tag:blogger.com,1999:blog-76186912960920515072024-03-18T05:00:21.859+02:00V for VALIS<b>Γλυκαίνει και δεν παχαίνει</b>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.comBlogger423125tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-53955040749754751872024-03-17T15:06:00.012+02:002024-03-17T20:14:06.268+02:00Τα Παραμύθια Λένε Πάντα Την Αλήθεια<p></p><p>Παραδοσιακό ιρλανδικό παραμύθι, πολύ γοητευτικό, ίσως λέγεται ως τις μέρες μας. Το αποδίδω με κάποιες ελευθερίες, εξάλλου συνεχώς το βρίσκεις σε μικρές παραλλαγές: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μια φορά κι έναν καιρό, τέσσερις γενναίοι πολεμιστές του τάγματος των <b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fianna" target="_blank">Fianna</a></b> (περίφημο τάγμα ιπποτών της αρχαίας Ιρλανδίας) βγήκαν για κυνήγι στο μεγάλο δάσος: ο Ντέρμοτ, ο Κόναν, ο Όσκαρ κι ο Γκαλ. Η μέρα περνούσε χωρίς κανένα θήραμα, οι πολεμιστές ξεμάκραιναν όλο και βαθύτερα, το μεγάλο δάσος τους ρούφαγε, μέχρι που κάποια στιγμή χάθηκαν οριστικά, καταπεινασμένοι και κατακουρασμένοι. Η μέρα έσβηνε, ερχόταν το σούρουπο και το σκοτάδι…. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Ας κατασκηνώσουμε κάπου να βγάλουμε τη νύχτα κι αύριο το πρωί, με το φως του ήλιου, ψάχνουμε το δρόμο για το στρατόπεδο» είπαν. Όμως μετά από λίγο, μέσ’ στα σκοτάδια, είδαν ένα μακρινό φως. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Μια αγροικία! Πάμε να ζητήσουμε φιλοξενία!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι πολεμιστές κίνησαν προς το φως, φτάσαν σ’ ένα ξύλινο καλυβάκι κ χτύπησαν την είσοδο κατάκοποι. Όταν άνοιξε η πόρτα αντίκρισαν έναν ασπρομάλλη Γέρο και μια αστραφτερή Κόρη, ομορφότερή της δεν είχαν ξαναδεί. «Εεεε….» κατάφεραν να βρουν τη μιλιά τους οι πολεμιστές, «είμαστε ιππότες των Fianna, χαθήκαμε στο δάσος, ζητάμε φιλοξενία για τη νύχτα» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Ελάτε Ντέρμοτ, Κόναν, Γκαλ και Όσκαρ, καλοδεχούμενοι!» τους απάντησε ο Γέρος με τα ονόματά τους. «Μόλις έγινε και το φαγητό!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι πολεμιστές μπήκαν σ’ ένα δωμάτιο με τζάκι (χωρίς να παίρνουν τα μάτια τους από την Κοπέλα). Ένα τσουκάλι με σούπα στη φωτιά του τζακιού, στρωμένο τραπέζι, ενώ στη γωνιά κούρνιαζαν μισοκοιμισμένα ένα Κριάρι και μια μαύρη Γάτα. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Καθίστε και ξεκουραστείτε, τέλειωσαν οι κόποι σας γι’ απόψε!» τους είπε ο Γέρος κι έγνεψε στην Κοπέλα να ετοιμάσει χορταστικές μερίδες που να αρμόζουν στους Fianna της Ιρλανδίας. Τους σέρβιραν και κατόπιν οι οικοδεσπότες αποσύρθηκαν σε διπλανό δωμάτιο. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Καθώς όμως οι πολεμιστές ετοιμάζονταν να χορτάσουν την πείνα τους, το Κριάρι σηκώθηκε ξαφνικά, μ’ ένα σάλτο βρέθηκε πάνω στο τραπέζι και τους κοίταξε αγριεμένο. «Φύγε από δω!» είπαν αυτοί αλλά το ζώο δεν έπαιρνε από λόγια. Οι πολεμιστές πήγαν να το αρπάξουν, όμως το Κριάρι σώριασε τον έναν με μια κουτουλιά, τον άλλον με μια ακόμα, τον τρίτο με μια τρίτη, τον τέταρτο με μια τέταρτη, μέχρι που στο τέλος οι Fianna βρέθηκαν σωριασμένοι στις γωνιές του δωματίου. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο Γέρος άκουσε τη φασαρία κι ήρθε να δει τι συμβαίνει, «ωχ, το Κριάρι μας έκανε πάλι τα δικά του… για ανέλαβε εσύ» είπε στη μαύρη Γάτα. Αυτή σηκώθηκε ήσυχα και γαντζώθηκε απαλά στο λαιμό του Κριαριού. Το ζώο κατευνάστηκε κι η Γάτα το οδήγησε πειθήνια στη γωνιά του. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι πολεμιστές σηκώθηκαν ταραγμένοι: «Ευχαριστούμε για τη φιλοξενία σας όμως δεν μπορούμε να μείνουμε πια, ταπεινωθήκαμε! Είναι δυνατόν εμείς, τέτοιοι ονομαστοί πολεμιστές, να νικηθούμε από ένα κριάρι;» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Ηρεμήστε», απάντησε ο Γέρος, «το Κριάρι αυτό δεν είναι κοινό ζώο. Το Κριάρι είναι ο Κόσμος. Δεν μπορείτε να τον νικήσετε, κανείς δεν μπορεί, όσο δυνατός και να ‘ναι» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Κι η Γάτα;» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Η Γάτα είναι το μόνο που μπορεί να νικήσει τον Κόσμο: ο Θάνατος. Απολαύστε τώρα το φαγητό σας και μη νιώθετε ντροπή, αντίθετα, να το παινεύεστε που τουλάχιστον προσπαθήσατε να αναμετρηθείτε με τη δύναμη του Κόσμου». </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Δηλαδή απόψε θα μείνουμε στο ίδιο σπίτι με τον Θάνατο;» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Μην ταράζεστε, όσο είμαι εγώ εδώ η Γάτα θα κάθεται ήσυχη στη γωνιά της» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι πολεμιστές συνήλθαν, ηρέμησαν κι η πείνα τούς έκανε να ξεχάσουν γρήγορα την προηγούμενη περιπέτεια. Τέλειωσαν το φαγητό κι ήρθε η ώρα του ύπνου. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Το σπίτι μας είναι μικρό», είπε ο Γέρος, «κι εγώ είμαι μεγάλος. Κοιμάμαι πάντα εδώ, στο τζάκι – στην ηλικία μου έχω κάποιες ανάγκες, χρειάζομαι χώρο. Οπότε δε μένει παρά να σας στρώσουμε στο δωμάτιο της Κόρης. Βέβαια, κανονικά δεν αφήνω άντρες στο δωμάτιό της, όμως τέσσερις πολεμιστές των Fianna είναι υπεράνω πάσης υποψίας». </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Τους έστρωσαν λοιπόν στο διπλανό δωμάτιο, οι πολεμιστές ξάπλωσαν κι αμέσως η κούραση της ημέρας άρχισε να βαραίνει τα μάτια τους. Μετά από λίγο μπήκε η Κοπέλα, έβγαλε τα ρούχα της και ξάπλωσε στο δικό της κρεβάτι. Οι πολεμιστές ξύπνησαν κατευθείαν. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πρώτος βρήκε το κουράγιο ο Κόναν και πλησίασε: «Όμορφη κοπέλα που τα μαλλιά σου είναι σαν τη νύχτα και το πρόσωπό σου σαν το φεγγάρι, έλα να γίνεις δική μου απόψε» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Γύρνα πίσω στο κρεβάτι σου, Κόναν! Ήμουν κάποτε δική σου και δε θέλω καθόλου να ξαναγίνω!» Ο Κόναν επέστρεψε απογοητευμένος. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κατόπιν πήρε πρωτοβουλία ο Όσκαρ: «Τα χέρια σου είναι φτερά γλάρου και τα μάτια σου πολύτιμα πετράδια, δώσ’ μου το δώρο της αγκαλιάς σου». </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Όσκαρ, να γυρίσεις πίσω! Κάποτε άνηκα και σε σένα όμως με κακομεταχειρίστηκες! Δε σου ανήκω πια!» Ο Όσκαρ γύρισε στο κρεβάτι του με την ουρά στα σκέλια. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο Γκαλ ήταν ο επόμενος που δεν άντεξε: «Δεν υπάρχει πιο όμορφη από σένα, θα ‘δινα τα πάντα να ξαπλώσω στο κρεβάτι σου αυτό το βράδυ» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Αυτό το βράδυ θα ξαπλώσεις στο δικό σου κρεβάτι, Γκαλ!» είπε η Κόρη αυστηρά, «γιατί και σε σένα κάποτε άνηκα! Όμως τη χοντροκοπιά σου δε θέλω ούτε να τη σκέφτομαι, δες τι αναμνήσεις μου άφησες!» Ο Γκαλ επέστρεψε με το κεφάλι σκυμμένο. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Τελευταίος σηκώθηκε ο Ντέρμοτ. «Πού νομίζεις ότι πας;» ρώτησε η Κοπέλα. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Να ζητήσω τον έρωτά σου, η ομορφιά σου λάμπει στο σκοτάδι σαν το φως του κεριού». </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Αχ Ντέρμοτ, εσύ πάντα ήσουν ο αγαπημένος μου! Μου έλειψες! Όμως δεν μπορώ να γίνω δική σου. Και σε σένα άνηκα κάποτε, πόσο νοσταλγώ τις μέρες που περάσαμε μαζί! Γιατί είμαι η Νιότη κι έρχομαι στους ανθρώπους μόνο μία φορά. Έτσι είναι ο νόμος».
Ο Ντέρμοτ παραδέχτηκε την ήττα του κι ετοιμάστηκε να γυρίσει στο κρεβάτι. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Όμως μπορώ να σου κάνω ένα δώρο» τον σταμάτησε η Νιότη. Κατόπιν έσκυψε και τον φίλησε στο μέτωπο. «Από τώρα και στο εξής θα είσαι ακαταμάχητος στις γυναίκες, καμιά δε θα μπορεί να σου αντισταθεί. Γιατί έχεις το σημάδι της Νιότης στο πρόσωπό σου. Χρησιμοποίησέ το σοφά και έντιμα» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Την άλλη μέρα με το που έφεξε, ο Γέρος έδειξε στους πολεμιστές την κατεύθυνση για το στρατόπεδό τους. Οι Fianna ευχαρίστησαν, αποχαιρέτισαν, πήραν το δρόμο του γυρισμού. Και μετά όλοι έβλεπαν πως οι γυναίκες δεν μπορούσαν ν’ αντισταθούν στον Ντέρμοτ, τον ερωτεύονταν κεραυνοβόλα. Όλοι λέγαν γι’ αυτόν: έχει το σημάδι της αγάπης στο πρόσωπό του.</i> </p><p style="text-align: center;"><b><span style="font-size: x-large;">* * * * * *</span></b> </p><p>Είχα παλιά την ιστοριούλα σε συλλογή <i>Παραμύθια από Όλο τον Κόσμο</i>. Τώρα με το ίντερνετ βρίσκεις πολλά, το παραμύθι ανήκει σε αρχαίο μυθολογικό κύκλο της Ιρλανδίας. Ο Ντέρμοτ της ιστορίας είναι ο <a href=" https://en.wikipedia.org/wiki/Diarmuid_Ua_Duibhne" target="_blank"><b>Diarmuid Ua Duibhne</b></a>, «αυτός με το σημάδι της αγάπης», αρχαίος θεός της προ-χριστιανικής Ιρλανδίας μ’ αρκετούς θρύλους και μύθους – που τελικά δεν χρησιμοποίησε σοφά το δώρο της Νιότης, έφαγε το κεφάλι του… (ή εναλλακτικά χρησιμοποίησε πολύ σοφά το δώρο, και τα δυο ισχύουν ταυτόχρονα) </p><p>Πώς πρέπει να διαβάσουμε το παραμύθι; Τυπικά, έλκει την καταγωγή του από τον 2ο – 4ο αιώνα μ.Χ. Όμως υποψιάζομαι (χωρίς αποδείξεις) ότι είναι πολύ πιο αρχαίο, κάτι που έφτασε ως τις μέρες μας και μυθολογήθηκε στον κύκλο του Ντέρμοτ. </p><p>Διότι ταυτίζει τον κόσμο με τον Κριό, κι η εαρινή ισημερία έφυγε απ’ τον Κριό τον 1ο αιώνα π.Χ. Υποψιάζομαι ότι είναι κάτι που έρχεται από εποχές Φρίξου και Έλλης, κι αυτοί ζούσαν σε κόσμο εαρινής ισημερίας στον Κριό (στο χρυσόμαλλο δέρας του) </p><p>Μετά ήρθε άλλος Θεός από τον Ντέρμοτ, το θεό του Κριού. Ο καινούργιος Θεός είχε αρχικό σύμβολο τον <b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ichthys" target="_blank">Ιχθύ</a></b>, θρυλικά γεννημένος από Παρθένο (= εαρινή ισημερία στους Ιχθείς, αντιδιαμετρική φθινοπωρινή ισημερία στην Παρθένο), με παραδοσιακά γενέθλια στις 25 Δεκεμβρίου και παραδοσιακή σύλληψη στις 25 Μαρτίου (25 Δεκ – 25 Μαρ = 9 μήνες, μια τυπική εγκυμοσύνη). Ήρθε ο Θεός των Ιχθύων και πρέπει να φύγουν οι θεοί του Κριού. </p><p>Αριστοτέλης από τα Μεταφυσικά: <i>Οι μακρινοί πρόγονοι μάς παρέδωσαν έναν αρχαίο θησαυρό με μορφή μύθου, ότι οι θεοί κάποτε ήταν ουράνια σώματα. Τα υπόλοιπα προστέθηκαν αργότερα, μύθοι και θρύλοι, προκειμένου να αντιστοιχούν στην κατανόηση των πολλών.</i> <br /></p><p>Βέβαια, η ανακάλυψη της <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Axial_precession" target="_blank"><b>μετάπτωσης των ισημεριών</b></a> καθιερώθηκε να πιστώνεται στον Ίππαρχο (150 π.Χ.). Όμως σήμερα έχει γίνει διάτρητη αυτή η πίστωση – οι αρχαϊκοί ξέραν πολύ καλά τη μετάπτωση των ισημεριών, χιλιετίες πριν τον Ίππαρχο. </p><p>Αυτά διαβάζω στο παραμύθι, χωρίς αυστηρές αποδείξεις</p><p>Τα παραμύθια λένε πάντα την αλήθεια <br /></p><p style="text-align: center;"><b><span style="font-size: x-large;">* * * * * *</span></b> </p><p>Ας κλείσουμε με κάτι ιρλανδικό: <i>Johnny I Hardly Knew Ye</i></p><p><i> </i></p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/OkpiwHo0Po0?si=IWpaPhFo2uV9vDrg" title="YouTube video player" width="560"></iframe><p><i> </i></p><p><i> </i></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-27505534885194739372024-02-16T06:40:00.009+02:002024-02-16T07:16:00.247+02:00Ζαρτουστί<p>Συχνά–πυκνά παρακολουθώ ένα μπλογκ στο ίντερνετ (κι όμως, υπάρχουν ακόμα μπλογκ!), έναν Ζωροάστρη ιερέα που πέτυχα τυχαία (κι όμως, υπάρχουν ακόμα Ζωροάστρες! κάπου 200.000 στο Ιράν, στο Γκουτζαράτ της Ινδίας και διασπορά, βρήκα μια μικρή ζωροαστρική κοινότητα στην Ελλάδα) </p><p>Διάβασα άφθονα κείμενα, άρθρα, συζητήσεις και papers σύγχρονων Ζαρτουστί («Ζωροαστρών»). Πολλά μου κάνουν εντύπωση. Ένα απ’ αυτά, πόσο εκτιμούν τον Τόλκιν κ το έπος που έγραψε, τον <i>Άρχοντα των Δαχτυλιδιών</i>. Ο άγνωστος φίλος μου, ο Ζωροάστρης ιερέας, δίνει την αίσθηση πως έχει τον <i>Άρχοντα των Δαχτυλιδιών</i> δίπλα στην <b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Avesta" target="_blank">Αβέστα</a></b>. </p><p>Όλοι ξέρουμε πως ο Τόλκιν ήταν ευσεβής Καθολικός. Όμως οι Ζαρτουστί τον νιώθουν δικό τους. Τον αγαπάν πολύ. Ως λάτρης του Τόλκιν προς συν-λάτρες του Τόλκιν, μόνο να χειροκροτήσω μπορώ. </p><p>Μα είναι δυνατόν Ζωροάστρες να θαυμάζουν αλλόπιστους; Φυσικά και είναι! Έχει ξαναγίνει! Κατά Ματθαίον 2: <i>Όταν γεννήθηκε ο Ιησούς … έφτασαν στα Ιεροσόλυμα σοφοί μάγοι από την Ανατολή και ρωτούσαν: «Πού είναι ο νεογέννητος βασιλιάς των Ιουδαίων; Είδαμε ν’ ανατέλλει το άστρο του και ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε» </i></p><p>(<i>μάγος</i>, ελληνοποίηση του περσικού magush, Ζωροάστρης ιερέας με συνδηλώσεις «ισχυρού», «δυνατού» – όπως κι η λέξη <i>παράδεισος</i>, ελληνοποίηση του περσικού pairidaēza, «περιφραγμένος κήπος») </p><p>Αναγκαστικά πρέπει να βάλω λινκ (μακάρι να μην κάνω λάθος). <a href="https://authenticgathazoroastrianism.org/2012/07/21/daenadaaena-and-the-individual-eschatological-journey-of-the-spirit/" target="_blank"><b>Εδώ</b></a> ο άγνωστος φίλος μου, ο Ζωροάστρης ιερέας, κατηχεί τους πιστούς σε μια κεντρική έννοια της ζωροαστρικής θρησκείας, την <i>Daena</i> (τυπικά, οι πανεπιστημιακοί μεταφράζουν «συνείδηση»): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Θα ήθελα να κλείσω με το παρακάτω απόσπασμα: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>ΠΙΠΠΙΝ: Δε φανταζόμουν πως θα τελειώσει έτσι </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>ΓΚΑΝΤΑΛΦ: Θα τελειώσει; Όχι, το ταξίδι δεν τελειώνει εδώ. Ο θάνατος είναι ένας ακόμα δρόμος, όλοι θα τον περπατήσουμε. Τραβιέται η σταχτιά κουρτίνα του κόσμου τούτου. Τότε το βλέπουμε </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>ΠΙΠΠΙΝ: Ποιο πράγμα; Γκάνταλφ, τι βλέπουμε; </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>ΓΚΑΝΤΑΛΦ: Λευκές ακτές… πιο πέρα, μια καταπράσινη χώρα κάτω από μια λαμπρή ανατολή</i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>ΠΙΠΠΙΝ: Να σου πω, δεν ακούγεται και τόσο άσχημο </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>ΓΚΑΝΤΑΛΦ: Όχι… Καθόλου άσχημο</i> <br /></p><p> <br /></p><p>
<iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Rag_9J1ZC2g?si=R19IdExAygxwfbMg" title="YouTube video player" width="560"></iframe></p><p> </p><p></p><p></p><p>Οι κατηχητές των νιάτων μας κι οι θεολόγοι στο σχολείο δε μας τα εξηγούσαν τόσο γοητευτικά... Τελικά υπάρχει λόγος που οι λέξεις <i>μάγος, μαγεία, παράδεισος</i> είναι Περσικές<br /></p><p></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-53153395370123250632023-09-08T14:34:00.002+03:002023-09-10T05:21:13.074+03:00Βρύση με νερό στον Βόλο<p>10/9/23: Η βρύση στο παρκάκι Γιάννη Δήμου με Κουντουριώτου, καθώς κι η βρύση στην παιδική χαρά της Μεταμόρφωσης δείχνουν πλέον να βγάζουν συνεχώς νερό <br /></p><p>Αν είστε Βόλο, η βρύση κάτω απ' τον Άγ. Γεώργιο, προς τις Αηδονοφωλιές, δείχνει να βγάζει νερό 24 ώρες το 24ωρο (νερό με χρώμα). <br /></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-52270818110313246772023-07-03T17:25:00.002+03:002023-09-20T16:01:30.340+03:00Στιχάκι Κόντρα Στον Μάνο Χατζιδάκι<p>Η επαναστατική οργάνωση ΑΜΑΧΟΙ (Αντίσταση στον ΜΑνο Χατζιδάκι Όλοι) κοινοποιεί μέσω του μπλογκ το τελευταίο της μανιφέστο, ένα στιχάκι κόντρα στον Μάνο Χατζιδάκι. Λαέ πολέμα, σου πίνουνε το αίμα. Τραγουδήστε το με κέφι πάνω στη μελωδία του γνωστού χατζιδακικού τραγουδιού: </p><p></p><div style="text-align: left;"><p><i> </i></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, εκατόν σαράντα «ναι»! </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, φίλε κι αδερφέ! </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Πώς ν’ αρκεστώ σ’ άλλης αγκαλιάς τη στοργή; </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ψευτοστοργή, μάταιη, φτηνή. </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ν’ αναλωθώ στης ζωής το φως το ξανθό; </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Φως σκοτεινό, υποσελήνιο. </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><i> </i></span></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Κάθε δειλινό κοιτώ τον ουρανό τον ποθητό </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Κι ακούω μια φωνή, καμπάνα μακρινή, </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Να με παρακινεί. </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Την αρνήθηκα, πολύ συχνά την απαρνήθηκα, </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Μα μένει πάντα εκεί, τέτοια υπομονή </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Δεν είχα φανταστεί. </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><i> </i></span></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, χίλια πεντακόσια «ναι»! </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, φίλε μου πιστέ! </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Δεν πρόδωσες, κι ας σε πρόδωσα εγώ </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Πώς ντρέπομαι... και σ’ ευχαριστώ </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Δεν έφυγες, κι ας σου έφυγα εγώ </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ήμουν μακριά, μα ήσουν κοντά.</i> </span></p></div><p><span style="font-size: large;"> </span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><i>Κάθε δειλινό, μαζί με έναν Πρίγκηπα Μικρό </i></span></p><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Αναστενάζουμε, στον ουρανό κοινό </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Έχουμε μυστικό. </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Ό,τι γήινο δεν είναι αρκετό για μας τους δυο </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Αλλού χτυπά η καρδιά, σ’ αστέρια μαγικά </i></span></p></div><div style="text-align: left;"><p><span style="font-size: large;"><i>Έτη φωτός μακριά. </i></span></p></div><p><span style="font-size: large;"> </span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, είκοσι χιλιάδες «ναι»! </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, έρωτα κρυφέ! </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Κι αν μητριά μου πράγματι είναι η γη </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Το πατρικό τ’ απολησμονώ </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Να προσφερθώ σαν τη νύφη στον γαμπρό </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Αφήνομαι, άλμα στο κενό.</i> </span></p><p><span style="font-size: large;"> </span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZCwhn8bBwcsUv7OHQskndLD0SOaP0eCtI5y3vpRIJpSoi8l3Sx5R_PjVIYprXWKmu9ZzoreJmA9YGz8Q3Ha7ztPfQOttCnw7y72e1R1S1NO0hG6Ksj5axv7GzRqJ-CFxXWtW13OCI2Qu-e6vVE3Bfn_wgQDhd_K-__eVv_ib9iv1s7H8JQUtpp7v_xnVQ/s300/images.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="168" data-original-width="300" height="224" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZCwhn8bBwcsUv7OHQskndLD0SOaP0eCtI5y3vpRIJpSoi8l3Sx5R_PjVIYprXWKmu9ZzoreJmA9YGz8Q3Ha7ztPfQOttCnw7y72e1R1S1NO0hG6Ksj5axv7GzRqJ-CFxXWtW13OCI2Qu-e6vVE3Bfn_wgQDhd_K-__eVv_ib9iv1s7H8JQUtpp7v_xnVQ/w400-h224/images.jpg" width="400" /></a></span></div><span style="font-size: large;"><br /> </span><p></p><p><span style="font-size: large;"><i>Κάθε δειλινό πετώ σε τόπο αστρονομικό </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Να γίνω φαγητό, να καταβροχθιστώ </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Από τον ουρανό. </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ν’ αφιερωθώ σε σένα μόνο θέλω, ουρανέ </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Μεγάλε μου αδερφέ, δεν είσαι συ για με, </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Εγώ είμαι για σε. </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i> </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, ένα εκατομμύριο «ναι»! </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ουρανέ, φίλε ηρωικέ! </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Αυτοί π’ αρέσκονται στη μάνα γη: </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Μαμόθρεφτοι κι ανουράνιοι. </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Ανήρωες, στα φουστάνια της μαμάς </i></span></p><p><span style="font-size: large;"><i>Είναι μικροί, δεν είναι για μας.</i></span> </p><p> </p><p> («ανήρωας» = α στερητικό + ήρωας, «ανουράνιος» = α στερητικό + ουρανός)
</p><p> </p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-55209900162305736912023-04-04T18:09:00.010+03:002024-03-13T15:15:19.045+02:00Ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Mικρός φόρος
τιμής:</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο Φώτης
εμφανίστηκε στους δρόμους του Βόλου τη δεκαετία του ’70. Μόνιμα άπλυτος,
ξερακιανός, αξύριστος, ακούρευτος, στη μικρή
κοινωνία του Βόλου όλα γίνονται γνωστά: παλιός τσαγκάρης και πωλητής παπουτσιών, κάπου στα 40 του έκλεισε το μαγαζί, έφτιαξε ένα καλύβι σ’
έναν λόφο έξω απ’ την πόλη, ζούσε με τα νυχτοπούλια και τ’ αλανιάρικα σκυλιά,
περιδιάβαινε την πόλη του Βόλου και μιλούσε με τον κόσμο: ’Γεια σου Φώτη’,
’Γεια σου φίλε μου’. Ένας απ’ τους διάφορους λοξούς που περπατούσαν ατέλειωτα
στην πόλη.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Πρώτη φορά το
άκουσα απ’ τον πατέρα μου τη δεκαετία του ’80, κάποτε είπα: ’...ο Φώτης, ο
τρελός που περπατά στην πόλη κ.λπ.’. Ο πατέρας μου νευρίασε: ’Γιατί τον λες
τρελό! Πες ιδιόρρυθμος. Τι σ’ ενοχλεί ο Φώτης; Δεν ενοχλεί κανέναν’ </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Eίχε
δίκιο. Χρειάστηκε χρόνος να το καταλάβω, ξεγελούσε η εμφάνισή του Φώτη (άπλυτος,
ακούρευτος κ.λπ.). Όμως ποτέ δεν πίεζε, δε ζητούσε τίποτα, μόνο αν εσύ του
προσέφερες. Πάντα ευγενικός και φιλικός: ’γεια σου φίλε μου’. Ικανός να πεθάνει
απ’ την πείνα παρά να σε πιέσει ζητώντας κάτι.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Κατόπιν άρχισα να
τ’ ακούω από όλο και περισσότερους Βολιώτες: ’Μην τον λες τρελό! Ποιον ενοχλεί
ο Φώτης; Δεν ενοχλεί κανέναν!’ Πολλοί χαιρόμασταν να τον
συναντάμε στο δρόμο, να τον κερνάμε κάνα φρούτο, κάνα γλυκό, κάνα κουλούρι (χωρίς ο
ίδιος να ζητήσει) και να μιλάμε λίγο μαζί του. Αυτός δίδασκε για την αγάπη
του Θεού, για την ομορφιά του κόσμου. Κάποιες ταβέρνες του κλείναν
το μάτι, ’έλα τ’ απόγευμα που θα φύγει ο κόσμος, κάτσε στη γωνιά,
θα σου δώσω φαγητό’. Έγινε ένοχο μυστικό πολλών μας: χαιρόμασταν να τον
συναντάμε, να μιλάμε μαζί του, να τον κερνάμε ό,τι έχουμε (χωρίς αυτός να
ζητήσει), ’γεια σου Φώτη!’, ’γεια σου φίλε μου!’ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Μικρή αποκάλυψη: έχω
ενδείξεις ότι τη δεκαετία του ’80, η τοπική Νέα Δημοκρατία έκανε απόπειρα να
προσεταιριστεί τον Φώτη και την αυξανόμενη συμπάθειά του στους Βολιώτες. Νομίζω, τα παράτησε
όχι επειδή ο Φώτης ήταν αριστερός αλλά επειδή ήταν εντελώς ηλίθιος. Δεν
καταλάβαινε για πιο λόγο να ωφεληθεί. Αν τον αναδείκνυες θα αδιαφορούσε Αν του
’δινες λεφτά θα τα μοίραζε. Του 'φτανε να θαυμάζει το όμορφο ηλιοβασίλεμα (αυτά
δεν τα καταλαβαίνουν οι Νέες Δημοκρατίες του κόσμου τούτου). Μιλάμε για τον Ηλίθιο
του Ντοστογιέφσκι! Ο ίδιος δεν συνειδητοποίησε τίποτα (όμως μη χαίρεστε οι αριστεροί: έχετε ανάγνωση
για Ηλίθιους του Ντοστογιέφσκι;... α μάλιστα, δεν έχετε)</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Στα παραπάνω, το
’ηλίθιος’ να εκληφθεί ως παράσημο, τιμητικό.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Μια νύχτα
καθόμαν σ’ ένα πάρκο με την παιδική φίλη μου τη Λ. Μέσ’ στο σκοτάδι πλησιάζει
μια μορφή. Η Λ. τεντώθηκε: ’κάποιος έρχεται...’. Κοιτάζω: ’είν’ ο Φώτης’. Η Λ.
χαλάρωσε: ’α εντάξει, αν είν’ ο Φώτης δεν ανησυχώ!’. Αυτός έκανε τη βόλτα
του, πέρασε, χαιρετηθήκαμε (’γεια σου Φώτη!’, ’γεια σας φίλοι μου!’) και
συνέχισε. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Εκεί ήταν που άρχισα
να παρατηρώ πόσο καλή παρουσία ήταν ο Φώτης στις κυρίες παρόλη την αγριάδα
της εμφάνισής του. Οι κυρίες αισθάνονταν άνετα με τον Φώτη, κι αυτός πάντα
αβρός, τις έδινε και λουλούδια </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Να καταθέσω κάτι.
Το 2011 ήμαν στην Ασία και διάβαζα για την κρίση στην Ελλάδα. Ένα βράδυ
αναρωτήθηκα: ’τι να κάνει άραγε ο Φώτης; Άραγε ζει;’ Έψαξα στο ίντερνετ, δε
βρήκα τίποτα. Ζωντανός ή νεκρός δεν ξέρω, καταλαβαίνω πως η Ελλάδα περνά
δύσκολες στιγμές. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Μετά έναν χρόνο,
το 2012, αναρωτήθηκα πάλι, ’τι να κάνει ο Φώτης;’. Ψάχνω στο ίντερνετ, βρίσκω
ένα σωρό άρθρα σε Βολιώτικες εφημερίδες, βιντεάκια στο </span>YouTube<span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">, συνεντεύξεις δημοσιογράφων,
τεκμήρια διάφορα: </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">1) "<b><a href="https://anazhthseis-elena.blogspot.com/2012/11/blog-post_6055.html" target="_blank">Καλημέρα ομορφούλα. Το πρόσωπό σου είναι πιο λαμπερό από τον ήλιο. Χρόνια πολλά και να ξέρεις ότι στους δρόμους της πατρίδας μας κυκλοφορούν εκατομμύρια άγγελοι... Εκατομμύρια! Να το θυμάσαι</a></b>". </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;"></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">2) "<a href="http://elliniki-foitito-mania.blogspot.com/2013/02/blog-post_5.html" target="_blank"><b>Κυρία,
στο δρόμο προχθές περπατούσα με τη μητέρα μου και ένας φτωχός μας έδωσε
λεφτά!</b></a>"</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;"></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">3) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=iTa013I7ApQ" target="_blank"><b>Ο Φώτης στο
λεωφορείο μοιράζει λουλούδια στις κυρίες</b></a> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;"></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">4) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=cFm939pAV9c&t=52s " target="_blank"><b>Μιλά για τη
ζωή του</b></a></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;"></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Κοίτα να δεις, οι
Βολιώτες ανακάλυψαν τον Φώτη! Φυσικά, τον ξέραν χρόνια όμως πάντα ως
συμπαθητικό σκυλάκι που το χαϊδεύεις, παίζεις λίγο και μετά τ’ αφήνεις, έχεις σημαντικότερα
πράγματα. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ξαφνικά, μέσ’
στην κρίση, οι Βολιώτες ανακάλυψαν μεγαλείο στον Φώτη! Εγώ τα ’χω όλα, σπίτι,
δουλειά, χρήματα, γυναίκα, παιδί, μαγαζί, αυτοκίνητο, όμως χαρούμενος δεν
είμαι. Αυτός δεν έχει τίποτα όμως είναι χαρούμενος. Τι δεν πάει καλά; </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Η τελευταία πράξη
του δράματος παίχτηκε το Πάσχα του 2017 στο νοσοκομείο του Βόλου. Μια μέρα τον
Φώτη τον βρήκαν αναίσθητο από εγκεφαλικό. Είχαμε τη μαμά στον ένα θάλαμο που
πέθαινε, στο διπλανό θάλαμο ο Φώτης πέθαινε κι αυτός (‘τι πιθανότητες έχει;’ ρωτούσα
τις νοσοκόμες, ’ακόμα κι αν τη βγάλει καθαρή απ’ το εγκεφαλικό, τόσο γέρος
άνθρωπος πρακτικά δε ζει πολύ’ λέγαν). Εκείνο το Πάσχα του ’17 έμεινε αξέχαστο.
’Πώς πάει, βρε Φώτη;’ τον έλεγα, ’δες κάγκελα! Κάγκελα! Παντού κάγκελα!’ χτυπούσε το δάχτυλο στα σίδερα του νοσοκομειακού κρεβατιού. ’Θέλω να γυρίσω
στο τσαρδάκι μου!’</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Το νοσοκομείο υπήρξε
εμπειρία φυλακής για τον Φώτη. Ξυπνώ και βλέπω κάγκελα γύρω στερεομένα και με
ορούς ιατρικούς τα χέρια τρυπημένα. Δεν πρέπει να πεθαίνει έτσι ο κόσμος, σε
νοσοκομείο, με φάρμακα κι ιατρικά μηχανήματα, αυτό είναι έκτρωμα... </span></p><p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο
ίδιος κάπως αλλιώς ονειρευόταν τον θάνατό του, πάντως όχι σε ιατρική φυλακή
μετά από 40 χρόνια ελευθερίας. Οι νοσοκόμες αναγκάζονταν να τον ταΐζουν
ηρεμιστικά για να καλμάρει. ’Πού είν’ ο Θεός;’ τις ρωτούσε, ’ο Θεός είναι
παντού!’ δίναν αυτές την τυπική απάντηση, ’εκεί είν' ο Θεός!’ έλεγε κι
έδειχνε το Πήλιο στο παράθυρο. Μια μέρα θύμωσε τόσο που θέλησε
να ευχηθεί σ’ όλους τους ασθενείς του νοσοκομείου, τον πήρα με τον ορό και
γυρνούσαμε τους θαλάμους έναν έναν, αυτός ευχόταν σε κάθε ασθενή. Μιλάμε για
τέτοιο θυμό! Χώρια που μας δίδαξε ότι τις κυρίες πρέπει να τις φιλάμε πάντα
τρις, ποτέ εις (’μια φορά για τον Πατέρα, μια για τον Υιό και μια για το Άγιο
Πνεύμα’). Για να το λέει ο Φώτης κάτι ξέρει, του έχω εμπιστοσύνη.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Μετά από δυο
μέρες, γράψαν οι τοπικές εφημερίδες ότι ο Φώτης διαμετακομίστηκε. Άρχισε να
πλακώνει κόσμος στο νοσοκομείο, πάρα πολλοί θέλαν να του φέρουν κάποιο δωράκι,
κάποιο φρούτο, να κουβεντιάσουν λίγο μαζί του. Ο Φώτης μετακόμισε στο διάδρομο μιλώντας
για ώρες με τον κόσμο που ερχόταν να τον δει. Ήταν σχεδόν θρησκευτικό το
φαινόμενο, κάποια στιγμή έπιασα έναν ενοχλημένο τραυματιοφορέα να λέει σ’ έναν
παππού: </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">- Τώρα δηλαδή
γιατί ήρθες; <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">- Να του πω μια
καλημέρα.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">- Βρες
πνευματικό! Αυτός μπορεί να σε σώσει απ’ την αμαρτία, ο Φώτης δεν μπορεί να σε
σώσει απ’ την αμαρτία.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">- Μα να του πω
μια καλημέρα θέλω και να καθίσω λίγο μαζί του!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο παθολόγος του
νοσοκομείου και πατέρας διακεκριμένου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ φρόντισε φυσικά να
βγάλει φωτογραφία αγκαλιά με τον Φώτη, να τη δημοσιεύσει στις εφημερίδες
διαβεβαιώνοντας πως έχει την καλύτερη περίθαλψη και φροντίδα (την ίδια στιγμή
που ο Φώτης ήταν παρατημένος στο φουαγιέ του νοσοκομείου κι αναίσθητος απ’ τα
ηρεμιστικά). Βέβαια, φωτογραφίζω... Μισή ντροπή δική
μου, μισή ντροπή δική του. Λέγομαι Ηλίας Μπένης, αν είναι να ψηφίσετε Νέα
Δημοκρατία τότε χίλιες φορές να ψηφίσετε ΣΥΡΙΖΑ, όμως ορισμένα πράγματα πρέπει
να μένουν έξω από κομματικές εκμεταλλεύσεις. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο Φώτης δεν
κατάλαβε τίποτα. Τουλάχιστον χάρηκε με τον κόσμο που ήρθε να τον δει, δίδαξε
για ομορφιά, για τους αγγέλους που είναι παντού, για την αγάπη του Θεού (επίσης
για τις κυρίες που πρέπει να φιλιούνται τρις, ποτέ εις) κι όλο νοσταλγούσε το
τσαρδάκι του.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Κατόπιν τον πάρκαραν
σε γηροκομείο του Βόλου. Ήταν πια στα τελευταία του. Πληροφορήθηκα το φινάλε στις
εφημερίδες: ο κόσμος συνέχισε να πηγαίνει στο γηροκομείο για να μιλήσει με τον
Φώτη και να καθίσει λίγο μαζί του, οι υπάλληλοι του γηροκομείου συγκινήθηκαν με
τα μαθήματα ζωής που δίδασκε δεξιά κι αριστερά μέχρι τις τελευταίες του ώρες. Σίγουρα
ο ίδιος ονειρευόταν διαφορετικό θάνατο, όχι τη φυλακή που έζησε, όμως ακόμα και
τη φυλάκισή του ο Φώτης την έκανε δημιουργική (μπράβο Φώτη). Μετά από λίγο
πέθανε. Η τοπική Μητρόπολη φρόντισε να εκμεταλλευτεί κι αυτή τον θάνατό του –
κατά τη γνώμη μου, ντροπή της. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZJmZKEbF53U" target="_blank"><b><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο θάνατος του Φώτη</span></b></a></p><p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Οι Βολιώτες τον
ξέρετε. Όσοι δεν τον ξέρετε, κάντε το πείραμα, ρωτήστε όποιον (παλιό) Βολιώτη
θέλετε για τον Φώτη</span><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">:</span><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;"> παρατηρήστε πώς μαλακώνει το πρόσωπό του, με πόση
συμπάθεια τον θυμάται</span><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">. </span><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Να βάλω σ’ όλους
σας το Τεστ του Φώτη: στη χώρα της φέτας και του ελαιόλαδου, στη χώρα της
γαλανόλευκης, μπορείτε να σκεφτείτε έναν άνθρωπο που δεν γκρινιάζει και δε
νευριάζει; Που όλα τα βλέπει όμορφα; Έναν εντελώς Ηλίθιο του Ντοστογιέφσκι; Ακριβέστερη
διατύπωση: έχετε ζήσει οτιδήποτε άλλο στους Έλληνες εκτός από μόνιμη
γκρίνια, θυμό, οργή, μεμψιμοιρία, σκύλιασμα, τσατίλα, άγχος, παράπονα, πείσμα;
Γαλανόλευκη η θωριά σου και φαντάζεις μέσ’ στο νου, σαν τη μίρλα σαν τα νεύρα
του πελάου και τ’ ουρανού <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Οι Βολιώτες
μπορείτε να θυμηθείτε μια φορά τον Φώτη να γκρινιάζει ή να θυμώνει; Όχι
έτσι;... Ούτε εγώ μπορώ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο Φώτης επί 40
χρόνια έζησε σ’ έναν όμορφο κόσμο. Σ’ έναν κόσμο που όλα ήταν θαυμαστά,
γεμάτα αγγέλους, όλα δώρα (εσείς πώς καταδεχτήκατε να ζήσετε σ’ ασχημοκόσμο;). Στον
πλανήτη του Φώτη όλοι είναι φίλοι κι όλα είναι προσφορές, τα ’χουμε για να τα
μοιράζουμε. Έζησε τη ζωή που ήθελε, όπως την ήθελε (πώς χαθήκαν αυτά για το
99,99% του ελληνικού πληθυσμού; εσείς ζήσατε τη ζωή που θέλατε;...) </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Πόσος κόσμος πήρε
ανάσα, πόσοι χαμογέλασαν, πόσες κυρίες πήραν τα πάνω τους, πόσοι ανακάλυψαν
διαμάντια στα σκουπίδια, πόσοι ήρωες του Αρκά απαρνήθηκαν την αφ’ υψηλού
ειρωνεία τους, πόσοι πονηρεμένοι αφέλεψαν, πόσοι περπατημένοι αθώεψαν, πόσοι
Καρυωτάκηδες γίναν Διονύσιοι Σολωμοί έστω για μια στιγμή: αν η πόλη του Βόλου
είναι ό,τι είναι ΚΑΙ ΟΧΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ, οφείλεται στην καθημερινή γιατρειά που
δωρεάν προσέφερε ο Φώτης επί 40 χρόνια. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Μέσ’ στην πάνδημη
βρωμιά της βολιώτικης πόλης, με δήμαρχο την Αυτού Μεγαλειότης (ξέρετε ποιος
ειν’ ο δήμαρχος Βόλου), κάποτε στάθηκε μια γωνίτσα καθαρή: ο Φώτης μας
υιοθέτησε όλους, έκανε ό,τι μπορούσε για μας. Αν οι Βολιώτες έχουμε μια
μικρούλα ελπιδα να σωθούμε (αν την έχουμε κιόλας, δεν είμαι σίγουρος...), το
χρωστάμε στον Φώτη. </span></p><p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Ο δήμαρχος Βόλου έχει ταλέντο να βγάζει στους Βολιώτες τις χειρότερες πλευρές του εαυτού τους. Γι' αυτό κι οι Βολιώτες τον ψηφίζουν πανηγυρικά. Ο Φώτης είχε εξίσου καταπληκτικό ταλέντο να βγάζει στους Βολιώτες τις καλύτερες πλευρές του εαυτού τους. Γι' αυτό κι οι Βολιώτες τον ξέχασαν πλέον<br /></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Τι τράβηξε, ο
ίδιος το ξέρει. Τι σαγόνια τον δάγκωσαν, βελόνες τον τρύπησαν, φτώχεια, πόνος, φόβος,
πείνα, κρύο... Τα ’ζησε στο πετσί του και, προς τιμήν του, δεν τα φόρτωσε σε
κανέναν, τα πέρασε ολομόναχος. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Να βρει τη χαρά
και την ξεκούραση που τόσο πολύ του αξίζουν.</span><span face=""Cordia New","sans-serif"" lang="TH" style="font-size: 14pt; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: EL; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"></span></p>
Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-85492536930457322272022-12-13T07:47:00.007+02:002022-12-13T20:21:22.170+02:00Το Χρυσαφένιο Ταξίδι<p>Λεγόταν <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/James_Elroy_Flecker" target="_blank">James Elroy Flecker</a> (1884-1915). Πέθανε νέος, πρόλαβε να γράψει ένα θεατρικό ονόματι <i>Χασάν</i> πριν τον πάρει ο Χάρος. Το οποίο πήγε άπατο, ξεχάστηκε, λένε ότι δεν αξίζει. Έτσι λένε τουλάχιστον. Έγραψε ένα ποιήμα να κλείσει το έργο του: <i>Το Χρυσαφένιο Ταξίδι για τη Σαμαρκάνδη</i>. Όμως αυτό το ποίημα δεν ξεχάστηκε – διαβάστηκε, διαβάζεται ακόμα, απέκτησε φανατικούς θαυμαστές. Και με κάποιον περίεργο τρόπο, ο τύπος δεν κατάλαβε τι αριστούργημα έγραψε! </p><p>Λοιπόν, ο τόπος είν’ η Βαγδάτη, υποθέτω 11ος - 12ος αιώνας, τότε σάχης της Περσίας πρέπει να ’ταν ο Μωάμεθ ο 2ος (υποθέτω πάντα, αν κάνω λάθος διορθώστε με). Ο Σουφισμός έχει ήδη φύγει απ’ τη Βαγδάτη στην οποία κινδυνεύει, έχει μετακομίσει στην Περσία. Το καραβάνι ετοιμάζεται να ξεκινήσει απ’ τη Βαγδάτη για τη Σαμαρκάνδη, μακρύ ταξίδι, δεν έχει εξασφαλισμένο ούτε τον τελικό προορισμό ούτε τον γυρισμό: έμποροι διάφοροι, Εβραίοι, γυναίκες που κλαίνε για τους άντρες τους, τραγουδιστές-ποιητές, προσκυνητές που πάνε στο καινούργιο κέντρο του Σουφισμού. </p><p><b><a href="https://www.dpmms.cam.ac.uk/~tf/poem36.html" target="_blank">Να ένα ωραίο που βρήκα στο ίντερνετ!</a></b> </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Επικοινωνούσα κάποτε μ’ έναν Αυστραλό που μια ζωή λάτρευε το ποιήμα. Όταν βγήκε στη σύνταξη, ε λοιπόν, <i>πήγε κι έκανε το Χρυσαφένιο Ταξίδι για τη Σαμαρκάνδη!</i> Η οικογένειά του τον έλεγε τρελό που θα ταξιδέψει τη μισή υφήλιο για ένα ποιήμα </p><p>Υπάρχει ελπίδα. Δε χαθήκαν ακόμα τα πάντα. Ακόμα υπάρχει κόσμος που ταξιδεύει για ένα ποίημα, όπως οι παλιοί προσκυνητές. Αυτά γουστάρω! Φυσικά, όλοι θα μας πουν τρελούς - δεν πειράζει, ας μας πουν όπως θέλουν. Εμείς ξέρουμε. </p><p>Δεν το μεταφράσω, δε μεταφράζεται, το βάζω στ’ αγγλικά όπως το ’γραψε ο ποιητής. Διαβάστε το αργά, γουλιά-γουλιά κι απολαύστε το σαν εκλεκτό Περσικό κρασί, σαν τα κρασιά του Σιράζ που κέρδισαν και τον Τζένγκινς Χαν. Όμως προσοχή! Έχει πονηρή γοητεία! Προσέξτε γιατί μπορεί να βρεθείτε κι εσείς μια μέρα στο Χρυσαφένιο Ταξίδι! Όλα τα εύσημα στον ποιητή: James Elroy Flecker </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">PROLOGUE </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We who with songs beguile your pilgrimage
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And swear that Beauty lives though lilies die, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We Poets of a proud old lineage
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Who sing to find your hearts, we know not why, — </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">What shall we tell you? Tales, marvelous tales
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Of ships and stars and isles where good men rest, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Where nevermore the rose of sunset pales,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And winds and shadows fall toward the West: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And there the world's first huge white-bearded kings
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">In dim glades sleeping, murmur in their sleep, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And closer round their breasts the ivy clings,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Cutting its pathway slow and red and deep. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And how beguile you? <i>Death has no repose
— </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Warmer and deeper than that Orient sand </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Which hides the beauty and bright faith of those
— </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Who made the Golden Journey to Samarkand</i>. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And now they wait and whiten peaceably,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Those conquerors, those poets, those so fair: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">They know time comes, not only you and I,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">But the whole world shall whiten, here or there; </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">When those long caravans that cross the plain
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">With dauntless feet and sound of silver bells </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Put forth no more for glory or for gain,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Take no more solace from the palm-girt wells. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">When the great markets by the sea shut fast
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">All that calm Sunday that goes on and on: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>When even lovers find their peace at last
— </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And Earth is but a star, that once had shone. </div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"></p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">EPILOGUE (At the Gate of the Sun, Bagdad, in olden time) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MERCHANTS (together) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Away, for we are ready to a man!
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Our camels sniff the evening and are glad.
Lead on, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">O Master of the Caravan:
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Lead on the Merchant-Princes of Bagdad. </div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE CHIEF DRAPER </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Have we not Indian carpets dark as wine,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Turbans and sashes, gowns and bows and veils, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And broideries of intricate design,
—</div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And printed hangings in enormous bales? </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE CHIEF GROCER </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We have rose-candy, we have spikenard,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Mastic and terebinth and oil and spice, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And such sweet jams meticulously jarred
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">As God's own Prophet eats in Paradise. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE PRINCIPAL JEWS </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And we have manuscripts in peacock styles
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">By Ali of Damascus; we have swords </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Engraved with storks and apes and crocodiles,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And heavy beaten necklaces, for Lords. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MASTER OF THE CARAVAN </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">But you are nothing but a lot of Jews. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE PRINCIPAL JEWS </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Sir, even dogs have daylight, and we pay. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MASTER OF THE CARAVAN </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">But who are ye in rags and rotten shoes,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">You dirty-bearded, blocking up the way? </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE PILGRIMS </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We are the Pilgrims, master; <i>we shall go
— </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Always a little further</i>: it may be </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Beyond that last blue mountain barred with snow,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Across that angry or that glimmering sea, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">White on a throne or guarded in a cave
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">There lives a prophet who can understand </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Why men were born: but surely we are brave,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Who make the Golden Journey to Samarkand. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE CHIEF MERCHANT </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We gnaw the nail of hurry. Μaster, away! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">ONE OF THE WOMEN <br /></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">O turn your eyes to where your children stand. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Is not Bagdad the beautiful? O stay! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MERCHANTS (in chorus) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We take the Golden Road to Samarkand. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">AN OLD MAN </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Have you not girls and garlands in your homes,
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Eunuchs and Syrian boys at your command? </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Seek not excess: God hates him who roams! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MERCHANTS (in chorus) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We make the Golden Journey to Samarkand. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">A PILGRIM WITH A BEAUTIFUL VOICE </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Sweet to ride forth at evening from the wells
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">When shadows pass gigantic on the sand, </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">And softly through the silence beat the bells
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Along the Golden Road to Samarkand. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">A MERCHANT </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We travel not for trafficking alone:
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">By hotter winds our fiery hearts are fanned: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>For lust of knowing what should not be known
— </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>We make the Golden Journey to Samarkand. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MASTER OF THE CARAVAN </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Open the gate, O watchman of the night! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE WATCHMAN </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">— Ho, travelers, I open. For what land </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Leave you the dim-moon city of delight? </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE MERCHANTS (with a shout) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">We make the Golden Journey to Samarkand. </div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">[The Caravan passes through the gate] </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">THE WATCHMAN (consoling the women) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">What would ye, ladies? It was ever thus.
— </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Men are unwise and curiously planned. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">A WOMAN </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">They have their dreams, and do not think of us. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">VOICES OF THE CARAVAN (in the distance, singing) </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>We make the Golden Journey to Samarkand
</i></div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-53368081941544927752022-11-15T22:57:00.013+02:002024-03-13T15:31:48.423+02:00Ντιζνιοποιήση<div style="text-align: left;">Κάποια νύχτα του 1994, ένας δυνατός σεισμός χτύπησε το Λος Άντζελες κι έκοψε την ηλεκτροδότηση στο μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Μέσα στην αναστάτωση, αρκετός κόσμος επικοινώνησε με την αστυνομία ν' αναφέρει ένα παράξενο σύννεφο που εμφανίστηκε στο νυχτερινό ουρανό: πρώτη φορά έβλεπαν ζωντανά τον Γαλαξία. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Πιο πίσω στον χρόνο, οι περισσότεροι κάτοικοι του τερατουργήματος που λέγεται Μανχάταν είδαν πρώτη και μόνη φορά τον Γαλαξία το 1977, όταν μια νυχτερινή καταιγίδα έκοψε την ηλεκτροδότηση στην πόλη της Νέας Υόρκης. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Ακόμα πιο πίσω, κατά τις νυχτερινές συσκοτίσεις των μεγάλων αστικών κέντρων επί Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολλοί άνθρωποι ανακάλυψαν έναν πρωτόγνωρα έναστρο ουρανό – τόσο ώστε εκδοτικοί οίκοι στις ΗΠΑ άρχισαν να εκδίδουν βιβλία αστρονομίας να εξηγήσουν στον κόσμο αυτά που έβλεπε στο στερέωμα. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Στις μέρες μας, εκτιμάται πως γύρω στο 80% των Αμερικανών δεν είχε και δεν θα ‘χει ποτέ την εμπειρία του έναστρου ουρανού – του πραγματικού έναστρου ουρανού, σ’ όλη τη μεγαλοπρέπειά και το δέος του, όχι το ξέπλυμα που βλέπουμε οι κάτοικοι πόλεων τις νύχτες, μόνο το φεγγάρι και κάποια πολύ λαμπερά αστέρια... Δε διαφέρουμε, είμαστε μέσα στο 80% ή όποιο αντίστοιχο ποσοστό ισχύει στις δικές μας χώρες: είμαστε αστρικώς αγράμματοι, άπειροι, άβγαλτοι. </div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bill_Watterson" target="_blank">Bill Watterson</a> (1958): <i>Οι άνθρωποι θα ζούσαν διαφορετικά αν μπορούσαν να βλέπουν κάθε βράδυ τ’ αστέρια</i> </p><p>Κάποτε δεν ήταν έτσι, και θα εντυπωσιαζόμασταν πόσους αστερισμούς, αστέρια, κομήτες κ.α. μπορούσε να εντοπίσει και να ονοματίσει ένας μέσος άνθρωπος άλλων εποχών• καθώς επίσης και τους πλανήτες, με τις πορείες τους πάνω στην εκλειπτική. Σήμερα όμως το ηλεκτρικό φως σκοτώνει τη νύχτα, εξορίζει τ’ αστέρια και τους περιπλανώμενους (αυτό σημαίνει η λέξη «πλανήτης»). Ειδικά το φως των μεγάλων πόλεων μολύνει μέχρι και 400 χιλιόμετρα μακριά. Οι παλιότερες τεχνολογίες δημόσιου φωτισμού – κεριά, λάμπες λαδιού, λάμπες αερίου – δεν είχαν σκοπό να φωτίσουν αλλά ν’ ανάψουν μακρινά σημεία αναφοράς για πλοήγηση μέσ’ στη νύχτα, ειδικά όταν το φεγγάρι ήταν στη χάση. Δε θ’ αναγνώριζες έναν φίλο σου, μόνο αν στεκόσασταν ακριβώς κάτω από τη λάμπα. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><a href="https://www.darksky.org/" target="_blank">International Dark Sky Association</a>: <i>Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς την εμπειρία του έναστρου ουρανού χάνουν ευκαιρίες να προβληματιστούν για τα μεγάλα ζητήματα της ζωής</i> </p><p style="text-align: left;">Όμως η εφεύρεση του κ. Έντισον, ο λαμπτήρας πυράκτωσης, μαζί μ’ ένα σύστημα μαζικής ηλεκτροδότησης, έφερε κάτι ιστορικά πρωτόγνωρο: την ψεύτικη μέρα μέσ’ στη νύχτα. Λίγο μετά ήρθε τ’ αυτοκίνητο (κι αυτό με λαμπτήρες), προέκυψε η ανάγκη για ακόμα περισσότερη ψεύτικη μέρα μέσ’ στη νύχτα, για πλήρως φωτισμένους δρόμους. Όλη η υφήλιος άρχισε να μολύνεται από το νυχτοκαταστροφικό φως, στην αρχή από τις πόλεις και τ’ αστικά κέντρα, κατόπιν όλο και περισσότερο από την επαρχία, μέχρι που φτάσαμε σ’ αυτό που όλοι έχουμε ζήσει από μικροί: στην υποταγμένη νύχτα. Και στην απώλεια, μεταξύ άλλων, του πλανητικού συστήματος• πόσοι από μας μπορούμε να εντοπίσουμε τους πλανήτες στον νυχτερινό ουρανό, εκτός ίσως από την Αφροδίτη; (αν δεν την μπερδέψουμε με τον διεθνή διαστημικό σταθμό...). Πόση εμπειρία έχουμε από τον χορό τους πάνω στην εκλειπτική που θέλει καθημερινή – καθενυχτική – παρατήρηση επί σειρά μηνών κι ετών, να καταλάβουμε για ποιο λόγο οι αρχαίοι τους είπαν «περιπλανώμενους»; </p><p style="text-align: left;"></p><div style="text-align: left;">Για τους ανθρώπους άλλων εποχών, η νύχτα δεν ήταν αστεία υπόθεση. Ήταν το μέρος κλοπών, φόνων, πορνείας• επίσης, το μέρος φαντασμάτων, μάγων, στοιχειών. Εκτός απ’ αυτά, η νύχτα ήταν και το μέρος που κλείνουν οι κόποι της μέρας, η ώρα της ξεκούρασης, του ύπνου και των ονείρων, καθώς και του έναστρου δέους στο στερέωμα. Σε άλλες εποχές, όποιος άναβε μια φωτιά μέσ’ στη νύχτα χώριζε τον κόσμο σε τέσσερις ζώνες: </div><div style="text-align: left;">1) κεντρικά, η ζώνη της μεταμόρφωσης. Εδώ ό,τι βάλεις θ’ αλλάξει. Το φαγητό θα μαγειρευτεί, ο πηλός θα ψηθεί, κάτι βλαπτικό θα εξαφανιστεί, το νερό θα γίνει ατμός, το μέταλλο θα γίνει κατάλληλο προς κατεργασία. Πιο περιφερειακά της, </div><div style="text-align: left;">2) η ζώνη της ομορφιάς. Εδώ όλα ωραία. Εδώ ο χειμώνας γίνεται καλοκαίρι, η νύχτα γίνεται μέρα, τα επικίνδυνα ζώα μένουν μακριά, εδώ είναι περιοχή για ξεκούραση, ύπνο, ερωτοπραξία, κουβέντα, φαγητό ή για να κοιτάς με τις ώρες τη φωτιά: η TV άλλων εποχών. Ακόμα πιο περιφερειακά της, </div><div style="text-align: left;">3) η ζώνη του προσανατολισμού. Εδώ έχεις φάρο μέσ’ στη νύχτα, κέντρο να σε κατευθύνει, ν’ αναφέρεσαι σ’ αυτό, ξέρεις πού βρίσκεσαι και πού πηγαίνεις, είσαι σε σύστημα συντεταγμένων. Ακόμα πιο περιφερειακά της, </div><div style="text-align: left;">4) η ζώνη της απώλειας. Εδώ είσαι χαμένος, δεν έχεις αναφορά, είσαι ένας εξωπλανήτης στο διαστρικό κενό, ένας πεζοπόρος αποπροσανατολισμένος στο μεγάλο δάσος. </div><p> </p><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhE8S8ZKbHMQYT6KCpxOR-QIaQTZtIUw670kxSi8UA_munwFXEscs-DsvMhAQdaHrbugwEm06wUFP73kaVC5j9aqhqJjIwTe4C6YtyvySTql8CXDZGQdV0kTQTX8Jjg2jrz5S_HCej8RciTXpaBDmsi2TKclOIjt7nzqQcE5FKJuc2bwT_I09izzn3_5g/s493/1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="251" data-original-width="493" height="207" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhE8S8ZKbHMQYT6KCpxOR-QIaQTZtIUw670kxSi8UA_munwFXEscs-DsvMhAQdaHrbugwEm06wUFP73kaVC5j9aqhqJjIwTe4C6YtyvySTql8CXDZGQdV0kTQTX8Jjg2jrz5S_HCej8RciTXpaBDmsi2TKclOIjt7nzqQcE5FKJuc2bwT_I09izzn3_5g/w407-h207/1.jpg" width="407" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: arial;"><b><span style="font-size: small;">Σε άλλες εποχές, όποιος άναβε μια φωτιά μέσα στη νύχτα χώριζε τον κόσμο σε τέσσερις ζώνες</span><br /></b></span></span></td></tr></tbody></table><br /> <p></p><p>Καμία απορία που οι παλιότεροι λάτρευαν τη φωτιά, είχε τεράστια σημασία γι’ αυτούς. Καμία απορία που κι η νύχτα είχε τέτοια σημασία γι’ αυτούς, θετική κι αρνητική ταυτόχρονα• πάντως η νύχτα δεν ήταν «έλλειψη ημέρας» αλλά μια πολυδιάστατη οντότητα με τις δικές της μοναδικές στιγμές κι ομορφιές (και κινδύνους και φόβους). Και το έναστρο δέος του ουράνιου θόλου δεν ήταν ένας κρύος, αχανής κόσμος που έκανε τους ανθρώπους ασήμαντους, αντίθετα, ένας εύτακτος κόσμος, γεμάτος ομορφιά και φως, που έκανε τους ανθρώπους να νιώθουν ότι έχουν θέση, ανήκουν σ’ αυτόν. Επίσης, κι ένας κόσμος γεμάτος μουσική, τη «μουσική των σφαιρών», <i>musica universalis</i>, που θρυλικά άκουγε ο Πυθαγόρας κάθε βράδυ. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ray_Bradbury" target="_blank">Ray Bradbury</a>: <i>Δεν ήταν το υστερικό φως του ηλεκτρισμού – αλλά τι; Ήταν το παράξενα άνετο και σπάνιο κι ευγενικό φως του κεριού. Μια φορά όταν ήταν παιδί και κόπηκε το ρεύμα, η μητέρα του βρήκε κι άναψε ένα τελευταίο κερί, κι ήταν στιγμή ανακάλυψης, ο χώρος έχασε τις αχανείς του διαστάσεις, μαζεύτηκε όμορφα γύρω τους, κι εκείνοι, μητέρα και γιος, μεταμορφώθηκαν κι εύχονταν το ρεύμα ν’ αργήσει να ξανάρθει </i></p><div style="text-align: left;">Να συστήσω δύο πολύ αρχαίες λέξεις: <i>Μελάμ </i>και <i>Νι</i>. Πρέπει να είναι απ’ τις πιο αρχαίες λέξεις που ξέρουμε, φτάνουν πιο πίσω από Ασύρριους, πάνε σε Ακκάδιους και Σουμέριους, 3η – 4η χιλιετία π.Χ. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;"><i>Μελάμ</i> είναι το ρούχο των θεών• όπως εμείς έχουμε παντελόνια, πουκάμισα, μπλούζες κ.α. έτσι κι οι θεοί έχουν το δικό τους ρούχο, <i>Μελάμ</i>. Αυτό το θεϊκό ρούχο έφτασε και στις μέρες μας ως <i>δόξα του Θεού</i> (<i>kabod </i>στα εβραϊκά), δηλαδή αυτό που περιβάλλει τον Θεό – θυμηθείτε το περιστατικό της Μεταμόρφωσης του Κυρίου που «τα ρούχα του έγιναν αστραφτερά, κατάλευκα σαν το χιόνι, τέτοια που κανείς βαφέας στη γη δεν μπορεί να κάνει τόσο λευκά» (κατά Μάρκον κεφ. 9), ή την υπόσχεση του Θεού στον Μωυσή στο όρος Χωρήβ: «Ο Μωυσής είπε: δείξε μου τη δόξα Σου. Ο Θεός απάντησε: θα περάσω με τη μεγαλοπρέπεια της δόξας μου μπροστά σου, δεν θα μπορέσεις όμως να δεις το πρόσωπό μου γιατί κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να με δει και να μείνει ζωντανός» (Έξοδος κεφ. 33). </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Η άλλη λέξη, <i>Νι</i>, είναι το αποτέλεσμα που έχει πάνω μας η θέα του <i>Μελάμ</i>. Η θέα του ανθρώπινου ρουχισμού έχει διάφορα αποτελέσματα πάνω μας, τα ρούχα θα μας δώσουν αισθήματα ατημελησιάς ή αρχοντιάς ή ερωτισμού ή καλού γούστου ή αυστηρότητας ή... Αντίστοιχα, η θέα του ρούχου των θεών έχει άλλα αποτελέσματα πάνω μας, οι αρχαϊκοί τα ονόμαζαν <i>Νι</i>. Αυτό το <i>Νι</i>, Ακκάδιοι και Σουμέριοι το περιέγραφαν ως: <i>μυρμηγκιάζει το δέρμα μου, ρίγη στη σπονδυλική στήλη, μου κόβεται το γέλιο</i>. Είναι η κατεξοχήν ένδειξη για την προσέγγιση κάτι υπερφυσικού, εξωκοσμικού, για την προσέγγιση ασύλληπτων μεγεθών. Στα ελληνικά καθιερώθηκε ν’ αποδίδεται <i>φόβος Θεού</i> (<i>yirat</i><i> </i>στα εβραϊκά, <i>taqwa </i>στο Ισλάμ, δεν ξέρω πώς προφέρονται). Θυμηθείτε από το βιβλίο του Ιώβ, μιλά ο Ελιφάζ: «Φρίκη και τρόμος με κυρίεψε κι έτρεμε όλο το κορμί μου. Φύσημα αχνό από το πρόσωπό μου πέρασε, μ’ έκανε σύγκορμο ν’ ανατριχιάσω. Στάθηκε μπρος μου μια μορφή που δεν μπορούσα να καθορίσω» (Ιώβ κεφ. 4), θυμηθείτε ότι οι μαθητές κυριεύτηκαν από τρόμο όταν είδαν το περιστατικό της Μεταμόρφωσης. Λίγο πολύ για όλους τους αρχαίους λαούς, η επαφή με τον θεϊκό κόσμο δεν ήταν απλή κι αστεία, αλλά κάτι που περιελάμβανε φόβο, μου κόβεται το γέλιο, ρίγη στη ραχοκοκκαλιά.</div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Αν θέλετε το <i>Νι</i> των Σουμερίων χωρίς θρησκευτικές συνδηλώσεις, δείτε τις <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Giovanni_Battista_Piranesi" target="_blank"><b>χαλκογραφίες του Piranesi</b></a>. Αφιερώστε χρόνο, ιχνηλατήστε τις βήμα–βήμα, δείτε τον εαυτό σας μέσα τους, να περιπλανιέται ατέλειωτα σ’ αυτές. Διαβάστε τις <i>Εξομολογήσεις Ενός Άγγλου Οπιομανούς</i> του <b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_De_Quincey" target="_blank">Thomas de Quincey</a></b> – θεωρείται αριστούργημα της αγγλικής λογοτεχνίας – δείτε τα όνειρα του οπίου:</div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Ζούσα 70 ή 100 χρόνια μέσα σε μια νύχτα – τι λέω; Χρόνια πέρα απ’ τις δυνατότητες της ανθρώπινης εμπειρίας. Θάφτηκα για χιλιάδες χρόνια σε πέτρινα φέρετρα. Οι κροκόδειλοι με φίλησαν με καρκινώδη φιλιά, κείμαι μ’ ανείπωτα γλιστερά πλάσματα ανάμεσα στα καλάμια και τη λάσπη του Νείλου. Κάθε νύχτα κατέβαινα σε χάσματα κι ανήλιαγες αβύσσους, σε βάθη κάτω από βάθη, αδύνατο να ξαναβγώ ποτέ στην επιφάνεια, τέλεια αίσθηση ανημπόριας που λόγια δεν μπορούν να εκφράσουν». </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Tο <i>Νι</i> των Σουμερίων δε μας είναι άγνωστο. Το ξέρουμε από τα μυθιστορήματα τρόμου και τις ταινίες τρόμου – σκεφτείτε την παράξενη γοητεία που ασκεί ο τρόμος, πολύς κόσμος λατρεύει τέτοια μυθιστορήματα και ταινίες, τα κυνηγά φανατικά γιατί μόνο εκεί μπορεί να βρει τα ρίγη στη ραχοκοκκαλιά, τα ασύλληπτα μεγέθη και τον τρόμο που μας είναι τόσο απαραίτητα. Όμως οι κατ’ εξοχήν αρμόδιοι για το <i>Νι</i>, οι κατεστημένες Εκκλησίες και τα επίσημα ιερατεία, προσφέρουν έναν εντελώς ντεκαφεϊνέ Θεό στους πιστούς τους, ο κόσμος δεν μπορεί να βρει εκεί το <i>Νι</i> που τόσο πολύ φοβάται και τόσο πολύ ποθεί και τόσο πολύ έχει ανάγκη, οπότε το ψάχνει σε υποκατάστατα. Ντιζνιοποιήσαμε τον Θεό («ντιζνιοποιώ» = κάνω κάτι να μοιάζει με ταινία της Disney). Ειδικά η δική μας Εκκλησία με τον χριστούλη και την παναγίτσα, που τους ακούω από μικρό παιδί! Οι θεοί των μικροαστών, ο χριστούλης («σ’ αγαπά ο χριστούλης») κι η παναγίτσα («μια εικονίτσα με την παναγίτσα»)... Όμως σε μικροαστούς απευθυνόταν πάντα η μικροΕκκλησία, μικροθεούς προσφέρει: καλός πωλητής που προσαρμόζει το μικροπροϊόν του στις προτιμήσεις των καταναλωτών. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Williams_(poet)" target="_blank">Sarah Williams</a></b> (1837-1868): <i>Αγάπησα πάρα πολύ τ’ αστέρια για να φοβηθώ τη νύχτα</i> </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Αν θέλετε μια γεύση <i>Νι</i>, διαβάστε <a href="https://www.oldstyletales.com/single-post/2015/03/20/robert-louis-stevensons-thrawn-janet-an-original-english-translation-from-the-scots" target="_blank"><b>εδώ το διήγημα του Robert Louis Stevenson</b></a>, <i>Τζάνετ η Σβερκοτσακισμένη </i>(προσαρμοσμένο στα σύγχρονα αγγλικά, ο ίδιος το 'γραψε στα σκοτσέζικα). Φροντίστε να είναι αργά το βράδυ, σκοτεινά όλα, μόνοι στο σπίτι, σιγαλιά, κλείστε το κινητό, το διαβάζετε στο φως του φακού ή, ακόμα καλύτερα, του κεριού. Αν έχετε καρδιά λιονταριού, κάντε το σωστά. Υπόσχομαι ότι όποιος το φτάσει ως το τέρμα, μετά δε θα 'ναι ο ίδιος άνθρωπος. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Όμως εκτός απ’ τον Θεό, ντιζνιοποιήσαμε και τη νύχτα... Ανάψαμε τα ηλεκτρικά μας φώτα για να διώξουμε τα στοιχειά και τους τρόμους της – και το δέος της. Γεμίσαμε τον αέρα με ντεσιμπέλ για να εξαφανίσουμε τη σιγαλιά της, το καταφέραμε. Μαζί μ’ αυτά, εξαφανίσαμε το μυστήριό της, το μεγαλείο, την ιερότητα και την ομορφιά του νυχτερινού ουρανού, τη λυτρωτική αυστηρότητα των αστεριών και των ουράνιων σωμάτων. Οι σύγχρονοι άνθρωποι, ουσιαστικά, δεν ξέρουμε τη νύχτα. Θέμα χρόνου μέχρι να πάρουμε κι εμείς την αστυνομία, να καταγγείλουμε τον Γαλαξία.</div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Όμως η νύχτα δε βγήκε από στούντιο Disney... Ό,τι και να ‘ναι η νύχτα («που ακόμα κι ο Δίας τη φοβάται»: Ησίοδος), με τους τρόμους και τα μεγαλεία της, πάντως δεν είναι καρτούν κατάλληλο για μικρά παιδιά, έτσι όπως το καταντήσαμε.</div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/W._H._Auden" target="_blank"><b>W. H. Auden</b></a>, “September 1, 1939”: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Faces along the bar </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Cling to their average day: </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>The lights must never go out, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>The music must always play, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>All the conventions conspire </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>To make this fort assume </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>The furniture of home; </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Lest we should see where we are, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Lost in a haunted wood, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Children afraid of the night </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Who have never been happy or good. </i></div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Δε φταίει ο κ. Έντισον γι’ αυτό, ούτε κάποια σατανικά κέντρα εξουσίας. Πρώτα και καλύτερα, ο κάθε Γιάννης κι η κάθε Μαρία φοβήθηκαν πάρα πολύ τη νύχτα για ν’ αγαπήσουν τ’ αστέρια και ζήτησαν το ηλεκτρικό φως σε διαρκώς περισσότερα βατ και βολτ κι αμπέρ: πυγμαίοι, φέρνουμε τα πάντα στα δικά μας μέτρα. Ο κ. Έντισον, οι κυβερνήσεις και τα κέντρα εξουσίας ήταν καλοί πωλητές που προσέφεραν ένα προϊόν για το οποίο υπήρχε ζήτηση – ή μάλλον καλοί έμποροι ναρκωτικών που εκμεταλλεύτηκαν τις αδυναμίες των πελατών τους για να τους ρίξουν σε παγίδα απ’ την οποία δε θέλουν κι οι ίδιοι να γλιτώσουν, θα τη ζητάνε σε όλο και μεγαλύτερες δόσεις. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Eμείς σήμερα δεν ξέρουμε τους πλανήτες• ούτε τ’ αστέρια και τα ουράνια σώματα• ούτε τον Θεό• ούτε τη νύχτα• ούτε τη σιγαλιά και τη σιωπή• ούτε τη φωτιά (πόσες φορές χωρίσαμε τον κόσμο σε τέσσερις ζώνες ανάβοντας μια φωτιά μέσ’ στη νύχτα;). Αντί γι’ αυτά ξέρουμε μόνο τις ντιζνιοποιήσεις τους, κακέκτυπα και καρτούν: χάρτινο το φεγγαράκι (ψεύτικη η ακρογιαλιά). </div><div style="text-align: left;">Ο Πτολεμαίος (της <i>Αλμαγέστης</i>) άρχιζε την <i>Αρμονική</i> του με το επίγραμμα: <i>Ξέρω, είμαι θνητός κι εφήμερος / Όμως γύρω μου ουράνια σώματα / Όταν σκιαγραφώ τις ορμητικές δίνες τους / Τα πόδια μου δεν πατάν πια στη γη: / Στέκομαι μπροστά στο Δία και παίρνω / Το μερίδιο αμβροσίας που μου αρμόζει, το θεϊκό μερίδιο</i>. Εμείς δεν έχουμε την παραμικρότερη ιδέα από το θεϊκό μερίδιο που έπαιρνε ο Πτολεμαίος ή από τη <i>musica universalis</i> που άκουγε ο Πυθαγόρας – κι ο Μικρός Πρίγκηπας: «τις νύχτες μ’ αρέσει ν’ ακούω τ’ αστέρια, σαν πεντακόσια εκατομμύρια καμπανούλες». Δεν αρκούν εδώ τα βιβλία αστρονομίας και τα διδακτικά βιντεάκια στο ίντερνετ, δεν επανορθώνουν την απώλεια, είν’ απαραίτητο το καθενυχτικό δέος, ο θαυμασμός, τα ρίγη στη ραχοκοκκαλιά, η <i>musica universalis, </i>το θεϊκό μερίδιο. Αυτά δεν μπορούμε να τα πάρουμε από βιβλία και βιντεάκια. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Ούτε θα πετύχει κάποια πρωτοβουλία βελτίωσης, οικολογική ή αριστερή ή οτιδήποτε. Εξαρχής είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Όσο κι αν πεις π.χ. ότι η πληθώρα ηλεκτρικού φωτός διαταράσσει κιρκαδιανούς ρυθμούς, συμβάλλει σε επιβλαβείς αλλαγές μεταβολισμού, στην έλλειψη ποιοτικού ύπνου, αποπροσανατολίζει πάμπολλα νυχτόβια που χρησιμοποιούν το φως του φεγγαριού και των αστεριών για πλοήγηση (και θα τα υποστηρίξεις με 100% πανεπιστημιακές μελέτες), ο αγώνας είναι χαμένος. Το κακό που έγινε δεν ξεγίνεται. Θα βρεις απέναντί σου τον κάθε Γιάννη και την κάθε Μαρία, όχι μόνο τους κακούς καπιταλιστές και τα μοχθηρά κέντρα εξουσίας, που φοβήθηκαν πάρα πολύ τη νύχτα για ν’ αγαπήσουν τ’ αστέρια. Ο κάθε Γιάννης κι η κάθε Μαρία αγάπησαν τόσο πολύ την πρέζα τους, το ηλεκτρικό φως, που θα υποστηρίξουν τους εμπόρους των ναρκωτικών τους μην τυχόν κι απεξαρτηθούν. Το κακό που έγινε δεν ξεγίνεται. Πού έγινε το λάθος, πώς πέσαμε στην παγίδα;<br /></div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Jio" target="_blank">Sarah Jio</a></b> (1975) <i>Τ’ αστέρια έχουν τη δική τους γλώσσα. Αν ακούσεις προσεκτικά μπορείς να τη μάθεις</i> </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Ο έναστρος ουρανός χάθηκε οριστικά και δε θα ξαναβρεθεί παρά μόνο όταν έρθει η τελική κατάρρευση του εκτρώματος που ονομάζεται «σύγχρονος τρόπος ζωής». Η <i>Κόλαση </i>του Δάντη τελειώνει με τη φράση: «και τότε επιτέλους βγήκαμε κι είδαμε τ’ άστρα». Αν οι σημερινοί άνθρωποι χάσαμε τ’ άστρα τότε, σύμφωνα με τον Δάντη, είμαστε στην Κόλαση κι ας μην το ξέρουμε, οι κολασμένοι δεν ξέρουν ότι βρίσκονται στην Κόλαση (ούτε οι ευλογημένοι ξέρουν ότι βρίσκονται στον Παράδεισο), απλά υποφέρουν και δεν ξέρουν τι φταίει. Η αρχαιότητα είχε λέξη για μια τέτοια αφύσικη τερατωδία όπως η σημερινή με το πάνδημο ηλεκτρικό φως, έλεγε <i>ύβρις</i>. Και κληρονομήσαμε μια σχετική ιστορία ύβρεως από τον <i>Κριτία </i>του Πλάτωνα για τους Άτλαντες, μια κάποτε θεϊκή γενιά που παρασύρθηκαν από τον πλούτο και την ισχύ τους, έχασαν το θεϊκό στοιχείο μέσα τους, έφτασαν να γίνουν επαίσχυντοι: </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Σ’ αυτόν που είχε μάτια για να δει, η κατάντια τους ήταν ολοφάνερη γιατί έχασαν το πολυτιμότερο δώρο που είχαν. Όποιος όμως είχε μάτια και δεν έβλεπε, τους νόμιζε ένδοξους κι ευλογημένους ενώ αυτοί ήταν γεμάτοι πλεονεξία κι αδικία. Ο Δίας, ο βασιλιάς των θεών που κυβερνά σύμφωνα με τον κοσμικό νόμο και μπορεί να καταλάβει αυτά τα πράγματα, βλέποντας ότι μια τιμημένη γενιά έπεσε σε τέτοια κατάντια, και θέλοντας να τους επιβάλει κατάλληλη ποινή ώστε να βελτιωθούν, μάζεψε τους θεούς στο πιο ιερό τους μέρος, στο κέντρο του κόσμου, απ’ όπου επιβλέπουν όλη τη δημιουργία. Και στη σύναξη των θεών είπε το εξής:...» </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Μπορούμε να μαντέψουμε τι είπε, ο <i>Κριτίας</i> κι ο μύθος της Ατλαντίδας διάσημα σταματούν στη μέση μιας πρότασης.
</div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-64006743327555967842022-09-04T18:01:00.010+03:002022-09-04T18:23:05.742+03:00Το Όνομά Τους Λεγεών<p><span style="font-family: arial; font-size: small;"><span>«... τα μύρια όσα που αχαμνίζουνε τις έγνοιες των ανθρώπων» – </span><span>Εμπεδοκλής </span></span></p><p><span style="font-family: arial; font-size: small;"><span>«... στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινή ανοησία» –</span><span> Καβάφης </span></span></p><p> </p><div style="text-align: left;">Μην τους ξεσυνερίζεσαι </div><div style="text-align: left;">Κι ας είναι ό,τι να ‘ναι </div><div style="text-align: left;">Και μην τους εμπιστεύεσαι: </div><div style="text-align: left;">Οι άνθρωποι ξεχνάνε. </div><p></p><div style="text-align: left;">Μη στηριχτείς σε άνθρωπο </div><div style="text-align: left;">Δεν πράττει με κακία </div><div style="text-align: left;">Δεν είν’ κακός, μην τον μισείς </div><div style="text-align: left;">Μη λες «κακοβουλία», </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Μικρό παιδί, τι να του πεις; </div><div style="text-align: left;">Σίγουρα θα ξεχάσει. </div><div style="text-align: left;">Όρκους πολλούς θα ορκιστεί </div><div style="text-align: left;">Και θα τους προσπεράσει. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μην τους ξεσυνερίζεσαι </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Και μην τους εμπιστεύεσαι: </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι άνθρωποι ξεχνάνε. </i></div><div style="text-align: left;"><i> </i></div><div style="text-align: left;">Αγάπα τους παρόλ’ αυτά </div><div style="text-align: left;">Κι ας είναι αυτό που είναι </div><div style="text-align: left;">Έτσι κατασκευάστηκαν: </div><div style="text-align: left;">Όλοι τους να ξεχνούνε. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Να ‘χουνε προσοχή φτηνή </div><div style="text-align: left;">Και να την εκπορνεύουν </div><div style="text-align: left;">Χιλιάδες δυο ασήμαντα </div><div style="text-align: left;">Συνέχεια να την κλέβουν. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Έτσι κατασκευάστηκαν </div><div style="text-align: left;">Τ’ ανθρώπινα τα πλήθη: </div><div style="text-align: left;">Το όνομά τους <i>Λεγεών</i> </div><div style="text-align: left;">Το επώνυμό τους <i>Λήθη</i>. </div><p></p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μην τους ξεσυνερίζεσαι </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Και μην τους εμπιστεύεσαι: </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι άνθρωποι ξεχνάνε. </i></div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">«Θα το θυμάμαι»: πα να πει </div><div style="text-align: left;">Αύριο θα το ξεχάσει </div><div style="text-align: left;">Κάποιο καινούργιο βάσανο </div><div style="text-align: left;">Θα έρθει να τον πιάσει </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Έγνοιες, δεινά, συναρπασμοί, </div><div style="text-align: left;">Τη θύμηση θα σβήσουν </div><div style="text-align: left;">Θα τους τη διώξουν απ’ το νου </div><div style="text-align: left;">Και θα την αχαμνίσουν. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Μόνιμα κάτι θα βρεθεί </div><div style="text-align: left;">Κάτι άλλο θα προέχει, </div><div style="text-align: left;">Την προσοχή του ο άνθρωπος </div><div style="text-align: left;">Για πέταμα την έχει. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Ή θα ‘ρθει η λήθη να τον βρει </div><div style="text-align: left;">Με δύναμη μεγάλη </div><div style="text-align: left;">Λάθρα στων συναναστροφών </div><div style="text-align: left;">Την αλληλοσπατάλη. </div><p></p><div style="text-align: left;">Δε θα τα κάνει σκόπιμα, </div><div style="text-align: left;">Δε θα ‘ναι εσκεμμένα, </div><div style="text-align: left;">Απλά «μνήμη» και «άνθρωπος» </div><div style="text-align: left;">Είναι διαζευγμένα. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μην τους ξεσυνερίζεσαι </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Και μην τους εμπιστεύεσαι: </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι άνθρωποι ξεχνάνε. </i></div><div style="text-align: left;"><i> </i></div><div style="text-align: left;">Σαν τον γονιό που, έγκλημα, <br /></div><div style="text-align: left;">Την κόρη του εκπορνεύει, </div><div style="text-align: left;">Την προσοχή του ο άνθρωπος </div><div style="text-align: left;">Φτηνά την παζαρεύει,</div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Πετάει το πιο πολύτιμο. </div><div style="text-align: left;">Δες τον, κατάλαβέ τον </div><div style="text-align: left;">Παρόλ’ αυτά, κάνε καρδιά </div><div style="text-align: left;">Και υιοθέτησέ τον. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Απλά, αυτό είν’ ο άνθρωπος </div><div style="text-align: left;">Αυτή η κατασκευή του </div><div style="text-align: left;">Το διάλεξε, το θέλησε, </div><div style="text-align: left;">Είναι επιλογή του. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μην τους ξεσυνερίζεσαι </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Και μην τους εμπιστεύεσαι: </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι άνθρωποι ξεχνάνε. </i></div><div style="text-align: left;"><i> </i></div><div style="margin-left: 80px; text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><b>* * * * *</b></span> <br /></div><div><p><span style="font-family: arial; font-size: small;"><span>Άρχιζαν όλες οι ψυχές να πορεύονται στην Πεδιάδα της Λήθης μέσα σε φοβερή και πνιγερή ζέστη, γιατί δεν υπήρχε ούτε δέντρο ούτε φυτό εκεί. Όταν βράδιασε, κατασκήνωσαν στις όχθες του Ποταμού της Αμέλειας, που το νερό του κανένα δοχείο δεν μπορεί να κράτησει. Κάθε ψυχή ήταν υποχρεωμένη να πιει απ’ αυτό προκειμένου να γεννηθεί, όμως κάποιες δεν ήταν σοφές να συγκρατηθούν κι έπιναν πολύ. Τότε έχαναν οριστικά κάθε ανάμνηση των προηγουμένων</span></span><span style="font-size: small;"> <span style="font-family: arial;"><span>(Πλάτωνας, <i>Πολιτεία</i> 621α).
</span></span></span></p></div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-43420908900283746742022-05-06T13:48:00.013+03:002024-02-17T19:20:00.643+02:00Τυφλότητα<p>Ακόμα ένα απρόσμενο encore στο μπλογκ. Κάτι που μπορεί να χτυπήσει όλους μας, η τυφλότητα, να χάσουμε την όρασή μας. Δεν ξέρω αν το ‘φερε η ζωή ποτέ να συναναστραφείτε τυφλούς. Αν το ‘φερε, πώς τους βρήκατε;... </p><p>Ναι, συμφωνώ κι εγώ: οι τυφλοί ακούνε. Οι τυφλοί προσέχουν τα λόγια σου. Δεκτικοί, εσωτερικευμένοι, βιώνουν τον κόσμο από μέσα προς τα έξω όμως, μ’ έναν περίεργο τρόπο, φτάνουν κι αγκαλιάζουν όλον τον κόσμο (δεν μπορώ να το κατανοήσω ή να το εξηγήσω εύκολα). Τείνουν να είναι ευγενείς, ήπιοι, γλυκείς κι εξαιρετικά μη-επιθετικοί. Δε βιάζονται να μιλήσουν, να ‘χουν άποψη. Κι αν μιλήσουν, μετράν τις λέξεις τους. </p><p>Παραπονεθήκατε ποτέ σε κάποιον: «Δε μ’ ακούς ποτέ! Δεν προσέχεις τι σου λέω!» Λοιπόν... αυτό είναι το μόνο παράπονο που δε θα ‘χετε μ’ έναν τυφλό. Ο τυφλός βαστά τα λόγια σου στο μυαλό του, τα γεύεται, πατά φρένο. Τον εκπαιδεύει η κατάστασή του, όλο το κεφάλαιο που κάποτε είχε επενδεδυμένο στην όραση το ρίχνει στην ακοή, στην αφή, στην όσφρηση. Κι αυτή η νέα επένδυση του δίνει απρόσμενα κέρδη. </p><p>Λαχταρίσατε ποτέ μια γκαρδιακή, ουσιαστική, μεστή κουβέντα; Κουβέντα που να μείνει στην ιστορία; Που οι λέξεις να ‘χουν βάρος, σαν στίχοι του Καφάβη; (σε αντιδιαστολή με τις καθημερινές, ανούσιες, ανιστορικές μας κουβέντες, κανείς δεν ακούει κανέναν, όλοι βιαζόμαστε να μιλήσουμε, σπαταλιόμαστε, γεμίζουμε τον αέρα με λέξεις, ακατάπαυστος θόρυβος). Αυτό μπορεί να μας προσφέρει ένας τυφλός. </p><p>Οι τυφλοί δεν είν’ ανάπηροι! «Ανάπηρος» εννοούμε κάποιον που δεν έχει κάτι και το 'χουμε εμείς. Ναι μεν ο τυφλός δεν έχει κάτι που το ‘χουμε εμείς, απ’ την άλλη έχει κάτι που δεν έχουμε εμείς, κάτι πολύτιμο: ο τυφλός ακούει (ενώ εμείς βιαζόμαστε και δεν ακούμε)</p><p>Αν κάποτε τα φέρει η ζωή και τυφλωθούμε, τότε δε γινόμαστε ανάπηροι, παρόλο που σίγουρα στην αρχή θα το πάρουμε έτσι και θα μελαγχολήσουμε. Ναι μεν χάνουμε κάτι που οι άλλοι το ‘χουν, όμως κερδίζουμε κάτι απρόσμενο που κανείς δεν έχει. </p><p>Υπάρχει λόγος που οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν τα θαυμαστά έπη, την <i>Ιλιάδα</i> και την <i>Οδύσσεια</i>, σ’ έναν τυφλό ποιητή (τον Όμηρο). Που απέδιδαν θρυλική τυφλότητα στον Τειρεσία, στον Οιδίποδα όταν κατάλαβε το σφάλμα του. Κάτι προσπαθούσαν να μας πουν, με τα λόγια του Πλάτωνα: «Οι παλιοί άνθρωποι, που ήταν καλύτεροι από μας και πιο κοντά στους θεούς...» (από τον <i>Φίληβο</i>) </p><p>Υπάρχει λόγος που οι αρχαίοι Ινδοί απέδιδαν το θαυμαστό βιβλίο, τη <i>Ριγκ Βέδα</i>, σ’ έναν τυφλό σοφό (τον Ντιργκάταμας). </p><p>Κάπου ένα σχόλιο του Αριστοτέλη, μπορείτε να το βρείτε; «Ο τυφλός έχει μεγαλύτερη κατανόηση από τον κουφό, η ακοή έχει βαθιά επίδραση στο σχηματισμό του ηθικού χαρακτήρα, κάτι που δε συμβαίνει με την όραση. Η ψυχή σπαταλιέται με την όραση, ενώ με την ακοή συγκεντρώνεται κι εστιάζεται» (όμως εδώ ακούω Πλάτωνα πίσω απ’ τα λόγια του Αριστοτέλη)</p><p>Οι αρχαίοι εκτιμούσαν τον τυφλό, βρίσκαν αξία. Ξέραν ότι μπορείς να διδαχθείς απ' αυτόν, ακόμα και να φτάσεις να τον πεις «δάσκαλε». Δεν είν' ανάπηρος! Εχει κάτι που εμείς δεν έχουμε: ο τυφλός δε βιάζεται, ακούει, προσέχει. Δεν ήταν βλάκες οι αρχαίοι, ούτε «καλοί για την εποχή τους» και τέτοιες συγκαταβάσεις... <br /></p><p>Ήταν καλύτεροι άνθρωποι από μας <br /></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-56820223962929496012022-03-07T17:37:00.012+02:002024-02-16T23:47:00.054+02:00Η Μεγαλύτερη Αγάπη Στον Κόσμο<p>Ακόμα ένα απρόσμενο encore στο μπλογκ που δε φανταζόμουν... Το βάζω μήπως έστω κι ένας πάρει ανάσα. </p><p>Μεταφράζω ένα χιλιοαγαπημένο κείμενο, που δε νομίζω να ‘χει μεταφραστεί ποτέ στα Ελληνικά. Λίγο μπακγκράουντ: το έγραψε ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren_Kierkegaard" target="_blank"><b>Σόρεν Κίρκεγκωρ</b></a> στα τελευταία του, ετοιμαζόταν να παρατήσει την Κοπεγχάγη, να πάει στην επαρχία, σε κάποιο χωριό ή κωμόπολη, να ζήσει πάστορας εκεί (τελικά δεν το κατάφερε, λίγο μετά τον πρόλαβε ο θάνατος). Πάνω εκεί, ετοίμαζε μερικές εμπνευστικές ομιλίες για το εκκλησίασμα. Μια απ’ αυτές το παρακάτω κείμενο. </p><p>Το οποίο είναι φοβερά τολμηρό: λίγο πολύ, ο Κίρκεγκωρ μιλά για τη μεγαλύτερη αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. Ποια είναι η μεγαλύτερη αγάπη στον κόσμο, τι θα απαντούσατε;... Ας δούμε τι έχει να πει ο Δανός. Κανείς άλλος δεν μπορεί να πιάσει τέτοιο θέμα, μόνο ο Κίρκεγκωρ. Δεν έχω εμπιστοσύνη σε άλλον συγγραφέα. </p><p>Όμως το κείμενο έχει και συνέχεια! Κάπου 50 χρόνια μετά, το διάβασε ο Αντόρνο και το βρήκε αισχρό! Απαράδεκτο! Απαίσιο! Έκανε μια πολύ σφοδρή κριτική, μπορείτε να δείτε σχετικά <a href="https://www.sorenkierkegaard.nl/artikelen/Engels/074.%20Other%20Worldliness%20in%20Kierkegaard.pdf" target="_blank"><b>εδώ</b></a>. Οπότε προετοιμαστείτε: θα διαβάσετε κάτι που ή θα λατρέψετε ή θα μισήσετε, τίποτα ενδιάμεσο. Προειδοποιώ, έτσι; Αν έχετε καρδιά λιονταριού, συνεχίστε την ανάγνωση. </p><p>Όσο για μένα, δεν τίθεται θέμα: είμαι 100% με τον Κίρκεγκωρ. </p><p>Οπότε λοιπόν, φανταστείτε ότι είστε μέσα 19ου αιώνα στη Δανία, κάποιο αγροτικό–κτηνοτροφικό χωριό, πάτε την Κυριακή στην εκκλησία κι ακούτε τον πάστορα να λέει τα παρακάτω λόγια. Διαβάστε το γουλιά–γουλιά, αργά–αργά, κι απολαύστε το (ή μισήστε το): </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><b><span style="font-family: arial;">Η Πράξη Αγάπης, να Θυμάσαι τους Νεκρούς</span> </b></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο θάνατος είναι η πιο συνοπτική επιτομή της ζωής. Φρόντισε να ελέγχεις πολύ τακτικά μ’ αυτή τη συνοπτική επιτομή όσα κατανόησες από τη ζωή. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε συγγενείς αίματος, παρόλο που συνεχώς αρνιόμαστε αυτήν τη συγγένεια. Όμως ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε συγγενείς πηλού, τη συγγένεια του θανάτου, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί αυτό. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όταν ένας άνθρωπος σχετίζεται μ’ έναν νεκρό, τότε σ’ αυτή τη σχέση υπάρχει μόνο ένας. Διότι ο νεκρός απλά δεν υπάρχει! Κανείς δεν μπορεί να περάσει τόσο απαρατήρητος όσο ένας νεκρός, γιατί πραγματικά είναι απαρατήρητος! Εδώ δεν τίθεται θέμα ότι κάποιος δεν κατάλαβε καλά, δεν πρόσεξε, δεν είδε. Εδώ ο ζωντανός θα ξεδιπλωθεί ολόγυμνος, θα δείξει τι στ’ αλήθεια είναι. Διότι ένας νεκρός είναι πολύ διακριτικός, έχει εντελώς αποτραβηχτεί, δεν ασκεί την παραμικρότερη επιρροή, ούτε ταράζει ούτε παροτρύνει τον ζωντανό που σχετίζεται μαζί του. Ο νεκρός δεν είναι αντικείμενο αγάπης, είναι μόνο η περίσταση που συνεχώς αποκαλύπτει τι είναι ο ζωντανός που σχετίζεται μαζί του. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Δεν πρέπει να ταράζουμε τους νεκρούς με οδυρμούς και κλάματα. Πρέπει να τους συμπεριφερόμαστε όπως σε κάποιον που κοιμάται και δε μας κάνει καρδιά να τον ξυπνήσουμε. «Κλάψε απαλά για τους νεκρούς, έχουν βρει την ανάπαυσή τους», λέει το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ και πραγματικά δεν ξέρω καλύτερο τρόπο να δείξεις την ανάμνησή σου για τον νεκρό απ’ αυτό το απαλό κλάμα: κλάψε απαλά. Όμως κλάψε πολύ. Πόσο πολύ, κανείς δεν ξέρει. Όμως αν συνεχίζεις να θυμάσαι τον νεκρό με αγάπη, τότε ίσως μπορείς να χρησιμοποιήσεις κάποια λόγια απ’ τον ψαλμό του Δαυίδ: «Αν σε ξεχάσω, να ξεραθεί το δεξί μου χέρι. Η γλώσσα μου να κολλήσει στον ουρανίσκο αν πάψω να σε θυμάμαι. Αν πάψω να σε βάζω πιο πάνω κι απ’ τη μεγαλύτερη χαρά μου». Εδώ έχεις δουλειά να κάνεις, έχεις καθήκον.</div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο ανιδιοτελής αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο.</i> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αν θέλουμε να σιγουρευτούμε ότι η αγάπη μας είναι ανιδιοτελής, πρέπει να απομακρύνουμε κάθε πιθανότητα ανταπόδοσης. Κι οι ανταποδόσεις της αγάπης είναι πολλές και διάφορες. Υπάρχει και μια ανταπόδοση ομογενής με την αγάπη: η ανταποκρινόμενη αγάπη. Η πλειοψηφία των ανθρώπων θα θεωρούσε αυτήν πιο σημαντική, παρόλο που, ίσως, δε θα παραδέχονταν ότι είναι κι αυτή μια ανταπόδοση. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><br /><b>Όμως με έναν νεκρό δεν υπάρχει η παραμικρότερη πιθανότητα για ανταπόδοση. </b>
Είναι τόσο ανήμπορο από μια σκοπιά αν το δεις, τόσο αχάριστο αυτό το καθήκον, τόσο αποκαρδιωτική αυτή η δουλειά, να συνεχίζεις να θυμάσαι τους νεκρούς!... Ο νεκρός δεν ανθίζει όπως το μικρό παιδί, να συναντήσει το μέλλον. Ο νεκρός δε σου δίνει χαρά, όπως το μικρό παιδί δίνει χαρά στη μάνα. Ο νεκρός δεν έχει αδυναμίες κι αγαπημένους, μοιάζει ότι δεν αγαπάει κανέναν. Είναι τόσο αποκαρδιωτικό ότι θα συνεχίσει να παραμένει ήσυχος στον τάφο του ενώ η λαχτάρα γι’ αυτόν θ’ αυξάνει. Τόσο αβάσταχτο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει η παραμικρότερη αλλαγή στη σχέση σας. Ένα καλό παιδί δε δίνει άγρυπνες νύχτες στους γονείς ενώ, αντίθετα, όσο πιο καλός ήταν ο νεκρός, τόσο περισσότερες άγρυπνες νύχτες θα σου δώσει. Όμως είτε εσύ τον προσμένεις άγρυπνος είτε τον έχεις εντελώς ξεχάσει, μοιάζει ότι είναι αδιάφορο γι’ αυτόν. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο ελεύθερη αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο.</i> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Διώξε όλα όσα μπορούν να εξαναγκάσουν, με τον Α’ ή Β’ τρόπο, την πράξη της αγάπης. Όμως αυτό ακριβώς είναι που απουσιάζει στη σχέση σου μ’ έναν νεκρό. Και τα πράγματα που μπορούν να εξαναγκάσουν την πράξη αγάπης είναι πάμπολλα. Το μικρό παιδί κλαίει, ο φτωχός ζητιανεύει, η χήρα ικετεύει, ο άνθρωπος σε ανάγκη σε πρήζει, ο τσακισμένος σε πιέζει κ.ο.κ. Όταν κάποιος θέλει να περιγράψει την τέλεια ανημπόρια, συνήθως σκέφτεται ένα μικρό μωρό που, με την ανημπόρια του και μόνο, αναγκάζει την πράξη αγάπης των γονιών. Κι όμως! Όταν ένας άνθρωπος ξαπλώνει στον τάφο του με δυο κυβικά μέτρα χώμα πάνω του, είναι πιο ανήμπορος κι απ’ αυτό το μωρό! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο νεκρός δε θα κλάψει σαν το μικρό παιδί, δε θα σου υπενθυμίσει την παρουσία του, δε θα σε πρήξει όπως ο ζητιάνος, δε θα σε αναγκάσει να τον κοιτάξεις, δε θα σου καταδείξει την εμφανή κατάντια του: θα παραμείνει σιωπηλός, εντελώς ακίνητος. Κανείς δε θα σε απασχολήσει λιγότερο από έναν νεκρό. Κανέναν δε θα αποφύγεις πιο εύκολα από έναν νεκρό. Δεν έχει το παραμικρότερο δικαίωμα στη ζωή, κανείς δικαστής δε θα σου πει τίποτα αν σταματήσεις να τον θυμάσαι. Μια χαρά μπορούμε να γράψουμε στην είσοδο του νεκροταφείου: «Εδώ με μας δεν υπάρχει εξαναγκασμός». <b>Ο νεκρός, πολύ απλά, δε σε αναγκάζει σε τίποτα</b>. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ως προς τις άλλες ανθρώπινες αγάπες, συχνά υπάρχει εξαναγκασμός, αν μη τι άλλο από την καθημερινή συνήθεια, να τον συναντάς τακτικά. Οπότε, δεν μπορείς να δεις ξεκάθαρα πόσο η αγάπη σου ελεύθερα κρατά το αντικείμενό της, ή το αντικείμενο της αγάπης σου, με τον Α’ ή Β’ τρόπο, αναγκάζει την υπενθύμισή του. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Κι η αγαπημένη ανάμνηση του νεκρού πρέπει να αμυνθεί απέναντι στην πραγματικότητα, ώστε αυτή μην πάρει το πάνω χέρι με τα μυριάδες συγκλονιστικά βιώματα που συνεχώς φέρνει και φτάσει κάποια στιγμή να σβήσει τη θύμιση. Η αγαπημένη ανάμνηση του νεκρού πρέπει να αμυνθεί απέναντι στο χρόνο: να υπερασπίσει την ελευθερία της απέναντι σε όλα όσα θα σε προτρέψουν να ξεχάσεις. Κι η δύναμη του χρόνου είναι τεράστια. Στο μεταξύ θα ‘ρθουν οι πάμπολλες απαιτήσεις της ζωής. Θα ‘ρθουν οι ζωντανοί να σε τραβήξουν απ’ το μανίκι: «έλα σε μας, θα σ’ αγαπήσουμε εμείς». </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ενώ ο νεκρός, αντίθετα, ούτε που θα σου κλείσει το μάτι. Δε θα κάνει το παραμικρότερο να τραβήξει την προσοχή σου, δε θα κουνήσει δαχτυλάκι. Πόσο εύκολο είναι η δύναμη της ζωής και της στιγμής να νικήσει αυτήν την ανημπόρια! Κανείς δεν είναι τόσο αδύναμος όσο ένας νεκρός, και μέσ’ στην αδυναμία του δε σε αναγκάζει στο παραμικρότερο! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο πιστή αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. </i> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αν θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι η αγάπη μας παραμένει σταθερή, πρέπει να διώξουμε όλα όσα μπορούν να κάνουν το αντικείμενο της αγάπης να μας βοηθήσει με τον Α’ ή Β’ τρόπο. Αλλά ακριβώς αυτό είναι που απουσιάζει στη σχέση μας μ’ έναν νεκρό διότι, πολύ απλά, εδώ δεν υπάρχει αντικείμενο στην αγάπη! Κι αν αυτή συνεχίσει να παραμένει, τότε πραγματικά στάθηκε πιστή. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Κι είναι δύσκολο καθήκον να διατηρήσει κάποιος την αγάπη του αναλλοίωτη στο χρόνο. Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι λατρεύουμε να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας μ’ ένα σωρό προσχήματα. Πόσοι από μας δεν είμαστε ακλόνητα πεπεισμένοι, μέχρι θανάτου, ότι φταίει ο άλλος που άλλαξε η αγάπη μας, δε φταίμε εμείς. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όταν δυο άνθρωποι είναι ενωμένοι στην αγάπη, τότε ο ένας κυριαρχεί πάνω στον άλλον κι η σχέση κυριαρχεί πάνω στους δυο τους. Όμως μ’ έναν νεκρό, δεν υπάρχει η παραμικρότερη πιθανότητα σχέσης. Γιατί ο νεκρός είναι πονηρός, μη βιάζεσαι να του μιλήσεις. Συχνά μπαίνουμε στον πειρασμό να πιστέψουμε πως μπορούμε να πούμε ό,τι θέλουμε σ’ έναν νεκρό, γιατί ακριβώς είναι νεκρός. Δεν ακούει τίποτα, δεν απαντά τίποτα. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Κι όμως! Να είσαι πολύ προσεκτικός σ’ όσα λες στους νεκρούς! Είναι τελειωμένοι κι αποφασισμένοι. Δεν είναι σαν κι εμάς, τους ζωντανούς, που ψάχνουμε για περιπέτειες, συγκλονισμούς και δεκαεφτά φορές τη μέρα ξεχνάμε όσα υποσχεθήκαμε. Όταν λες σ’ ένα νεκρό, «Δε θα σε ξεχάσω ποτέ», είναι σα να σου ‘χει απαντήσει την ίδια στιγμή: «Πολύ ωραία! Κι εγώ δε θα ξεχάσω ποτέ αυτό που μόλις είπες». Και δεν μπορείς να επικαλεστείς προσχήματα, φταίει ο νεκρός που γέρασε γι’ αυτό άλλαξε η αγάπη σου, ούτε μπορείς να πεις ότι φταίει αυτός που πάγωσε η αγάπη του, έγινε κακότροπος γι’ αυτό δεν τον αγαπάς πια, ή ενδιαφέρεται για άλλους. Όχι. Είτε θες να ξεκινήσεις από κει που σταμάτησες είτε όχι, να ‘σαι σίγουρος πως ο νεκρός θα ξεκινήσει με τη μέγιστη ακρίβεια από κει που σταμάτησες. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Γιατί ένας νεκρός είναι δυνατός: η δύναμή του είναι ότι δεν πρόκειται ν’ αλλάξει. Κι ένας νεκρός είναι περήφανος. Το ‘χεις προσέξει πώς γίνεται με τους περήφανους ανθρώπους στη ζωή; Ακριβώς σ’ αυτούς που απεχθάνονται φροντίζουν να μη φανερώσουν το παραμικρότερο, μην προδώσουν, μη δείξουν τίποτα, ν’ αφήσουν τον απεχθή να βυθιστεί στην αθλιότητά του — διότι ένας περήφανος άνθρωπος μόνο καλοπροαίρετα θα σου υποδείξει το σφάλμα σου, ώστε να σε βοηθήσει να καταλάβεις το σωστό. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όμως ένας νεκρός που τόσο περήφανα δεν προδίδει τίποτα!... Ακόμα κι αν απεχθάνεται τον ζωντανό που τον ξέχασε και τα αποχαιρετιστήρια λόγια του, <b>ένας νεκρός θα κάνει τα πάντα για να επιφέρει τη λησμονιά του</b>. Δε θα σου υπενθυμίσει, δε θα ρίξει ματιές γεμάτες νόημα καθώς περνά δίπλα σου στον δρόμο, δε θα τον συναντήσεις ποτέ, ο νεκρός έχει την εμφάνισή του υπό έλεγχο. Πραγματικά πρέπει να τρέμουμε όταν επικαλούμαστε τους νεκρούς ποιητικά, το φοβερό είναι ότι δε θα φανερώσουν το παραμικρότερο. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Οπότε να φοβάσαι τους νεκρούς! Να φοβάσαι την πονηριά τους! Να φοβάσαι την αποφασιστικότητά τους! Να φοβάσαι τη δύναμή τους! Να φοβάσαι την περηφάνεια τους! </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αλλά αν συνεχίζεις να τους θυμάσαι με αγάπη, τότε δεν έχεις κανένα λόγο να φοβάσαι. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Κι αν με το πέρασμα του χρόνου δεν επέρθει αλλαγή στη σχέση σας, σημαίνει ότι ο ζωντανός στάθηκε πιστός στην αγαπημένη ανάμνηση — ενώ ο άλλος δεν έκανε το παραμικρότερο να σε κρατήσει. Έκανε τα πάντα να παραστήσει ότι τάχα σ’ έχει ξεχάσει εντελώς, κι εσένα κι όλα όσα του υποσχέθηκες.
</div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-51021698074812495822022-01-04T16:00:00.018+02:002022-03-14T18:18:04.801+02:00Αυτοί Που Κατοικούν Μέσα Στο Βουνό<p>Δε φανταζόμουν ότι το μπλογκ έχει encοre... Η πραγματικότητα με ξεπερνά.</p><p>Μου ζητήθηκε ένα κείμενο για τον θάνατο. Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ. Τo βάζω στο ίντερνετ μήπως κάποιος βρει αξία. Ξέρω, η αποτυχία μου είναι 100% εξασφαλισμένη, όμως αν έστω κι ένας πάρει ανάσα, τότε δεν πήγε χαμένος ο κόπος <br /></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span></p><p style="text-align: center;"><i>Πράγματα απρόσμενα περιμένουν τους ανθρώπους μετά το θάνατό τους, που ούτε καν τα φαντάζονται</i> (<a href="https://en.wikisource.org/wiki/Fragments_of_Heraclitus#Fragment_27" target="_blank">Ηράκλειτος, απόσπασμα 27</a>) </p><p style="text-align: center;"><i>Ο θάνατος είναι το μόνο φάρμακο για τον θάνατο</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Attar_of_Nishapur" target="_blank">Αττάρ</a> της Νισαπούρ, από το <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Conference_of_the_Birds" target="_blank"><i>Συνέδριο των Πουλιών</i></a>) </p><p style="text-align: center;"><i>Ο θάνατος είναι από τα μεγαλύτερα δώρα του Θεού στον άνθρωπο</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Simone_Weil" target="_blank">Simone Weil</a>) </p><p style="text-align: center;"><i>Ο Θεός είναι ο πιο θανάσιμος εχθρός σου</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren_Kierkegaard" target="_blank">Kierkegaard</a>) </p><p style="text-align: center;"><i>Θανάτω θάνατον πατήσας</i> (Αναστάσιμο)
</p><p></p><p>Πώς το μάθαμε; Περίπου ότι θάνατος = το μεγαλύτερο κακό. Πόσες φορές δεν ακούσαμε όταν η κουβέντα πάει σε θανάτους, «ας μη μιλάμε τώρα για τέτοια, ας πούμε άλλα πράγματα». Το γνωστό ποιήμα του Καρυωτάκη: «θάνατος οι γυναίκες που αγαπιούνται σα να καθαρίζουνε κρεμμύδια / Θάνατος οι λεροί ασήμαντοι δρόμοι με τα λαμπρά μεγάλα ονόματά τους». Δηλαδή, θάνατος = ό,τι χειρότερο. </p><p>Μαζί μ’ αυτά πάει κι ο εξορισμός της θέας του θανάτου στις δικές μας Δυτικές κουλτούρες, ο σπαρακτικός θρήνος («τα μοιρολόγια μάς κάναν φονιάδες», αναφέρει κάπου, νομίζω, ο Λεκατσάς έναν Μανιάτη), η αποφυγή του κατονομασμού του θανάτου: ο τάδε «έφυγε» ή «κοιμήθηκε» κ.α., βάλτε και δικά σας παραδείγματα. Πάντως μάθαμε με πολλούς τρόπους ότι θάνατος = το μεγαλύτερο κακό. </p><p>Μαζί μ’ αυτό, πάει κι η τρομοκρατία της «χαράς της ζωής». Ότι η ζωή είναι ωραία, όμορφη, γλυκιά, τέτοια. Μάθαμε ότι εκτός από θάνατος = το μεγαλύτερο κακό, επίσης ζωή = το μεγαλύτερο αγαθό. Τόσες γυναίκες έχουν όνομα Ζωή, κανένας άντρας δεν έχει όνομα Θάνατος. Επίσης η κατάκριση που πάντα συνοδεύει τη στεναχώρια, τη λύπη, την απελπισία, το αλύτρωτο πένθος, o οτιγματισμός της κατάθλιψης, ότι είναι κάτι που πρέπει να γιατρευτεί κ.α. Καθώς κι οι καθημερινές μας ευχές: «Να ‘σαι καλά! Χρόνια πολλά! Ό,τι ποθείς! Σου εύχομαι υγεία! Πάντα να γελάς! Όλα τα όνειρά σου να πραγματοποιηθούν!». Πάντως μάθαμε με πολλούς τρόπους ότι η ζωή, εκτός από ωραία, γλυκιά, όμορφη, το μεγαλύτερο αγαθό κ.λπ., φέρει επίσης και την εκπλήρωσή της. </p><div style="text-align: left;">Δε σταματάει εδώ, έχει και θλιβερή συνέχεια... Πρώτος ξάδερφος, αν όχι δίδυμος αδερφός, με τα παραπάνω είναι ότι «ο καθένας νοιάζεται για τον εαυτό του». Αυτονόητο, έτσι; Εφόσον ζωή = το μεγαλύτερο αγαθό, ο καθένας θέλει να 'χει όσο περισσότερο απ' αυτό το αγαθό. Μας το δίδαξε ο Άνταμ Σμιθ, όπου κάθε ιστορία της οικονομικής σκέψης ξεκινά με τα λόγια του: «ο καθένας νοιάζεται για το συμφέρον του» (ο Άνταμ Σμιθ έκανε λεκτικά ακροβατικά ν' αποφύγει την κακή λέξη <i>πλεονεξία</i>/<i>greed</i>. Θυμίζω ότι στην εποχή του ήταν ακόμα αμαρτία θανάσιμη η πλεονεξία. Μ' απλά λόγια και χωρίς να κρυβόμαστε πίσω απ' το δάχτυλό μας, ο Άνταμ Σμιθ έλεγε ότι <i>είμαστε εκ του φυσικού μας πλεονέκτες</i>. Όμως μη χαίρεστε οι αριστεροί!... Κι ο Μαρξ ήταν μαθητής του Άνταμ Σμιθ, δεν πρέπει να αμφισβήτησε ποτέ την αφετηρία της «φυσικής πλεονεξίας» των ανθρώπων). </div><p>Μας το δίδαξε ο Χομπς στον <i>Λεβιάθαν</i>, ότι οι άνθρωποι έχουν έναν «διαρκή κι ακατάπαυστο πόθο για ισχύ, που σταματά μόνο στο θάνατό τους». </p><p>Μας το δίδαξε η εξελικτική βιολογία, εξελικτική κοινωνιολογία, εξελικτική ιστορία κ.λπ., τα διάφορα εξελικτικά που γίναν της μόδας κάποτε. Όλα ξεκινάν από τη θέση ότι «κάθε οργανισμός είναι μεγιστοποιητής χρησιμότητας», όπως έχουν τον όρο οι οικονομολόγοι κι οι εξελικτικοί βιολόγοι (μ' απλά λόγια: <i>κάθε οργανισμός είναι ΠΑΣΟΚος της δεκαετίας του ’80, νοιάζεται μόνο για την πάρτη του, για φαγητό και γκόμενες</i>). </p><p>Κυρίως όμως, πρώτα και καλύτερα, μας το δίδαξαν αυτοί που μας αγάπησαν περισσότερο: η οικογένειά μας, οι καλύτεροί μας φίλοι, οι παρέες μας, οι πιο στενοί μας άνθρωποι. «Δέξου τον εαυτό σου! Αγάπα τον εαυτό σου! Κάνε κάτι για τον εαυτό σου! Φρόντισε τον εαυτό σου!» κ.λπ. Συνηθίσαμε από μικρά παιδιά σε μια ρητορική προσωπικής αξίας, π.χ. «Άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω δικαιώματα!» ή «Δεν μπορείς να μου φέρεσαι έτσι!» κ.α. Βάλτε και δικά σας παραδείγματα. Πάντως όλοι μας δίδαξαν ότι είναι φυσιολογικό να νοιαζόμαστε για τον εαυτό μας, ο οποίος αξίζει κι έχει δικαιώματα. Όλα αυτονόητα, έτσι; <br /></p><p>Σε αντιδιαστολή με τα παραπάνω: </p><p> </p><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>1) <i>Απώλεσε Κάθε Ελπίδα</i></b></span> <br /></div><div style="text-align: left;">Το 1978 δημοσιεύτηκε στις ΗΠΑ μια μεγάλη έρευνα των Brown & Harris σε καταθλιπτικές γυναίκες. Οι συγγραφείς συνοψίζουν: </div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Τα αισθήματα απόγνωσης [hopelessness] δεν περιορίζονται μόνο στο συγκεκριμένο περιστατικό, μεγάλο ή μικρό, που τα προκάλεσε. Οδηγούν την καταθλιπτική σε σκέψεις συνολικής απόγνωσης για τη ζωή της. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι που συνιστά τον κεντρικό πυρήνα της κατάθλιψης» <br /></p><p>Ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gananath_Obeyesekere" target="_blank">Gananath Obeyesekere</a> είναι γνωστός ανθρωπολόγος στο πανεπιστήμιο του Princeton. Αν το όνομα σας φαίνεται ασυνήθιστο είναι επειδή έχει καταγωγή από Σρι Λάνκα. Σχολιάζοντας το παραπάνω συμπέρασμα των Brown & Harris λέει: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αυτά τα λόγια ακούγονται περίεργα σε μένα, έναν Βουδιστή. Διότι στο περιβάλλον της Σρι Λάνκα, κάποιος που οδηγείται σε κατανοήσεις συνολικής απόγνωσης για τη ζωή του δεν γίνεται αντιληπτός ως «καταθλιπτικός» αλλά ως «καλός Βουδιστής» </p><p>Παραδοσιακά στο Βουδισμό, η στάση συνολικής βιοτικής ματαιότητας είναι κάτι το οποίο εκτιμάται πολύ κι οφείλει να καλλιεργείται. Δεν αποφεύγεται, και σε καμία περίπτωση δεν «θεραπεύεται» με αντικαταθλιπτικά ή ψυχολόγους (παραδοσιακά πάντα). Ο Obeyesekere συνεχίζει: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μάλιστα, οι Βουδιστές θα προχωρούσαν ένα βήμα παραπέρα. Θα έλεγαν ότι δεν είναι απλώς η δική σου ζωή που έτυχε να μαστίζεται από συνολική ματαιότητα: αυτή βρίσκεται στην ίδια τη φύση της ζωής ολονών (Obeyesekere, 1982, <a href="https://www.degruyter.com/document/doi/10.1525/9780520340923-007/html" target="_blank"><i>Depression, Buddhism, and the Work of Culture in Sri Lanka</i></a>) </p><p>Δηλαδή: αυτός που έφτασε να βλέπει τα πάντα μάταια είναι ένα βήμα πιο προχωρημένος στο Βουδιστικό μονοπάτι από αυτόν που βλέπει ότι υπάρχει κάτι στη ζωή που δεν είναι μάταιο αλλά ευχάριστο, απολαυστικό κ.λπ. </p><p>Οι βουδιστικές σούτρες είναι ΠΟΛΥ ξεκάθαρες! 1) Ζωή = μόνιμος πόνος, 2) απαραίτητη προϋπόθεση για τη δραπέτευση από τον πόνο είναι η απώλεια της ελπίδας ότι μπορείς να έχεις έστω και την παραμικρότερη χαρά στον κόσμο. </p><p>Στα σχόλια του <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Buddhaghosa" target="_blank">Μπουνταγκόσα</a> (5ος αιώνας μ.Χ.), αυτή η απώλεια ελπίδας παρομοιάζεται με μια μάνα που μαθαίνει για τους τρεις γιους της ότι ο πρώτος (το παρελθόν μας) ήδη εκτελέστηκε, βλέπει τον δεύτερο (το παρόν μας) να οδηγείται για εκτέλεση, κι ο τρίτος (το μέλλον μας) έχει σειρά να εκτελεστεί κατόπιν. Σκέψου να είσαι μάνα σ’ αυτήν τη θέση. Τόσο οριστική, απόλυτη, σφοδρή πρέπει να είναι η απώλεια κάθε ελπίδας. Να μην ελπίζουμε σε καμία χαρά στο μέλλον μας, να μη γραπωνόμαστε από καμία χαρά στο παρελθόν μας, να μη δίνουμε σημασία σε καμία υποτιθέμενη χαρά τωρινή: τα παιδιά μας είναι προς εκτέλεση ή εκτελέστηκαν ήδη. </p><p>Η Κόλαση του Δάντη δεν ήταν που έγραφε: <i>Απώλεσε κάθε ελπίδα εσύ που μπαίνεις εδώ μέσα; </i></p><p>Η <a href="https://www.britannica.com/topic/Four-Noble-Truths" target="_blank">Πρώτη Ευγενής Αλήθεια</a> του Βουδισμού είναι πολύ απλή, δύο λέξεις όλο κι όλο: <i>Όλα Πόνος</i>. Όλα! Δεν υπάρχει τίποτα που να μην είναι πόνος! Ό,τι με κάνει να νομίζω πως δεν είναι πόνος, πως μπορώ να έχω έστω ένα νησάκι χαράς στη θάλασσα της ζωής, με ξεγελά. Αυτοί που γράψαν την Πρώτη Ευγενή Αλήθεια, πάνω από 2.000 χρόνια τώρα, επίτηδες τη διατύπωσαν τόσο λακωνικά για να δώσουν έμφαση στο ΟΛΑ, μη νομίσω ότι ξεφεύγω. Κι είναι το θεμέλιο του Βουδισμού, ο ακρογωνιαίος λίθος.</p><div style="text-align: left;">(Παρένθεση, να είμαι ακριβής: <i>Όλα Ντούκα</i>.
Η λέξη <i>ντούκα</i> στη γλώσσα Παλί φέρει νοήματα «πόνου», «δυστυχίας», «στεναχώριας», όμως μπορεί να έχει ευρύτερη έννοια. Μπορεί και να σημαίνει αυτό που λέμε: «κάτι δεν πάει καλά...», «κάτι δεν είναι σωστό...», «κάτι δεν είναι όπως πρέπει να είναι». Η Πρώτη Ευγενής Αλήθεια μπορεί και να αποδοθεί πιο ελεύθερα: </div><div style="text-align: left;"><i>Όλα θεμελιωδώς μη–ικανοποιητικά <br /></i></div><div style="text-align: left;"><i>Πάντα θα υπάρχει κάποιο λάθος</i></div><div style="text-align: left;"><i>Τα προβλήματα δε θα τελειώσουν ποτέ <br /></i></div><div style="text-align: left;"><i>Η πόλις θα σε ακολουθεί, καινούργιους τόπους δεν θα βρεις</i>) <br /></div><p></p><p>Θέλω να πω, στάσεις που στη Δύση αναγνωρίζουμε ως παθολογικές – «όλα μάταια», «γενική απόγνωση», «κατάθλιψη», «η ζωή δεν έχει νόημα», «η ζωή είναι ένα δεσμωτήριο» (Πλάτωνας από τον <i>Φαίδωνα</i>), στον Βουδισμό παραδοσιακά εκτιμούνται κι επαινούνται <br /></p><p>Κι αν διατυπώσω την ένσταση ότι είναι απάνθρωπη, τρομακτική, σκληρή, αυτοκαταστροφική αυτή η απώλεια ελπίδας για οποιαδήποτε χαρά στη ζωή, τότε πιστεύω ότι τουλάχιστον ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Buddhadasa" target="_blank">Buddhadasa</a> (ονομαστός μοναχός–ερημίτης της Ταϊλάνδης, του έχω εμπιστοσύνη) θα μου απαντούσε: «Δες τι έγραψες πιο πάνω, δες τι σου διδάσκει ο Δάντης: θα κληθείς που θα κληθείς να το κάνεις με το ζόρι. Δεν το αποφεύγεις. Και δε θα σου αρέσει καθόλου όταν κληθείς με το ζόρι να το κάνεις. Οπότε κάντο τώρα, όσο έχεις ακόμα το χρόνο και την ευκαιρία. Κερδίζεις, δεν χάνεις». </p><p><br /></p><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>2) Να Πεθάνουμε ως προς τον Κόσμο</b></span> <br /></div><div style="text-align: left;">Ας φύγουμε όμως απ’ το Βουδισμό, ας πάμε στο Χριστιανισμό μια που είμαστε Χριστιανοί (υποτίθεται). Διαβάζω στα Ευαγγέλια τους Μακαρισμούς: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μακάριοι οι φτωχοί </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μακάριοι οι πενθούντες </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μακάριοι οι πεινασμένοι </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μακάριοι αυτοί που τώρα κλαίνε </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Δεν ξέρω για σας, εγώ πάντως δε βλέπω πουθενά το «Να ‘σαι καλά!», «Σκέψου θετικά!», «Ό,τι ποθείς!», «Να περνάς όμορφα!» Τα βλέπετε πουθενά εσείς; Διαβάζω στα Ευαγγέλια τους Ταλανισμούς: </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αλίμονο σ’ αυτούς που τώρα γελάνε </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αλίμονο στους χορτάτους </div><p>Διαβάζω κάθε άλλο παρά «Χαμογέλα!», «Η ζωή είναι ωραία!», «Να ‘σαι χαρούμενος!» κ.λπ. Αντίθετα, μου φαίνεται ότι βρίσκω κάτι πολύ συγγενικό με το παραδοσιακό Βουδιστικό: <i>αρνήσου κάθε ελπίδα</i>. Βρίσκω το αντίστοιχο Χριστιανικό: <i>αρνήσου κάθε χαρά</i>. Μόνο εγώ τα διαβάζω αυτά; </p><p>Δε θυμάμαι πού είχα δει κάποτε την παρατήρηση: <i>Πουθενά στα Ευαγγέλια δεν αναφέρεται ο Κύριος καν να χαμογέλασε</i>. Όμως είναι ταιριαστό: Αυτός που είπε, «σου εύχομαι να ζήσεις σε μόνιμο πένθος και να μη γελάσεις ποτέ», απεικονίζεται στο ύψος των λέξεών Του. </p><p>Μικρός είχα σκεφτεί ότι μόνο με το υλικό των Ευαγγελίων, ένας ψυχίατρος θα έβγαζε διάγνωση κατάθλιψης για τον Χριστό (ή μανιοκατάθλιψης, αν θυμηθούμε το περιστατικό της εκδίωξης των εμπόρων από το Ναό). Έχω διαβάσει κατά καιρούς ψυχιάτρους να εικάζουν διαγνώσεις σχιζοφρένειας, κατάθλιψης, επιληψίας, ψυχοπαθολογίας για πρόσωπα του παρελθόντος και μάλιστα με λιγότερες ενδείξεις απ’ αυτές των Ευαγγελίων. Άσχετα αν κανείς δεν το κάνει (γιατί θα λιντσαριστεί) όμως τίποτα δεν εμποδίζει έναν ψυχίατρο να πει για τον Ιησού τον Ναζωραίο: από τις ενδείξεις των Ευαγγελίων τεκμαίρω ότι ήταν καταθλιπτικός κι αυτοκτονικά αφέθηκε να οδηγηθεί στη θανάτωση (ή ίσως είχε <i>μειωμένη αντίληψη αυτοσυντήρησης, αυτοκαταστροφικό ιδεασμό, απώλεια αίσθησης αυτοπροστασίας</i>, έχουν διάφορα οι ψυχίατροι).
Όμως πέρα από τα Ευαγγέλια: <br /></p><p>Στις επιστολές του Παύλου διαβάζω συνεχώς: «να πεθάνουμε ως προς τον κόσμο». Το λέει σχεδόν σε κάθε επιστολή του! Ρωτήστε έναν οποιονδήποτε μελετητή της Βίβλου, «ποιο ήταν το φάρμακο του Παύλου για την αμαρτία;» (μη σας τρομάζει η λέξη <i>αμαρτία</i>, ήταν καθημερινή λέξη στους ελληνόφωνους πρώτους Χριστιανούς και σήμαινε «σφάλμα, λάθος»). Θα σας πουν όλοι το ίδιο: «το <i>να πεθάνω ως προς τον κόσμο</i>». Ή όπως έχει καθιερωθεί στην Ορθόδοξη παράδοση: «να παραδοθώ ζωντανή θυσία στον Θεό». Ή με τη θρυλική αρχαϊκή φράση, κατόπιν την υιοθέτησε ο Χριστιανισμός: «να πεθάνω πριν πεθάνω». </p><p>Νομίζω ότι ένας σύγχρονος ψυχίατρος θα έβγαζε δυσάρεστα συμπεράσματα για κάποιον που τηρεί το ιδεώδες του Παύλου, <i>είναι νεκρός ως προς τον κόσμο</i> (αν ο ψυχίατρος λέγεται και Παύλος θα είναι μεγάλη ειρωνεία!). Νομίζω ότι καμία μάνα δε θα έδινε την κόρη της σε κάποιον που τηρεί το ιδεώδες του Κυρίου, <i>ζει σε μόνιμο πένθος και δε γελά ποτέ</i> (αν η μάνα λέγεται Χριστίνα θα είναι μεγάλη ειρωνεία!) </p><p>Μόνο εγώ τα διαβάζω αυτά; Δεν ξέρω αν έχω συναντήσει έστω έναν Χριστιανό, έστω έναν Παυλιστή στη ζωή μου.
Οι λέξεις πρέπει να σημαίνουν κάτι, όχι; <i>Οι πενθούντες, αλίμονο σ’ αυτούς που τώρα γελάν και χαίρονται, να πεθάνουμε ως προς τον κόσμο, να πεθάνω πριν πεθάνω</i>... οι λέξεις πρέπει κάτι να σημαίνουν, όχι; Αν όχι, αν είναι «καθ’ υπερβολή», «συμβολικές», «μεταφορικές», τότε κάνουμε αυτό που στον καιρό του Καραμανλή λέγαν «διασταλτική ερμηνεία του Συντάγματος» και στον καιρό του Σημίτη λέγαν «δημιουργική λογιστική» με τις λέξεις.
</p><p><br /></p><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>3) <i>Η Θεραπεία</i></b></span> <br /></div><p>Ένα διηγηματάκι που έγραψα πιτσιρικάς, <i>Η Θεραπεία</i>: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο άντρας με τα μακριά μαλλιά μπήκε στο ιατρείο. «Καλημέρα» τον χαιρέτισε ο γιατρός. Ο άλλος κάθισε αβέβαια σε μια πολυθρόνα, σταύρωσε τα χέρια και βάλθηκε να κοιτάζει τα τριμμένα του σανδάλια. «Να συμπληρώσω ορισμένες τυπικότητες. Όνομα;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Εμμανουήλ» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Ετών;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Τριάντα τριών» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Επάγγελμα;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Πολλά. Ποιμένας, σπορέας, ψαράς, διδάσκαλος. Τον τελευταίο καιρό θεραπεύω» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο γιατρός τον μελέτησε λίγο στρώνοντας τα μαλλιά του. «Μίλησέ μου για σένα. Πες μου ό,τι θέλεις» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Λοιπόν…» ο άλλος κοίταξε αμήχανα τα πόδια του που ακόμα γλιστρούσαν από το ελαιώδες μύρο με το οποίο είχαν αλειφθεί. Ανακάλυψε μια γυναικεία τρίχα και τη φύλαξε σαν κάτι πολύτιμο. «Νιώθω χαμένος… Ακόμα και τα ζώα έχουν τις φωλιές τους, εγώ δεν έχω πού να γείρω το κεφάλι μου. Κουβαλάω το σταυρό μου…» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Όμως εγώ βλέπω ότι είσαι όμορφος, υγιής, όλη η ζωή μπροστά σου. Τι παραπάνω ψάχνεις;» ρώτησε ήπια ο γιατρός. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Δεν ξέρω… το βασίλειο που ψάχνω δεν είναι του κόσμου τούτου. Μου φαίνεται πως θα πεθάνω σαν αρνί σφαγμένο…» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Α, έτσι νιώθεις...», έκανε ο γιατρός. Η μέρα έξω ήταν ζεστή και στο λαιμό του κυλούσαν στάλες ιδρώτα, το κλιματιστικό δε βοηθούσε. «Μίλησέ μου λίγο για την παιδική σου ηλικία». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Η κατάσταση στο σπίτι με πίεζε. Η μητέρα ήταν έγκυος σε μένα –όχι απ’ τον πατέρα– πριν το γάμο. Στην αρχή αυτός δεν ήθελε να την παντρευτεί, νομίζω πως και σήμερα δεν το ’χει ξεπεράσει. Στο σχολείο ήμουν ο καλύτερος μαθητής, από δώδεκα χρονών δίδασκα τους ηλικιωμένους σοφούς». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Μεγάλο βάρος για τόσο μικρό παιδί… Είχαν απαιτήσεις οι γονείς σου;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Αν είχαν, λέει…». Μια φευγαλέα σκιά πέρασε στο βλέμμα του άντρα. «Όταν ήμουν μωρό, ένας γέροντας δήλωσε ότι θα γίνω σπουδαίος κι οι γονείς το δέσαν κόμπο. Μεγαλώνοντας όμως με τράβηξε η θρησκεία. Η μητέρα στεναχωριέται ακόμα που δεν έγινα δικηγόρος…» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Έχεις αποκόψει ένα μεγάλο μέρος χαράς από τη ζωή σου, αυτό καταλαβαίνω» παρατήρησε ο γιατρός. «Πες μου όμως κάτι άλλο, κοιμάσαι καλά;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Όχι… νιώθω συνέχεια κουρασμένος». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Πρέπει να κοιμάσαι περισσότερο, η έλλειψη ύπνου είναι που σε κάνει ευέξαπτο. Αν κοιμόσουνα κανονικά δε θα έχανες την ψυχραιμία σου εκείνη τη μέρα στο Ναό». Έβγαλε ένα χαρτί και διάβασε: «<i>Σύλληψη για φθορά ξένης περιουσίας, διατάραξη κοινής ησυχίας, υποκίνηση σε στάση, αντίσταση κατά της αρχής</i>». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Ναι, αλλά εκείνοι οι πωλητές είχαν καταντήσει το Ναό οίκο εμπορίου!» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Όμως είχαν πληρώσει το δημοτικό φόρο κι ήταν καθόλα νόμιμοι». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Με το νόμο που όρισε ο Καίσαρας, όχι ο Θεός!» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Μα, βρε χριστιανέ μου…» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Δεν είμαι χριστιανός. Εβραίος είμαι». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Καλά, συγνώμη. Όμως ας δώσουμε στον Καίσαρα τα του Καίσαρος και στο Θεό τα του Θεού. Άνθρωποι ήταν κι εκείνοι, ήθελαν να βγάλουν το ψωμί τους». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο άντρας έσκυψε το κεφάλι. «Έκανα κάτι κακό… έτσι δεν είναι;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Εγώ πάντως δε σε κρίνω» απάντησε ο γιατρός. «Περνάς κρίση κατάθλιψης που μάλλον σχετίζεται με την παιδική σου ηλικία και την απόρριψη από τον πατέρα σου. Ας κοιτάξουμε όμως μπροστά. Μια αγωγή με αντικαταθλιπτικά». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Δε θέλω να πάρω χάπια… νιώθω σα να παίρνω ναρκωτικά…» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Έλα, δεν είναι έτσι και το ξέρεις! Δε μολύνει τον άνθρωπο αυτό που μπαίνει στο στόμα του αλλά αυτό που βγαίνει από το στόμα του. Μόνο για λίγο θα τα πάρεις, μέχρι να περάσει η κρίση» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«...» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Εντάξει;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«…ναι…» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Λοιπόν, δύο χάπια την ημέρα απ’ αυτά, πρωί-βράδυ, κι ένα από τούτα εδώ. Τώρα... θα ‘θελα ν’ αλλάξεις πράγματα στη ζωή σου. Πήγαινε σινεμά, δες φίλους, γλέντα. Είσαι και σε ηλικία γάμου, έχεις παντρευτεί;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Όχι». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Καιρός να γνωρίσεις κάποια καλή κοπέλα – αν προσέξεις λίγο το ντύσιμό σου θα έχεις αρκετές ενδιαφερόμενες, είμαι σίγουρος». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Δε σκέφτομαι το ντύσιμό μου. Τα λουλούδια δε νοιάζονται τι θα φορέσουν, όμως ούτε ο βασιλιάς Σολομώντας δεν είχε τόσο λαμπρή φορεσιά». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Αρκετά λαμπρή, πάντως, ώστε να τον κάνει δημοφιλή στις κυρίες», παρατήρησε ο γιατρός. «Λοιπόν, ο χρόνος μας τέλειωσε. Θα ‘θελες να περάσεις από το ταμείο φεύγοντας; Η αμοιβή μου είναι τριάντα αργύρια». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: center;"><span style="font-size: medium;"><b>* * * * *</b></span> <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο κοντοκουρεμένος άντρας μπήκε στο ιατρείο. «Καλημέρα!» χαιρέτισε τον γιατρό. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Καλή σου μέρα! Λοιπόν, πώς αισθάνεσαι τώρα;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Πολύ πιο ενεργητικός, γιατρέ. Κοιμάμαι κανονικά, πηγαίνω σε γυμναστήριο, βγαίνω κάθε βράδυ. Καινούργια ζωή!» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Το βλέπω, έχεις άλλον αέρα. Σα να φοράς φωτοστέφανο! Τι λες, άξιζαν τον κόπο οι επισκέψεις;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Αν άξιζαν λέει! Απορώ πώς ζούσα κάποτε!» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Οι δουλειές σου πώς πάνε;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Παράτησα τις θεραπείες. Τώρα δουλεύω στην <i>Internazareth Ασφαλιστική</i>». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Αυτά είναι καλά νέα!» είπε ο γιατρός περνώντας το χέρι από τα πυκνά μαλλιά του. «Έτσι έρχεσαι σε επαφή με πολύ κόσμο. Τι αναλαμβάνεις;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Προωθώ ένα πακέτο που περιλαμβάνει ασφάλεια κλοπής, σκουριάς και σκουληκιών. Τι νόημα έχει να σωρεύεις θησαυρό επί της γης αν οι ληστές τον κλέβουν; Αν ο σκώληκας κι η σκουριά τον αφανίζει; Ασφάλισέ τον λοιπόν στην <i>Internazareth</i> και θα κοιμάσαι τα βράδια ήσυχος – γιατί εκεί που είναι ο θησαυρός σου, εκεί είναι κι η καρδιά σου. Δε σας είπα όμως το άλλο!» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Ποιο;» </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Γνώρισα μια κοπέλα, αρχίσαμε να μιλάμε για γάμο». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Πολύ καλά νέα! Φίλε μου, νομίζω εγώ δε χρειάζομαι πια. Ως προς τα χάπια, θα συνεχίσεις να μειώνεις τη δόση, όπως είπαμε, και την άλλη βδομάδα θα τα κόψεις εντελώς». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Εντάξει». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Να πας στο καλό». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Γεια σας, γιατρέ, ευχαριστώ πολύ!» είπε ο ασφαλιστής. Σηκώθηκε και βγήκε από την πόρτα ζωηρά. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο γιατρός έγειρε πίσω στην καρέκλα και ξεφύσηξε με ανακούφιση. Σκούπισε τον ιδρώτα στο λαιμό του και χαμογέλασε αχνά. Έξυσε το κεφάλι του, χάιδεψε τα κρυμμένα κερατάκια μέσα στα πυκνά μαλλιά του και σηκώθηκε όρθιος. Οι οπλές από τα κατσικίσιά του πόδια αντήχησαν στα πλακάκια του πατώματος καθώς περπάτησε προς το παράθυρο και το άνοιξε. Μη μπορώντας ν’ αντισταθεί στον πειρασμό (ήταν ειδικός σ’ αυτούς), κοίταξε τον ουρανό και φώναξε: «Σε νίκησα! Ο μεγαλύτερός μου εχθρός, όμως σε νίκησα! Και μάλιστα πώς; <i>Σε θεράπευσα!</i>» </p><p>Όμως ας έρθουμε σε κάτι πιο κοντά στη δική μας εποχή:</p><p> <br /></p><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>4) </b></span><span style="font-size: large;"><b>Ars Moriendi</b></span> <p>Από τους αρχαίους κληρονομήσαμε το Δελφικό Επίγραμμα <i>γνώθι σαυτόν</i>, στα Αγγλικά μεταφράζεται <i>know thyself</i>.
Πολλές φορές το έχω ακούσει να λέγεται με την έννοια: «να ανακαλύψω
κρυφές πτυχές της προσωπικότητάς μου, άγνωστα ταλέντα μου κ.α.» (καμία
σχέση μ’ αυτό που καταλάβαιναν οι αρχαίοι). Κάποιες φορές το ‘χω ακούσει
και με την έννοια: «ξέρω τα όρια των δυνατοτήτων μου, μη βάλω
μεγαλύτερη μπουκιά στο στόμα μου απ’ όσο μπορώ να καταπιώ». </p><p>Όμως για τους αρχαίους, <i>γνώθι σαυτόν</i> σήμαινε: «μάθε ότι είσαι άνθρωπος, όχι θεός». Να μάθεις τη θέση σου (μην ξεχνάμε, δίπλα στο <i>γνώθι σαυτόν</i> υπήρχε το άλλο Δελφικό Επίγραμμα: <i>προσκυνει το θείον</i>), καλλιέργησε αρετές (μην ξεχνάμε, στους Δελφούς υπήρχαν τα επιγράμματα: <i>να μισείς την ύβρη, μη βλέπεις δόξα στη δύναμη, τίποτα σε υπερβολή</i>
κ.α.). Όμως η πρώτη, η Νο 1 διαφορά του θεού απ’ τον άνθρωπο για όλους
τους αρχαίους λαούς, όχι μόνο τους Έλληνες, ήταν πως ο μεν είναι
αθάνατος ενώ ο δε θνητός. </p><p>Απαιτεί ολόκληρη βιοτική πορεία
μάθησης για να καταλάβουμε ότι είμαστε άνθρωποι, όχι θεοί. Εκτός απ’ τα
μαθήματα του σχολείου, έχουμε να εξεταστούμε και σ’ ένα άλλο μάθημα,
ασύγκριτα πιο σημαντικό απ’ την Έκθεση και τη Βιολογία. Οπότε, <i>γνώθι σαυτόν</i> τελικά μπορεί να σημαίνει κάτι πιο κοντά στο <a href="https://www.merriam-webster.com/dictionary/memento%20mori" target="_blank"><i>memento mori</i></a>, «θυμίσου ότι πρέπει να πεθάνεις, μην ξεχνάς το θάνατό σου», παρά στις σύγχρονες παρανοήσεις του αρχαίου Επιγράμματος. </p><p>Το <i>memento mori</i> ήταν ολόκληρο ρεύμα που άνθισε στην Ευρώπη του 15ου αιώνα μέχρι και το πρώτο μισό του 18ου αιώνα. Υπήρχαν ρολόγια με επιγραφές <i>ultima forsan</i> (= ίσως η τελευταία ώρα) ή <i>tempus fugit</i>
(= ο χρόνος πετάει και φεύγει). Εκκρεμή με αυτόματα που εμφάνιζαν τον
Χάρο να χτυπάει τις ώρες. Η Μαρία η Α' της Σκωτίας είχε ρολόι σε μορφή
νεκροκεφαλής με τα λόγια του Οράτιου: <i>Ο χλωμός θάνατος χτυπά με τον
ίδιο ρυθμό τόσο στους πύργους των πλουσίων όσο και στις καλύβες των
φτωχών</i>. </p><p></p><p>Πολύς κόσμος φορούσε δαχτυλίδια και κοσμήματα με νεκροκεφαλές, οστά, φέρετρα κι ονόματα νεκρών ή μηνύματα προς τους νεκρούς. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEholBgP4LLPyjofPs7EbALv9W3O1HYSySXtNaRfQnpI0lt6KBPfZdzzIaaVSfvG56yQpucHMdCdZE_m8MFkQ5GaMy7Ge64CqHmLobuu4ziufr_N6VKhftqHnR4KkGZhptPoiUymI_sleb91toHSWu5MxncckQ_xgm04s_oEOW4f3naTBFZbVQzXlrOc8Q=s1024" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="1024" height="235" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEholBgP4LLPyjofPs7EbALv9W3O1HYSySXtNaRfQnpI0lt6KBPfZdzzIaaVSfvG56yQpucHMdCdZE_m8MFkQ5GaMy7Ge64CqHmLobuu4ziufr_N6VKhftqHnR4KkGZhptPoiUymI_sleb91toHSWu5MxncckQ_xgm04s_oEOW4f3naTBFZbVQzXlrOc8Q=w400-h235" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: arial;"><b>Δαχτυλίδι <i>memento mori</i> - Αγγλία 16ος αιώνας</b></span><br /></td></tr></tbody></table><br /> <p>Υπήρχαν πορτραίτα & πίνακες ζωγραφικής <i>memento mori</i> με νεκροκεφαλές, κλεψύδρες, σβησμένα κεριά, μαραμένα λουλούδια, σαπουνόφουσκες κι άλλα σύμβολα θνητότητας.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjL-Tu6ifctrhfa67e_0x770zr2jXwQiF69-vCG5G9cb57-dndcl6bSFuP8iRu5FeRXga65Po1l8sZ1iRIcyAGRqTX93axcUi5l7h0N0-nNPUW9PeePqggnDTYeTglYqJdSObDGdYw-FBIy4dO9pzkkU4BBFzLO4uirpHtCtgW1Rm6BegiVa9Ox68Pfmw=s640" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="640" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjL-Tu6ifctrhfa67e_0x770zr2jXwQiF69-vCG5G9cb57-dndcl6bSFuP8iRu5FeRXga65Po1l8sZ1iRIcyAGRqTX93axcUi5l7h0N0-nNPUW9PeePqggnDTYeTglYqJdSObDGdYw-FBIy4dO9pzkkU4BBFzLO4uirpHtCtgW1Rm6BegiVa9Ox68Pfmw=w400-h250" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: arial;"><b>Πίνακας <i>memento mori</i><br /></b></span></td></tr></tbody></table><br /> <p>Στη μουσική δημιουργήθηκε το είδος του <i>Ρέκβιεμ</i>,
καθώς κι η κηδευτική μουσική, αλλά και διάφοροι ύμνοι με στίχους που
αντιμετώπιζαν τον βίο ως μια κοιλάδα δακρύων και θύμιζαν στον κόσμο να
ζήσει αναμάρτητα. </p><p>Υπήρχαν κρύπτες, τάφοι, νεκροφυλάκια και
ταφόπλακες καλυμμένα με οστά ή νεκροκεφαλές, σκελετούς
κι αγγέλους να σβήνουν κεριά. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhndQCqqG9vPR-sS5R36v2aCDyLABgGS8Xta4hHLFmhEf4n3lrRG_fuGCdCYKyron1-Tv8W4DXlo7noXnDrNL2ZjpJterTYkmEbViy8cRymPG9HlkPoq7Kzpw9vXMPXe6mA_DBPJY8g6bo74sp_MGwQk4O1l2YxnJFrY9tkK6JcomzyVTJ7ljLvSKXhIg=s560" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="420" data-original-width="560" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhndQCqqG9vPR-sS5R36v2aCDyLABgGS8Xta4hHLFmhEf4n3lrRG_fuGCdCYKyron1-Tv8W4DXlo7noXnDrNL2ZjpJterTYkmEbViy8cRymPG9HlkPoq7Kzpw9vXMPXe6mA_DBPJY8g6bo74sp_MGwQk4O1l2YxnJFrY9tkK6JcomzyVTJ7ljLvSKXhIg=w400-h300" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: arial;"><b>Πτώμα υπό σήψη σκαλισμένο σε τάφο - Αγγλία 15ος αιώνας</b></span></td></tr></tbody></table><br /> <p>H <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Capela_dos_Ossos" target="_blank">Capela dos Ossos</a>
στην Πορτογαλία ήταν όλη καλυμμένη με πραγματικά οστά (μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στο λινκ), ενώ
στην είσοδό της έφερε την επιγραφή: «Εμείς τα οστά που κείμεθα εδώ
γυμνά, περιμένουμε τα δικά σου». Οι <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paulists#Order_of_Saint_Paul,_the_first_hermits" target="_blank">Ερημίτες του Αγ. Παύλου στη Γαλλία</a>, οι <i>Αδερφοί του Θανάτου</i>, χαιρετούσαν λέγοντας: «memento mori»</p><p>Επίσης υπήρχαν συγράμματα <i>Ars Moriendi</i>,
«Η Τέχνη του Καλού Θανάτου», ιδιαίτερα δημοφιλή. Εγχειρίδια που
προσέφεραν πρακτικές συμβουλές, εκπαίδευση, τελετουργικά και καθοδήγηση
στον ετοιμοθάνατο ώστε να έχει έναν καλό θάνατο, καθώς και στους
οικείους που ήταν παρόντες στα τελευταία του. </p><p>Πολλά τέτοια συγγράματα <i>Ars Moriendi</i>
γράφτηκαν από Καθολικούς, Προτεστάντες κι Ανθρωπιστές συγγραφείς της
Αναγέννησης. Παρά τις μεταξύ τους δογματικές διαφορές, όλα τους,
λίγο πολύ, συμφωνούσαν σ’ ένα βασικό σημείο: <i>έβλεπαν την Τέχνη του Καλού
Θανάτου μέσα σε μια ευρύτερη Τέχνη του Καλού Βίου, Ars Vivendi, η οποία περιελάμβανε καλλιέργεια αρετών και συνεχές</i> <i>memento mori</i>.
Ένας καλός βίος είναι η καλύτερη προετοιμασία για έναν καλό θάνατο, κι η
διαρκής ανάμνηση του αναπόφευκτου θανάτου είναι απαραίτητη στάση για
έναν καλό βίο. Το ένα υπηρετεί το άλλο. </p><p>Να δώσω μια μικρή γεύση: ο Έρασμος (1466 – 1536) στο <i>De Preparatione ad Μortem</i> («Προετοιμασία για τον Θάνατο») τονίζει ότι απαιτείται διαρκής και σοβαρός στοχασμός για την περαστικότητα των πάντων: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Περνάμε
απ’ την παιδική μας ηλικία χωρίς να καταλαβαίνουμε το παραμικρότερο, σπαταλάμε τα νιάτα μας απασχολημένοι με πολλά και
διάφορα, τα ώριμα χρόνια μας είναι γεμάτα από άφθονες έγνοιες,
μέχρι που έρχονται τα γηρατειά χωρίς να το καταλάβουμε. Τι είναι το
άθροισμα όλων αυτών παρά μια στιγμούλα σε σύγκριση με την αιωνιότητα
στην οποία θα πάμε αν ζήσουμε μια ακέραιη ζωή εδώ; Ο σοβαρός στοχασμός
όλων αυτών είναι πολύ καλό γιατρικό για τους τρόμους του θανάτου. </p><p>Εδώ έμεινα έκπληκτος όταν το διάβασα! Χωρίς να το ξέρει, ο Έρασμος
(15ος αιώνας) λέει το ίδιο με τον Αττάρ της Νισαπούρ (12ος αιώνας)
στο <i>Συνέδριο των Πουλιών!</i> Και με τα ίδια λόγια!<br /></p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τι σου ‘δωσε η παιδική σου ηλικία πιά; </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μόνο αμέλεια, αδιαφορία κι άγνοια. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τι σου ‘δωσε η νιότη σου πια; </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τρέλα, κίνδυνο, διαμάχες, και </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Την αίσθηση πως σ’ αυτόν τον κόσμο είσαι ξένος. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τι σου ‘δωσαν τα ώριμά σου χρόνια πια; </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Βάλτωση και ματαιότητα <br /></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Μέχρι να στραγγίξεις στη μόνιμη θλίψη. </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αν σπατάλησες τη ζωή σου στη ματαιότητα, τότε </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η κατάμαυρη ανυπαρξία θα ‘ναι το μόνο κέρδος σου. </div><p>Πέρα από το θρησκευτικό τους περιεχόμενο, τα συγγράματα <i>Ars Moriendi</i>
κάλυπταν πολλές πλευρές στο σκηνικό του νεκροκρέβατου: πώς να
βοηθήσεις τον ετοιμοθάνατο να ξεπεράσει κάποια κρίση πανικού και τρόμου
μπροστά στο πλησίασμα του θανάτου ή κάποια κρίση ενοχών,
πριν πεθάνει ο ετοιμοθάνατος να αποστασιοποιηθεί από τους ανθρώπους του
και τη ζωή που έκανε, οι τελευταίες επιθυμίες του ετοιμοθάνατου να
θεωρούνται ιερές, ο ετοιμοθάνατος να είναι ήρεμος και να μην κουράζεται
από τις έγνοιες ή τις φλυαρίες των παρευρισκομένων, να μην πεθάνει κρατώντας κακίες, οι παρευρισκόμενοι να χρησιμοποιήσουν την
ευκαιρία και να συλλογιστούν τον δικό τους θάνατο, τα τελευταία λόγια
του ετοιμοθάνατου είναι παρακαταθήκη που πρέπει να φυλαχτεί. </p><p>Όταν ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Michel_de_Montaigne" target="_blank">Montaigne</a>
πλησίαζε στον δικό του θάνατο κι έγραφε τα τελευταία του δοκίμια,
έλεγε ότι η στιγμή του θανάτου μας θα είναι η μεγάλη μας στιγμή, τότε θα πέσουν όλες οι μάσκες κι οι επιφανειακότητες: «Για όλα τ' άλλα μπορεί να ντρεπόμαστε, κι οι λεπτοί φιλοσοφικοί
μας στοχασμοί μας μπορεί να είναι ένα θέατρο που παίζουμε. Όμως σ'
αυτή την τελευταία σκηνή ανάμεσα σ' εμάς και τον θάνατο θα
μιλήσουμε μ' απλά και ξεκάθαρα λόγια, θα δείξουμε τι υπάρχει στον πάτο της
κατσαρόλας» (<a href="https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.2190/75N1-7HYV-AKUE-FDBP" target="_blank">εδώ</a>, σελ 9)<br /></p><p>Όλα αυτά έχουν χαθεί στην εποχή μας...</p><p>Να κάτι που βρήκα: σε μια ιστορική έρευνα που έκανε ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Daniel_Roche_(historian)" target="_blank">Daniel Roche</a> για τα συγγράματα <i>Ars Moriendi</i>
της Γαλλίας, διαπίστωσε ότι οι εκδόσεις τους κορυφώθηκαν τη δεκαετία
του 1670, και μειώθηκαν αισθητά στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα: στην
εποχή της Γαλλικής Επανάστασης που τυπικά σηματοδοτεί τη νεωτερικότητα
(ενώ τον 19ο αιώνα πρακτικά εξαφανίστηκαν). Αν
αναρωτιόμαστε για τη δική μας εποχή, τι την διαφοροποιεί από τις
προηγούμενες, τι είμαστε οι σύγχρονοι άνθρωποι σε σχέση με τους
παλαιότερους, τότε μέρος της απάντησης είναι κι αυτό: είμαστε αθάνατοι.
Γίναμε θεοί. Δεν πεθαίνουμε ποτέ. Ο θάνατος είναι κάτι που αφορά
κάποιους άλλους, κάπου αλλού, όχι όμως εμάς. Εμείς δε χρειαζόμαστε το <i>Ars Moriendi, Ars Vivendi</i>, τα ξεπεράσαμε.</p><p>Ας δούμε όμως και την άλλη πλευρά του νομίσματος: </p><p>Από τον <i>Ρωμαίο & Ιουλιέτα</i>
του Σαίξπηρ, πράξη 5, σκηνή 3 (ο Ρωμαίος νομίζει ότι η Ιουλιέτα είναι
νεκρή, δεν ξέρει ότι είναι απλώς ναρκωμένη, πηγαίνει στον τύμβο της ν’
αυτοκτονήσει και ξαφνιάζεται που τη βλέπει ροδαλή, περίμενε να
τη βρει χλωμή): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αχ
πόσο συχνά οι άνθρωποι χαίρονται πριν πεθάνουν! Το ονομάζουν: χαρά πριν
τον θάνατο [lightning before death]. Και πώς να το πω αυτό χαρά;
[lightning] Αγάπη μου, γυναίκα μου! Ο θάνατος ρούφηξε το μέλι απ’ την
ανάσα σου όμως δεν κατέστρεψε την ομορφιά σου, δεν σε κατέκτησε. Μήπως σ’ ερωτεύτηκε ο
θάνατος; </p><p>Όταν το πρωτοδιάβασα παραξενεύτηκα. Τι είναι η «χαρά
πριν τον θάνατο»; [lightning before death, στη γλώσσα του
Σαίξπηρ]. Κοιτώντας στο ίντερνετ, βρήκα ότι στην εποχή του ήταν
διαδεδομένη αντίληψη πως κάποιους ανθρώπους, λίγο πριν πεθάνουν, ξαφνικά
τους πιάνει μεγάλη χαρά. Λίγες μέρες ή ώρες πριν τον
θάνατο. Και δε φοβούνται να πεθάνουν, έως κι ανυπομονούν. Το λέγαν lightning before death. </p><p>Ίσως μια τέτοια περίπτωση χαράς πριν τον θάνατο να ήταν ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Emanuel_Swedenborg" target="_blank">Emanuel Swedenborg</a>.
Υπάρχουν αναφορές για τα τελευταία του.
Προείπε τρεις βδομάδες πριν τη μέρα και την ώρα του θανάτου του
(όπως κι έγινε) αλλά το κυριότερο: δεν κρατιόταν να πεθάνει. Δεν έβλεπε
την ώρα και τη στιγμή. Η οικιακή βοηθός είπε: «σα να ετοιμαζόταν
για πανηγύρι». </p><p>Ίσως μια άλλη τέτοια περίπτωση να ήταν ο Σωκράτης, όπως μας τον παρουσιάζει ο Πλάτωνας στον <i>Φαίδωνα</i> (ο Πλάτωνας δε θα τολμούσε να παίξει με τις τελευταίες ώρες του Σωκράτη, ήταν ιερές). Λοιπόν, στον <i>Φαίδωνα</i>
βλέπουμε έναν ιδιαίτερα ευδιάθετο Σωκράτη στις τελευταίες στιγμές
του. Κάνει χιούμορ (ΚΡΙΤΩΝ: Σωκράτη, πώς πρέπει να σε θάψουμε; ΣΩΚΡΑΤΗΣ:
Όπως σας αρέσει, μόνο πιάστε με μη σας ξεφύγω!), νοιάζεται μη
βάλει σε κόπο τις γυναίκες του σπιτιού να πλύνουν το πτώμα του οπότε
πλένεται ο ίδιος, επίσης χαίρεται με τον δεσμοφύλακά του (ΣΩΚ:
Τι ωραίους τρόπους έχει αυτός ο άνθρωπος! Ερχόταν να με δει κατά την κράτησή μου και συζητούσαμε. Και
τώρα πόσο ευγενικά μ' αποχαιρετά με δάκρυα. Εξαιρετικός άνθρωπος), νοιάζεται να στηρίξει τους
φίλους του (ΣΩΚ: Μα τι κάνετε; Γι' αυτό έδιωξα τις γυναίκες,
μην κλαίνε και μουγκρίζουν. Μην παρεκτραπούν σ' ανοησίες. Έχω
ακούσει μάλιστα ότι πρέπει να πεθαίνει κανείς μ’ ευχές και καλά λόγια.
Ησυχάστε και φανείτε δυνατοί), βιάζεται να πεθάνει, δεν περιμένει
στιγμή (ΣΩΚ: Τίποτα δεν κερδίζω άμα πιω το δηλητήριο λίγο
αργότερα, παρά μόνο να γίνω γελοίος που κολλάω έτσι στη ζωή και προσπαθώ
να την εξοικονομήσω τώρα που δε μου απομένει καθόλου). Ίσως αυτά
περιγράφουν μια περίπτωση <i>lightning before death</i>. </p><p>Είναι
ένα σκάνδαλο το lightning before death! Δε χωράει πειστικά σε τίποτα
νεωτερικό, σε καμιά ψυχολογική θεωρία, κοινωνική θεωρία, νευρολογική θεωρία, βιολογική
θεωρία, τίποτα, καμιά δεν πείθει. Πολύ περισσότερο όμως: δε χωράει
καν στη βιοτική ανάγνωση της συντριπτικής πλειοψηφίας.
Σκεφτείτε πόσο φαλτσάρει με τις οικείες μας καθημερινές
ευχές («Να ‘σαι καλά! Χρόνια πολλά! Με υγεία!»). Σκεφτείτε αντί
γι’ αυτά να ευχόμασταν: «Να ‘χεις έναν καλό και χαρούμενο θάνατο!».</p><p>Ας πάμε όμως σε κάτι πολύ πιο αρχαίο. Ούτε καν αρχαίο: αρχαϊκό. Τόσο πολύ αρχαϊκό που αγγίζει βαθιά στρώματα της καρδιάς μας: <br /></p></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b> </b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b> </b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>5) Purushamedha</b></span> <br /></div><p>Από τους καιρούς της <i>Ριγκ Βέδα</i> (2η χιλιετία π.Χ.) υπάρχει η ιδέα της ανθρωποθυσίας. Τουλάχιστον στη <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shatapatha_Brahmana" target="_blank"><i>Σαταπάτα Μπράμανα</i></a> (σχολιασμός πάνω στη Ριγκ Βέδα, 1η χιλιετία π.Χ.) αναφέρεται η ανθρωποθυσία: <i>Purushamedha</i>. Αλλά και κάποιες Ουπανισάδες έχουν συναφείς ιδέες (π.χ. Πραναγκνιχότρα Ουπανισάδα, στίχος 47: «η κορυφαία εξάγνιση είναι ο θάνατος»). Μας σοκάρει η ιδέα της ανθρωποθυσίας (και στη μεταβεδική ιστορία της Ινδίας πράγματι πήρε απεχθείς μορφές), όμως αν θέλουμε να μην αδικήσουμε τους βεδικούς σοφούς–ποιητές που γράψαν τη <i>Ριγκ Βέδα</i>, πρέπει να δούμε όλο το σκεπτικό τους: <br /></p><div style="text-align: left;">Το σκεπτικό τους ξεκινά από τη <i>Ρίνα</i>, την ιδέα του χρέους ή της υποχρέωσης. Όλη η ζωή του ανθρώπου είναι <i>Ρίνα</i>, ένας άνθρωπος έρχεται στη ζωή λόγω μιας κλοπής που έκανε, ενός δάνειου που πήρε κάποτε κι οφείλει να επιστρέψει, π.χ. Σαταπάτα Μπράμανα I, 7, 2, 1-5: <i>Όταν ένας άνθρωπος γεννιέται, όποιος κι αν είναι, γεννιέται ταυτόχρονα ένα χρέος στους θεούς, στους σοφούς, στους προγόνους και σ’ όλους τους ανθρώπους.</i> </div><div style="text-align: left;">Ή άλλο παράδειγμα: </div><div style="text-align: left;">Σαταπάτα Μπράμανα III, 6, 2, 16: <i>O άνθρωπος, και μόνο που θα γεννηθεί, πρέπει να θεωρείται ολόκληρος ένα χρέος απέναντι στον θάνατο. Όταν ο άνθρωπος θυσιάζει, τότε αγοράζει τον εαυτό του από τον θάνατο</i>. </div><div style="text-align: left;">Δηλαδή, και μόνο που υπάρχω χρωστάω. Ζωή = χρέος, γεννιέμαι = φταίω,ζω = χρωστάω <br /></div><p>Ο τρόπος να ξεπληρωθεί μέρος της <i>Ρίνα</i> είναι η θυσία, η οικειοθελής απάρνηση σημαντικών, πολύτιμων, ελκυστικών πραγμάτων: φαγητό, ύπνος, νερό, ερωτοπραξία, κοινωνικότητα, απολαύσεις, ανέσεις, χρήματα, επιθετικές συμπεριφορές, ασφάλεια κ.α. Η οικειοθελής απάρνηση όλων αυτών ξεπληρώνει ένα πρωταρχικό χρέος. Η ζωή του ανθρώπου οφείλει να είναι μια σειρά από θυσίες. Κι αν κάποιος θέλει να ξεπληρώσει όλη τη <i>Ρίνα</i> του τότε πρέπει να παραδόσει θυσία όλον τον εαυτό του: «η κορυφαία εξάγνιση είναι ο θάνατος». </p><p>Δεν είναι φοβερά ή πρωτοφανή αυτά! Π.χ. αντιγράφω από το γνωστό βιβλίο του David Graeber, <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Debt:_The_First_5000_Years" target="_blank"><i>Debt: The First 5,000 Years</i></a>, 2011, σελ. 21–22 (έμφαση δική μου): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Σχεδόν έναν αιώνα τώρα, οι ανθρωπολόγοι σαν κι εμένα τονίζουν ότι κάτι δεν πάει καλά με την καθιερωμένη εικόνα των οικονομολόγων για την ιστορία του χρήματος και του χρέους. Η εικόνα αυτή είναι εντελώς άσχετη μ’ αυτά που παρατηρούμε οι ανθρωπολόγοι όταν εξετάζουμε την οικονομική ζωή σε πραγματικές κοινότητες και παζάρια σχεδόν παντού στον κόσμο – όπου είναι πολύ πιο πιθανό να ανακαλύψεις ότι <i>όλοι χρωστάνε σ’ όλους και με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους</i>. </p><p>Μπορώ να καταλάβω τα λόγια του David Graeber. Έχω δει τέτοιες κοινότητες κι έχω ζήσει σ’ αυτές που <i>όλοι χρωστάνε σ’ όλους και με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους</i>. Σε τέτοιες κοινότητες δεν είναι αυτονόητο το «άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω δικαιώματα», δε θα καταλάβαιναν τον Άνταμ Σμιθ και τη «φυσική πλεονεξία» του ανθρώπου. Αντίθετα, το αυτονόητο είναι: «άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω καθήκοντα». Αν είσαι και ήρωας, καθήκοντα μέχρι αυτοθυσίας. </p><p>(Παρένθεση: σ' αυτές τις κοινότητες είδα επίσης κάτι που δεν το 'χω ξαναδεί ποτέ, τους <i>σοφούς γέρους</i>. Τους γέρους που εμπνέουν δέος, που μπορούν να σε διδάξουν, που σε κάνουν να θες να πεις το εμβληματικό: <i>θυμίσου με στις προσευχές σου</i>. Σ' όλη μου τη ζωή απορούσα: μα πού είναι οι σοφοί γέροι; Θρυλικούς τους έχω, μόνο σε παλιές ιστορίες και διηγήματα! Όλοι οι γέροι που γνωρίζω είναι είτε ανοιακοί, είτε κακότροποι, μίζεροι, αξιολύπητοι, ή έστω μεγάλα μωρά) </p><p>Στη ΝΑ Ασία επαινείται ένας άνθρωπος που θυσιάζει μέρος της ζωής του, ή και όλη τη ζωή του, για τους άλλους. Στην Ταϊλάνδη τους λένε <i>Κον Γκατανγιού</i> κι είναι σεβαστοί. Να η βεδική ιδέα της <i>Ρίνα</i> σήμερα, ζωή = χρέος και ζω = χρωστάω. Ακόμα και μέχρι αυτοθυσίας: να κι η βεδική ιδέα της Purushamedha σήμερα. </p><p>Παρατηρήστε ότι η <i>Ρίνα</i> κι η Purushamedha όχι μόνο δεν οδηγούν σε αρρωστημένες στάσεις αλλά το αντίθετο, σε εκτιμούμενες συμπεριφορές κι ενάρετες στάσεις. Κι αλληλέγγυες κοινότητες. Και κάτι έχουν να κάνουν με το θεμελιώδες δίλημμα: 1) ο θάνατος είναι κακό κι η ζωή αγαθό; Ή μήπως 2) η ζωή είναι δεσμωτήριο κι ο θάνατος η κορυφαία εξάγνιση, η δραπέτευση από το δεσμωτήριο; </p><p>Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: στο Βουδισμό, μια από τις ακαθαρσίες είναι η <i>ζήλια</i>, η στάση: γιατί εσύ κι όχι εγώ; Γιατί εσύ να πετυχαίνεις, να κερδίζεις, να έχεις, να απολαμβάνεις, να διακρίνεσαι κι όχι εγώ; Το αντίθετο της <i>ζήλιας</i> στο Βουδισμό είναι η <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mudita" target="_blank">Μουτιτά</a></i>: χαίρομαι με τη δική σου χαρά. Η δική σου χαρά είναι και δική μου. Τίποτα εμπράγματο δεν αλλάζει στη δική μου κατάσταση όμως τα πάντα αλλάζουν επειδή εσύ είσαι χαρούμενος. Παραδοσιακά, ο Βουδιστής πρέπει να εξαλείψει τη <i>ζήλια</i>, να την αποκαθάρει με τη <i>Μουτιτά</i> για να προχωρήσει στο μονοπάτι. </p><div style="text-align: left;">Αυτό όμως είναι αδύνατο όσο κάποιος συνεχίζει να βλέπει τη ζωή ως αγαθό... Δε θα μπορέσει τελικά να βρει απάντηση σε μια θελκτική φωνή μέσα του που συνεχώς θα επιμένει «χάνω σ' αυτό το αγαθό της ζωής, ενώ εσύ κερδίζεις σ' αυτό το αγαθό της ζωής», οπότε αργά ή γρήγορα θα πέσει στη <i>ζήλια</i>, όπως η μπίλια στο φλιπεράκι αργά ή γρήγορα πέφτει στην τρύπα. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο άμα πάψει να βλέπει τη ζωή ως αγαθό. Θυμηθείτε εδώ το φάρμακο του Βουδισμού για την ντούκα: <i>απώλεσε κάθε ελπίδα</i>• θυμηθείτε το φάρμακο του Παύλου για την αμαρτία, <i>να πεθάνουμε ως προς τον κόσμο</i>. </div><div style="text-align: left;">Μόνο τότε μπορεί να οριζοντιωθεί το κεκλιμένο επίπεδο στο φλιπεράκι κι η μπίλια να μην πέσει στην τρύπα. </div><p>Και μόνο τότε υπάρχει περίπτωση αυτός ο άνθρωπος, που μια ζωή άκουγε την ευλογοφανή φωνή της <i>ζήλιας</i>, ν’ ανακαλύψει έκπληκτος μιαν άλλη, πολύ βαθύτερη φωνούλα μέσα του: «Χάνω όμως παραδόξως κερδίζω! Κερδίζω χάνοντας!» (<i>Μουτιτά</i>). </p><p>Είναι πάντα εκεί αυτή η βαθύτερη φωνούλα και μας περιμένει υπομονετικά, όμως μόνιμα σκεπάζεται από το θόρυβο της επιδερμικής ψυχικής μας παραγωγής. Έτσι είμαστε κατασκευασμένοι οι άνθρωποι: να συνοδευόμαστε από έναν διακριτικό ψυχικό κομπάρσο, μια βαθιά φωνούλα, που σκεπάζεται διαρκώς από τον ψυχικό λαϊκιστή, αυτόν που κάνει σαματά και τραβά την προσοχή. Είναι όπως τα βαθιά μπάσα σ’ ένα τραγούδι που περνάν απαρατήρητα σε σχέση με την εμφανέστερη μελωδία. </p><p>Σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο, η ανάδειξη των ψυχικών μπάσων έναντι του ψυχικού θορύβου θα γίνει αντιληπτή ως <i>Μουτιτά</i>: η δική σου χαρά είναι και δική μου (ενώ η παιδιάστικη ανάδειξη του ψυχικού σαματά θα γίνει αντιληπτή ως <i>ζήλια</i>). Επίσης, θα γίνει αντιληπτή ως Συμπόνοια (<i>Μετά</i> ή <i>Καρουνά</i> στο Βουδισμό): πονάω με τον δικό σου πόνο, ο δικός σου πόνος είναι και δικός μου (ενώ η παιδιάστικη ανάδειξη του ψυχικού σαματά θα γίνει αντιληπτή ως το αντίθετο της Συμπόνοιας, αδιαφορία ή σκληρότητα: τι καλά που εσύ κακοπαθαίνεις και δεν κακοπαθαίνω εγώ). </p><p>Έγραψα πιο πάνω ότι κρίμα που τόσες γυναίκες λέγονται Ζωή και κανείς άντρας δε λέγεται Θάνατος. Το εννοώ 100%, δεν το έγραψα ελαφρά. </p><p> </p><p> </p><p></p><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>6) Το Αρχαίο Έγκλημα</b></span> </div><p>Η βεδική <i>Ρίνα</i>, «και μόνο που υπάρχω χρωστάω» δε μας είναι άγνωστη. Την έχουμε και στη Χριστιανική παράδοση, στο δόγμα του <i>προπατορικού αμαρτήματος</i>. Οι θεολόγοι στο σχολείο εξηγούσαν: «όλοι μας κάποτε συμμετείχαμε στο αμάρτημα του Αδάμ, στην ανυπακοή του προς το Θεό», και μας λέγαν να μη συγχέουμε το προπατορικό αμάρτημα με τα υπόλοιπα αμαρτήματα (κλοπή, φόνος, συκοφαντία κ.λπ.), είναι εντελώς διαφορετικό. </p><p>Το δόγμα του προπατορικού αμαρτήματος προέρχεται από τον Αυγουστίνο – θυμίζω ότι κι οι δύο Εκκλησίες, Δυτική & Ανατολική, τον έχουν άγιο, εξέφρασε ένα από τα κεντρικότερα δόγματά τους. Όμως εδώ έχω τεράστιο θέμα με τις δύο Εκκλησίες. </p><p>Ο τρόπος που το βλέπω εγώ: μόνο για τον εαυτό μου δικαιούμαι να σκεφτώ το προπατορικό αμάρτημα, για κανέναν άλλον. Τέτοιο δικαίωμα δεν έχω. Αν σκεφτώ το προπατορικό αμάρτημα για κάποιον άλλον, τότε τον καταριέμαι, αυτό κάνω ουσιαστικά. Μόνο εγώ, ο Ηλίας, συμμετείχα κάποτε στην ανυπακοή του Αδάμ. Όμως οι δύο Εκκλησίες κηρύττουν το προπατορικό αμάρτημα ως δόγμα οικουμενικό: καταριούνται τους πιστούς τους... </p><p>Η συμμετοχή στην ανυπακοή του Αδάμ, το πρωταρχικό χρέος, πρέπει να είναι προσωπικό θέμα του καθενός. Ο καθένας μας μόνος του πρέπει ν’ αποφασίσει αν θέλει να ζήσει τη ζωή του με τη στάση: «άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω δικαιώματα» ή με τη στάση: «άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω καθήκοντα» – διότι, ας πούμε, κάποτε συμμετείχα στο αμάρτημα του Αδάμ, ας το πούμε έτσι. Αν αυτός ο άνθρωπος είναι σοφός, θα δει όλη του τη ζωή ως χρέος προς τον Θάνατο και θα κοιτάξει να θυσιάσει οικειοθελώς για να ξεπληρώσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του. Αν είναι και ήρωας, θα δεχτεί ακόμα και να θυσιάσει το 100% του εαυτού του. </p><p>Αυτές οι στάσεις δεν είναι αποκλειστικές ούτε στον Χριστιανισμό ούτε στους βεδικούς ανθρώπους. Θυμίζουν πολύ το μοναδικό απόσπασμα του Αναξίμανδρου που μας έχει διασωθεί από τον Σιμπλίκιο: <i> </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ό,τι υπάρχει πεθαίνει σ’ αυτό από το οποίο γεννήθηκε, σύμφωνα με την Ανάγκη, γιατί πρέπει να πληρώσει ποινή και αποζημίωση</i> [ας πούμε, «δάνειο και τόκο»] <i>για την αδικία που έκανε</i> [= να υπάρξει], <i>κατά τη διάταξη που όρισε ο Χρόνος</i>. </p><p>Δηλαδή, φταίω και μόνο που υπάρχω. </p><p>Θυμίζουν πολύ την Ορφική επιγραφή για τους λυτρωμένους, ότι ξεπλήρωσαν στη Βασίλισσα του Κάτω Κόσμου το «αρχαίο έγκλημα» που της έκαναν, ανέλαβαν την προσωπική τους ευθύνη για το «αρχαίο πένθος της Περσεφόνης» όπως λέει κάπου ο Πίνδαρος. Ή όπως λέει ο Πλάτωνας στον <i>Μένωνα</i>: «Κατά τον ένατο χρόνο, η Περσεφόνη στέλνει στο φως του ήλιου αυτούς που δέχτηκαν να περάσουν την ποινή τους για το αρχαίο έγκλημα». </p><p style="text-align: left;">Ή αν το θέλετε χωρίς θρησκευτικές ή μεταφυσικές διατυπώσεις, να το πούμε με τα λόγια του ποιητή:</p><div style="text-align: left;"><i>Μονάκριβος δεν είμαι, δεν πιστεύω</i></div><div style="text-align: left;"><i>Πως πύκνωσε ο κόσμος για να ζήσω</i></div><div style="text-align: left;"><i>Για μια στιγμή θα στάθηκε πιο πίσω</i></div><div style="text-align: left;"><i>Ο θάνατος, και μ' άφησε ν' ανέβω</i></div><div style="text-align: left;">(<b><a href="https://poetassigloveintiuno.blogspot.com/2017/02/dionisios-kapsalis-19958.html" target="_blank">Διονύσης Καψάλης</a></b>) <br /></div><p></p><p>Όπως κι αν το πεις, «προπατορικό αμάρτημα», «αρχαίο έγκλημα», «Ρίνα» κ.λπ., όλοι λένε το ίδιο πράγμα. </p><p><br /></p><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b> <br /></b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: large;"><b>7) Η Τρομερή Προσευχή</b></span> <br /></div><p>Η συγκεκριμένη προσευχή της <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Simone_Weil" target="_blank">Simone Weil</a> έχει καθιερωθεί στη βιβλιογραφία ως «η τρομερή προσευχή» (the terrible prayer). Μας αρέσει δε μας αρέσει, πάντως η ίδια προσευχόταν έτσι για τον εαυτό της. Δική της υπόθεση. Η προσευχή βρέθηκε στα σημειωματάριά της μετά θάνατον και δημοσιεύτηκε χωρίς την έγκρισή της (όπως όλα τα κείμενά της). Οπότε, και μόνο που τα διαβάζουμε, χώνουμε τη μύτη μας στα προσωπικά κάποιου άλλου, παίρνουμε μάτι απ' την κλειδαρότρυπα. Η ίδια έχει την τέλεια άμυνα απέναντί μας:</p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πατέρα, στο όνομα του Χριστού, δώσ’ μου αυτό που σου ζητώ. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Να γίνω ανίκανη ακόμα και να θελήσω να κουνήσω το σώμα μου, ακόμα και να το προσπαθήσω, όπως ένας εντελώς παράλυτος. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Να γίνω ανίκανη να νιώσω οτιδήποτε, όπως ένας εντελώς τυφλός, κουφός, αναίσθητος. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Να μην μπορώ να βάλω δυο σκέψεις στη σειρά, ακόμα και τις πιο απλές, όπως οι εντελώς κρετίνοι που δεν μπορούν να διαβάσουν, να μετρήσουν, ούτε καν μάθαν να μιλάνε στη ζωή τους. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Να γίνω αναίσθητη σε κάθε πόνο και χαρά, ανίκανη ν’ αγαπήσω οτιδήποτε, ούτε τον εαυτό μου, σαν τους ανοιακούς ηλικιωμένους. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πατέρα, στο όνομα του Χριστού, στ’ αλήθεια, δώστα μου αυτά. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Αυτό το σώμα μου, είτε κινείται είτε ακίνητο, με τέλεια ρευστότητα ή ακαμψία, όμως πάντα σε αδιατάραχτη υποταγή στο θέλημά Σου. Αυτές οι αισθήσεις μου να βιώσουν, με τη μεγαλύτερη ένταση κι αγνότητα, όλες τις αποχρώσεις της πίκρας και της χαράς.
Αυτή η αγάπη μου να γίνει μια φλόγα αγάπης για τον Θεό που να με πυρπολήσει. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κι όλα αυτά να μου τα στερήσουν, να μου τα πάρουν. Να καταβροχθιστούν από τον Θεό, να γίνουν ουσία του Χριστού, να δωθούν τροφή σ’ όλους τους τσακισμένους ανθρώπους του κόσμου που πεινά το σώμα ή η ψυχή τους.
Κι εγώ ας απομείνω μια παράλυτη – τυφλή, κουφή, άνευρη, διαλυμμένη. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πατέρα, κάνε αυτή τη μεταμόρφωση που Σου ζητώ, στο όνομα του Χριστού, και παρόλο που στη ζητώ με ατελή πίστη, κάντη σα να στη ζητώ με τέλεια πίστη. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πατέρα, Εσύ είσαι το Απόλυτο Αγαθό κι εγώ μια μετριότητα: κατακομμάτιασε το σώμα και την ψυχή μου, πάρτα, κάντα πράγματα για δική Σου χρήση, μην αφήσεις τίποτα ν’ απομείνει από μένα στους αιώνας των αιώνων, μόνο αυτό το κατακομμάτιασμα. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ή και τίποτα απολύτως.</i> </p><p>Όποιος διαβάζει σ’ αυτήν την προσευχή οτιδήποτε άλλο εκτός από έρωτα, τότε δε διαβάζει σωστά. Δεν καταλαβαίνει τι διαβάζει. </p><span style="font-size: large;"></span><p><span style="font-size: large;"><b> </b></span></p><p><span style="font-size: large;"><b>8) Το Απόσπασμα 27 του Ηράκλειτου</b></span> <br /></p><p>Ας κάνουμε μια μικρή κουβέντα για το μετά θάνατον, όλους μας έχει απασχολήσει.
Προσωπικά, με καλύπτει το απόσπασμα 27 του Ηράκλειτου: <i>Πράγματα απρόσμενα περιμένουν τους ανθρώπους μετά το θάνατό τους, που ούτε καν τα φαντάζονται</i>. Ένα μεγάλο ερωτηματικό, ένα μεγάλο μυστήριο. Ποια μπορεί να ‘ναι αυτά τα πράγματα; Όπως λέει ο Ηράκλειτος, ούτε καν τα φανταζόμαστε. Είμαστε μικρά παιδάκια που δεν μπορούμε καν να τα συλλάβουμε. Οπότε ο Ηράκλειτος λέει αυτό που λεν κι οι γονείς στα παιδιά: «όταν μεγαλώσεις, θα καταλάβεις». </p><p>Κατά καιρούς όμως όλοι γινόμαστε <i>πολύ </i>μικρά παιδάκια, εντελώς νήπια, δεν ακούμε τα λόγια του Ηρακλείτου –ή δεν αντέχουμε το μυστήριο– και φτιάχνουμε σενάρια για το μετά θάνατον. Πάνω εδώ, αυτό που έχω δει, υπάρχουν τρεις κατηγορίες νηπίων, χιουμοριστικά: οι Συνεχιστές, οι Μετενσαρκωτές κι οι Εξαφανιστές.</p><p>Οι Συνεχιστές είναι αυτοί που συνεχίζουν μετά θάνατον, π.χ. η δική μας Εκκλησία που πρεσβεύει ότι «μετά θάνατον συνεχίζουμε εν ουρανοίς» (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό), ή άλλοι που λένε ότι «στο θάνατο απλώς ξεντυνόμαστε το σώμα μας, όπως ξεντυνόμαστε ένα ρούχο» κ.λπ. Τους Συνεχιστές θα τους βρεις σε διάφορες θρησκευτικές/μεταφυσικές παραδόσεις, κι όλοι χαρακτηρίζονται από έναν κοινό παρονομαστή, μια ασαφή ρητορική συνέχειας μετά θάνατον. </p><p>Οι Μετενσαρκωτές είναι αυτοί που πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται, έχουν προηγούμενες κι επόμενες ζωές. Τους έχω συνδεδεμένους με νεο–αποκρυφισμούς που κατά καιρούς γίνονται της μόδας, με οριενταλισμούς και με την εξιδανίκευση της Ινδίας. </p><p>Οι Εξαφανιστές είναι αυτοί που πεθαίνουν κι εξαφανίζονται. «Πεθαίνουμε και τέρμα, game over, κατόπιν τίποτα, μηδέν», ή «Μετά τον θάνατό μου θα είμαι όπως ήμουν πριν τη γέννησή μου», ή «Όπου είναι ο θάνατος εγώ δεν είμαι, όπου είμαι εγώ ο θάνατος δεν είναι» (Λουκρήτιος) κ.α. Τους έχω συνδεδεμένους κυρίως με στάσεις «αθεϊστικές», «υλιστικές», «επιστημονικές». </p><p>Νομίζω πως αυτές είναι οι τρεις κατηγορίες νηπίων που δεν ακούνε τον Ηράκλειτο και το απόσπασμα 27. Ή που δεν μπορούν ν' αντέξουν το μυστηρίο και πάνε γρήγορα στο τέλος του βιβλίου να διαβάσουν το φινάλε. Φαντάζομαι πως όλοι μας κατά καιρούς παίξαμε με κάποια/κάποιες από τις παραπάνω τρεις ιδέες. Όμως έχω σοβαρές ενστάσεις και με τις τρεις: </p><p>Με τους Μετενσαρκωτές έχω το ίδιο πρόβλημα που είχα με τη μαθήτριά μου την Χ. Προσπαθούσα να την προτρέψω να διαβάζει περισσότερο και να βάλει στόχο το άριστα στα Μαθηματικά της. Μια μέρα της είπα: «Δε χαίρομαι να σε πιέζω. Εσύ η ίδια είπες ότι θες να περάσεις Γεωπονία ή Χημικό. Λοιπόν, σε πιέζω γιατί χρειάζεσαι μεγαλύτερο βαθμό για τέτοιες σχολές». Εκείνη μου απάντησε γελώντας: «Εντάξει, μωρέ! Υπάρχει και του χρόνου!» </p><p>Ωχ, ωχ, ωχ, η Χ νιώθει ότι έχει δεύτερη ευκαιρία... Να γιατί δεν τα δίνει όλα στα Μαθηματικά της... </p><p>Πίσω από κάθε ρητορική μετενσάρκωσης, ακούω ένα νήπιο που παρηγοριέται ότι έχει δεύτερη ευκαιρία. Ακούω τη Χ να λέει «έλα μωρέ, υπάρχει και του χρόνου!». Πρακτικά μιλώντας, οι ρητορικές μετενσάρκωσης γίνονται ελκυστικές μόνο σε κάποιον που αρχίσει να ψυχανεμίζεται ότι σπατάλησε τη ζωή του, δε βρήκε τρόπο να ευτυχήσει, δε βρήκε τη «μυστική σκάλα μέσα στα σκοτάδια» (Άγ. Ιωάννης του Σταυρού), οπότε παρηγοριέται ότι δεν πειράζει, έχει δεύτερη ευκαιρία. Εμένα δε μου πέφτει λόγος για τη ζωή κάποιου άλλου... </p><p>...όμως εγώ δεύτερη ευκαιρία δεν έχω. Μόνο μία έχω και τρέμω μην τυχόν την πέταξα. Όμως αυτό που έχω δει στην πράξη, οι διδασκαλίες μετενσάρκωσης γίνονται περίφημο υπνωτικό, οι λωτοί στη χώρα των Λωτοφάγων που σου ψιθυρίζουν στ’ αυτί: «κοιμίσου ξέγνοιαστα, έχεις δεύτερη ευκαιρία». </p><p>Δε θα είχα πρόβλημα με μια διδασκαλία μετενσάρκωσης αν μπορούσε να συμπεριλάβει στο δόγμα της ότι <i>δεύτερη ευκαιρία δεν έχουμε</i>. Εντάξει μεν, προηγούμενες ζωές, επόμενες ζωές, πεθαίνω και ξαναγεννιέμαι κ.λπ. όμως αυτή είναι η μόνη ευκαιρία που έχω. Άμα την πέταξα, έχασα τα πάντα. Δεύτερη δε θα μου δοθεί. Αν μπορούσε να ήταν έτσι αυτή η διδασκαλία μετενσάρκωσης, δε θα είχα πρόβλημα.</p><p>Το πρόβλημά μου με τους Συνεχιστές είναι ότι, με τα λόγια της Simone Weil, «ληστεύουν το θάνατο από την πίκρα του». Κάνουν τον θάνατο να γίνεται γλυκός ύπνος, ένα ευχάριστο αποκοίμισμα. Ουσιαστικά, αρνούνται ότι υπάρχει θάνατος, αυτό κάνουν. </p><p>Όμως ο Θάνατος υπάρχει και θα είναι χιλιόπικρος. Αυτός είναι κι ο σκοπός του, γι’ αυτό κατασκευάστηκε. Και παρόλο που όλοι ήπιαμε φαρμάκια στη ζωή μας, αυτό το φαρμάκι δε θα συγκρίνεται με τίποτα: η στιγμή που θα τα χάσουμε όλα και δε θα τα ξανάχουμε ποτέ• η στιγμή που θα γίνουμε πιο φτωχοί κι απ’ τους φτωχούς• η στιγμή που θα κάνουμε άλμα στο κενό χωρίς τίποτα να πιαστούμε. </p><p>Πρακτικά: αν δεν είναι χιλιόπικρο αυτό που σκέφτεσαι, τότε δεν είναι ο θάνατος. Ακόμα κι αν το ονομάζεις έτσι. Μιλάς για θάνατο όμως σκέφτεσαι τον ύπνο. </p><p>Δεν θα είχα πρόβλημα με κάποια διδασκαλία συνέχισης μετά θάνατον, αν παράλληλα συνδυαζόταν και με την άρνηση της ζωής, του βίου. Δηλαδή, όταν λες ότι «μετά τον θάνατο συνεχίζουμε» τότε ουσιαστικά αρνείσαι ότι υπάρχει θάνατος. Για να είσαι συνεπής, θα πρέπει παράλληλα ν' αρνηθείς κι ότι υπάρχει η ζωή, ο βίος. Ότι δεν είμαστε ζωντανοί, είμαστε νεκροί χωρίς να το ξέρουμε. Αυτό που λέγαν οι αρχαίοι Ορφικοί, είμαστε νεκροί, κολασμένοι, είμαστε ήδη στον Κάτω Κόσμο και δεν το ξέρουμε. Κάτι τέτοιο θα το ‘βρισκα ενδιαφέρον. </p><p>Όμως αυτό που έχω δει στους Συνεχιστές είναι να αρνούνται μόνο τον θάνατο, όχι τον βίο. Αυτό δεν το βρίσκω καθόλου ενδιαφέρον. Αντίθετα, το βρίσκω επιβλαβές. </p><p>Οι Εξαφανιστές είναι οι καλύτεροι και συχνά έχω σκεφτεί ότι ο αθεϊσμός, με το δόγμα του της μετά θάνατον εκμηδένισης είναι φάρμακο για τις παιδιάστικες παρηγόριες των άλλων. Όμως και μ’ αυτούς έχω τεράστιο πρόβλημα: </p><div style="text-align: left;">Το πρόβλημά μου με τους θιασώτες της εξαφάνισης, ότι αυτή δεν είναι η καλύτερη στάση, δε είναι αυτό που με βοηθά να καταλάβω ότι <i>στη ζωή έχω μια αποστολή, μια δουλειά να κάνω</i>. </div><div style="text-align: left;">Μέρος της αποστολής μου είναι να βρω ποια είναι αυτή. </div><div style="text-align: left;">Μέρος της αποστολής μου είναι να το καταλάβω ότι έχω αποστολή. Ότι είμαι σκλάβος κι υπηρετώ κάποιον αφέντη. Δε ζω έτσι, ελεύθερος κι αυτεξούσιος – προκειμένου, ας πούμε, να είμαι καλός άνθρωπος, να περνάω ωραία και να παίρνω αβασάνιστα ό,τι τύχει να μου δώσει η ζωή. Αυτά δε φτάνουν στο παραμικρότερο. </div><p>Όμως αυτό που έχω δει στην πράξη είναι ότι οι Εξαφανιστές, συνήθως με ρητορική επιστήμης, δικαιώνουν το ζην αβασανίστως. Την ενύπνια, νηπιώδη, επιδερμική, θερμοκηπιακή ζωή της πλειοψηφίας, «τα μύρια που αχαμνίζουν τις έγνοιες των ανθρώπων» όπως θλιβόταν ο Εμπεδοκλής. </p><p>Πάντως εγώ συστήνω να μη ρωτάμε «τι γίνεται μετά θάνατον;» αλλά «τι με βοηθά τώρα, πριν το θάνατο;». Κι αν γινόμαστε τόσο μικρά παιδάκια, δεν αντέχουμε το μυστήριο κι οπωσδήποτε θέλουμε να σκεφτούμε κάτι για το μετά θάνατον, τότε, μέχρι να ξεπεράσουμε τους παιδισμούς, ας μείνουμε με το απόσπασμα 27 του Ηράκλειτου, ο καλύτερός μας φίλος. Ο Δάσκαλος μιλά, εμείς ακούμε. </p><p> </p><p><span style="font-size: large;"><b>9</b></span><span style="font-size: large;"><b>) Πρόβλημα χωρίς Λύση</b></span> <br /></p><p>Έγραψα πολλά κι αναφέρθηκα σε πολλούς. Όμως δεν είναι εύκολο να υποστηρίξεις στους γήινους ότι η ζωή δεν είναι απαραίτητα φίλος κι ο Θάνατος δεν είναι απαραίτητα εχθρός. Ότι το «είμαι καλά» δεν είναι απαραίτητα καλό και το «δεν είμαι καλά» δεν είναι απαραίτητα κακό. Ότι έως και καταριόμαστε αυτούς που αγαπάμε με τις καθημερινές μας ευχές: </p><p>«Να ‘σαι χαρούμενος!» (<i>Αλίμονο σ’ αυτούς που τώρα γελάνε και χαίρονται</i>: από τους Ταλανισμούς)<br /></p><p>«Με υγεία πάνω απ’ όλα!» (<i>Οι γιοι του Ασκληπιού, για ανθρώπους παραδομένους στα πάθη τους, πίστευαν πως δεν άξιζε να ζουν, ούτε για τον εαυτό τους ούτε γι’ άλλους, πως δεν έπρεπε να είναι γι' αυτούς η ιατρική, ούτε να τους θεραπεύει κανείς, να φέρουν στον κόσμο κι άλλα δυστυχισμένα πλάσματα</i>: Πλάτωνας, Πολιτεία 408b)<br /></p><p>«Ό,τι ποθείς!» (<i>Δεν είναι καλό για τους ανθρώπους να πραγματοποιούνται όλες οι επιθυμίες τους</i>: Ηράκλειτος, απόσπασμα 110 / <i>Κύριε, δώσε στους εχθρούς μου να πραγματοποιηθούν όλες οι εγκόσμιες επιθυμίες τους</i>: από προσευχή της <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rabia_of_Basra" target="_blank">Rabia</a>)</p><p>«Πάντα να γελάς!» (<i>Κλάψε, υπάρχει λόγος</i>: Αττάρ, από το Συνέδριο των Πουλιών)</p><p>«Να ‘σαι καλά!» (<i>Μακάριοι οι πενθούντες</i>: από τους Μακαρισμούς)</p><p>Χωρίς να το κάνουμε με κακοβουλία, όμως έως κι «ευχόμαστε» στους αγαπημένους μας να μείνουν μέσ’ στο δεσμωτήριο του Πλάτωνα, στη βουδιστική <i>ντούκα</i>, να ιδρυματιστούν για τα καλά, να εγκλιματιστούν στη μη-ευτυχία ολονών, μην τυχόν κι αποτελέσουν εξαίρεση.</p><p>Ότι η τρομοκρατία της χαράς και του γέλιου, η αποθέωση της ζωής, καθώς κι η δαιμονοποίηση του απαρηγόρητου πένθους, της κατάθλιψης και του Θανάτου είναι ύπουλα δηλητήρια που κρύβονται πίσω από τοξικές αντιλήψεις «φυσικής πλεονεξίας», «φυσικής επιθυμίας για ισχύ». Και, πιστεύω, αυτονόητο ότι οι παραπάνω τοξικές αντιλήψεις προϋποτίθενται σε κάθε ασχήμια, έγκλημα κι αισχρότητα.<br /></p><p></p><p>Θυμάστε το μύθο της Ιφιγένειας, έτσι; Τον μάθαμε κυρίως από τον Ευριπίδη, όμως ήταν προ-ομηρικός και διαδεδομένος στον ελληνικό χώρο με μικρές τοπικές διαφοροποιήσεις.
Αυτός ο μύθος μιλά για το αδύνατο: ένας άνθρωπος στην αυγή της ζωής του, εξαπατημένος απ’ αυτόν που αγαπούσε κι εμπιστευόταν τόσο πολύ (τον πατέρα της), που δέχεται να χάσει τα πάντα, να πεθάνει χωρίς να φταίει σε τίποτα για το φταίξιμο κάποιου άλλου. Κάτι το αδύνατο, ανεξήγητο στη σκέψη ενός Άνταμ Σμιθ, ενός Χομπς, ενός Μαρξ, ενός Δαρβίνου. Ένας άνθρωπος χωρίς να βλέπει ότι έχει δικαιώματα, μόνο υποχρεώσεις, ακόμα και μέχρι θανάτου: η βεδική Purushamedha. Φταίω και μόνο που υπάρχω: η βεδική <i>Ρίνα</i> ή το αναξιμάνδρειο: «να πληρώσω ποινή κι αποζημίωση για την αδικία που έκανα να υπάρξω». Φταίω και μόνο που υπάρχω ας είμαι κι ο καλύτερος ή ο αθωώτερος άνθρωπος του κόσμου. </p><p>Πίσω από όλες τις πράξεις, στάσεις, συμπεριφορές που αντιλαμβανόμαστε «όμορφες», «αξιοθαύμαστες», «σωστές», «υπέροχες», «δίκαιες» κ.λπ. υπάρχει κι ένας τέτοιος κόκκος του αδυνάτου. Της εντελώς αθώας Ιφιγένειας που δέχεται να πεθάνει για το φταίξιμο κάποιου άλλου. Όμως αυτός ο κρυμμένος κόκκος είναι που δίνει την ομορφιά στην πράξη, στάση, συμπεριφορά. </p><p>Αντίθετα, πίσω από πράξεις και στάσεις που αντιλαμβανόμαστε «αισχρές», «άσχημες», «άδικες», «μικροπρεπείς», «κακές», «εγκληματικές», «φτηνές», «χυδαίες» κ.λπ. υπάρχει μια αντι–Ιφιγένεια που λέει: «θέλω να ζήσω, να χαρώ!» ή «άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω δικαιώματα!» ή «αφού δε φταίω σε τίποτα, γιατί να πληρώσω το φταίξιμο άλλου;» ή έστω «νοιάζομαι για τον εαυτό μου!». Αυτό θέλαν να επισημάνουν οι αρχαϊκοί που φτιάξαν το μύθο της Ιφιγένειας. </p><div style="text-align: left;">Σ’ όλα τα παραπάνω δε λέω τίποτα περισσότερο απ’ αυτά που λέει ο Κύριος στα Ευαγγέλια κι από το φάρμακο του Παύλου για την αμαρτία: <i>να πεθάνουμε ως προς τον κόσμο</i>. Όμως αυτό που βλέπω είναι ότι μάλλον έχουν βγει καινούρια Ευαγγέλια: «Μακάριοι οι απολαμβάνοντες τη χαρά και την ομορφιά της ζωής, μακάριοι οι συγκροτημένοι κι οι θετικοσκεπτόμενοι, μακάριοι οι κεφάτοι, μακάριες οι Αλίκες Βουγιουκλάκες». </div><div style="text-align: left;">Μου ‘χουν ξεφύγει αυτά τα καινούργια Ευαγγέλια. Έχω μείνει στα παλιά. </div><p>Τόσες γυναίκες λέγονται Ζωή και κανείς άντρας δε λέγεται Θάνατος... Είναι σα μια κοινωνία ανθρώπων που μαστίζεται από χαλασμένα δόντια να δίνουν όνομα «Σοκολάτα» στα κορίτσια και να μη δίνουν όνομα «Οδοντογιατρός» στα αγόρια. Πόσο σοφό σας φαίνεται αυτό;
<br /></p><p>Φωνάζουν οι νεκροί, μας χιλιοϊκετεύουν να τους προσέξουμε Αυτοί που Κατοικούν Μέσα στο Βουνό, αυτοί που τα 'χασαν όλα, που θέλουν να ουρλιάξουν και δεν έχουν στόμα, σε αντίθεση με μας που βρίσκουμε στόμα για να ουρλιάξουμε, οι πιο φτωχοί κι απ' τους φτωχούς, οι ολομόναχοι, αυτοί που είναι έξω απ' το άνθρωπος = σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων, αυτοί που δεν έχουν κοινωνικές σχέσεις, δεν είναι μεγιστοποιητές χρησιμότητας, δεν έχουν ακατάπαυστο πόθο για ισχύ. Φωνάζουν με κραυγή χωρίς λόγια (η γλώσσα των νεκρών είναι η σιωπή). Κι εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε να τους αποφύγουμε. Όμως μόνο όταν φτάσουμε στην Πρώτη Ευγενή Αλήθεια του Βουδισμού και καταλήξουμε «η ζωή μού δόθηκε ως πρόβλημα χωρίς λύση», μόνο όταν τα χάσουμε όλα και δε μας απομείνει άλλο εκτός απ' Αυτούς που Κατοικούν Μέσ' στο Βουνό... μόνο τότε υπάρχει περίπτωση ν' ακούσουμε έκπληκτοι, μέσ' στη σιωπή, τους νεκρούς να μας λένε χωρίς λόγια:</p><p>«Θα πολεμήσουμε για σένα»</p><p> </p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/LNLmyVZEhzs" title="YouTube video player" width="560"></iframe><p> </p><div style="text-align: left;"><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span></p><p style="text-align: left;">Ας κλείσω με λίγο Τόλκιν:</p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Το χρυσάφι μπορεί να μη λάμπει</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο αλήτης να μην έχει χαθεί</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Και σαν γέρος που δύναμη κρύβει</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Στο χειμώνα μια ρίζα διαρκεί</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Απ' τις στάχτες μια φλόγα θα λάμψει</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Στο σκοτάδι ένα φως θα φανεί</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ξίφος που έσπασε θα σφυρηλατήσει</i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο ασήμαντος βασιλιάς θα στεφθεί</i> <br /></div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-60223442717467996912021-11-05T00:32:00.000+02:002021-11-05T00:32:16.278+02:00Στου Γιαλού Τα Βοτσαλάκια<p>Άντε, αυτό ήταν, τέλειωσε! </p><p>Στην Ιαπωνία, τα παρατημένα μπλογκ τα λένε «βοτσαλάκια». Το V for VALIS ένα ακόμα βοτσαλάκι στο γιαλό του ίντερνετ, να κάτσουν του χρόνου τα καβουράκια (έρμα, παραπονεμένα, όλο κλαίνε τα καημένα)</p><p>Πέρασαν κοντά 20 χρόνια, ε; Είχε την πλάκα του το μπλόγκινγκ. </p><p>Κοιτάζω παλιές αναρτήσεις και δεν τις αναγνωρίζω. Λες και τις έγραψε άλλος. Κάποιες έσβησα, δε με εκφράζουν πια, πηγαίνω βόλτα στο σταθμό κι αλλάζω θεωρίες. </p><p>Η καλύτερη, ΜΑΚΡΑΝ η καλύτερη ανάρτηση ποτέ στο μπλογκ ήταν αυτή: <a href="https://ironprison.blogspot.com/2021/04/blog-post_18.html" target="_blank"><b>Φωτιά Στα Σαββατόβραδα</b></a>. Με διαφορά από τις υπόλοιπες. Μόνο αυτή διαβάστε. </p><p>Τα υπόλοιπα μπλογκ που κατά καιρούς έφτιαξα είναι αδιάφορα, όπως και τα προηγούμενα που είχα πριν το V for VALIS. </p><p>Το KKE Generator θα το κατέβαζα αν θυμόμουν το password μετά από τόσα χρόνια. Ένα καλαμπούρι της στιγμής που πήρε υπερβολικές διαστάσεις. Τουλάχιστον αν ο Περισσός έλαβε το μήνυμα να προσέξει τις φωτοτυπικές του ανακοινώσεις, να νοιαστεί πώς ακούγονται οι ανακοινώσεις του, τότε για καλό ήταν & το ΚΚΕ Generator (λέει κάποιος που ψηφίζει ΚΚΕ τα τελευταία 5 χρόνια)</p><p>Τα σχόλια λέω να τα κλείσω. Εξάλλου θα γεμίσουν σπαμ και τρολ.<br /></p><p>Παραδόξως όλα θα πάνε καλά. </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * * * *</b></span> </p><p>Ωραίο ταϊλανδικό τραγούδι: <i>Σανγιά Μούα Σάγιαν</i> (Όρκοι στο Ηλιοβασίλεμα). Ο τραγουδιστής λέγεται Τάι Ταναούτ. </p><p> <iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/9-6fnAV64Sk" title="YouTube video player" width="560"></iframe>
</p><p> </p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-37597241602639483232021-10-29T18:00:00.006+03:002024-02-17T19:27:40.027+02:00Η Μάχη Των Θερμοπυλών Με Άλλα Λόγια<p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μια φορά κι έναν καιρό, το νησί της Ιρλανδίας ήταν διαιρεμένο σε μικροβασίλεια που τρώγονταν μεταξύ τους. Όμως την ίδια στιγμή οι Σάξωνες ετοίμαζαν στρατό και στόλο να κατακτήσουν το Νησί. Μιλάμε για εποχές που δεν υπήρχε Άγιος Πατρίκιος, μόνο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Taliesin" target="_blank"><b>Βάρδος Ταλιέσιν</b></a>, ο ημι–μυθικός Βάρδος της αρχαίας Ιρλανδίας. </i></p><p><span style="font-family: arial;">Ιρλανδικό παραμύθι, το μεταφέρω από μνήμης. Δεν μπορώ πια να θυμηθώ ονόματα, περάσαν πολλές δεκαετίες... Δεν ξέρω αν είναι παραδοσιακό ή νεωτερικό που χτίζει πάνω στο μύθο του Ταλιέσιν, έφαγα το ίντερνετ να το ψάχνω και δεν το βρήκα. Οπότε, τείνω να πιστεύω ότι είναι νεωτερικό. Το αποδίδω λίγο ελεύθερα ώστε να γίνει ζουμερό. </span></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κάποια στιγμή ο Οπλαρχηγός Χ αγανάκτησε με τους συν–Ιρλανδούς του: «Μα δεν το βλέπετε ότι τρωγόμαστε μεταξύ μας και παίζουμε το παιχνίδι των Σαξώνων; Αυτό θέλουν! Θα μας καταπιούν έναν–έναν! Νισάφι πια! Πάω έστω και μόνος μου να πολεμήσω τους Σάξωνες για όλη την Ιρλανδία, για όλο το Νησί! Όποιος θέλει ας έρθει μαζί μου!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Τα λόγια του συγκίνησαν πολλούς, συγκεκριμένα 300 παλικάρια που ήρθαν και στάθηκαν δίπλα του, ανάμεσα σ’ αυτούς κι ο Βάρδος Ταλιέσιν. Πήγαν όλοι μαζί στην Κοιλάδα Ψ, εκεί που θα γινόταν η αποβίβαση των Σαξώνων, ν’ αντισταθούν μέχρι θανάτου για όλη την Ιρλανδία, για όλο το Νησί, αψηφώντας τις μεταξύ διαφορές τους.</i> </p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Σα να ‘ναι πολλές οι ομοιότητες! Οι 300 του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες = οι 300 του Οπλαρχηγού Χ στην Κοιλάδα Ψ... Μου φαίνεται ότι ακούω την ιρλανδική μεταφορά της μάχης των Θερμοπυλών. </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Μη βιάζεσαι, υπόσχομαι ότι θα γίνει ωραίο. Στο υπόσχομαι αυτό. </span></div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Τα 300 παλικάρια έφαγαν μαζί, ήπιαν μαζί, τραγούδησαν μαζί, αγκαλιάστηκαν μαζί, αδερφοποιήθηκαν μεταξύ τους, ένωσαν το αίμα τους, κι ορκίστηκαν να πολεμήσουν μέχρι θανάτου αύριο που θ’ αποβιβαστούν οι Σάξωνες στο Νησί. Ανάμεσα σ’αυτούς κι ο Ταλιέσιν. Ο μόνος που δεν ήταν πολεμιστής. Βάρδος ήταν, όμως δέχτηκε να κάνει το χρέος του για όλο το Νησί της Ιρλανδίας. </i></p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Εντάξει, είναι η μάχη των Θερμοπυλών με άλλα λόγια! Ή ταν ή επί τας κ.λπ. κ.λπ. Τα ‘χουμε ακούσει και τα ‘χουμε ξανακούσει! </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Μη βιάζεσαι, θα γίνει ωραίο. Θα το δεις. </span></div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Την άλλη μέρα, τα 300 παλικάρια ξύπνησαν κι είδαν στην παραλία αποβιβασμένο 30.000 στρατό Σαξώνων! Μεταλλοντυμένων, ξιφοκρατούτων, χαλκένιοι τακτικοί για να σκοτώσουν τα παιδιά κ.λπ. Πολλοί λιποψύχησαν: «Δε γίνεται 300 να τα βάλουμε με 30.000! Είμαστε χαμένοι από χέρι! Φεύγω, πάω να σωθώ!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Τότε ήταν που έβγαλε δυνατή κραυγή ο Οπλαρχηγός Χ: «Εγώ θα κάτσω να πολεμήσω. Ακόμα κι αν είναι χαμένος ο αγώνας. Όποιος θέλει, ας μείνει μαζί μου. Κι όποιος θέλει να φύγει, δεν τον κρατώ με το ζόρι. Θα σώσει το τομάρι του. Φυσικά, θα ζήσει σκλαβάκι των Σαξώνων. Θα σας κατακτήσουν, το ξέρετε, υπηρέτες των Σαξώνων θα γίνετε. Όμως τουλάχιστον θα φτάσετε ως τα βαθιά γεράματα. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Όμως εκεί, στο νεκροκρέβατό σας... τι δε θα δώσετε τότε για να ‘ρθετε εδώ, τώρα μαζί μου, να πολεμήσετε τους Σάξωνες. Όλον τον κόσμο θα δώσετε! Όμως τότε θα ‘ναι αργά πια... Είχατε μια ευκαιρία και τη χάσατε, δεύτερη δεν έχει. Ποιος θέλει να μείνει, ποιος θέλει να φύγει; Εγώ θα μείνω». </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Τα λόγια του εμψύχωσαν τους αποκαρδιωμένους. Και στάθηκαν όλοι οι 300 δίπλα του, απέναντι στους 30.000 Σάξωνες. Ανάμεσα σ’ αυτούς κι ο Ταλιέσιν. </i></p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Τη μάχη των Θερμοπυλών ακούω τόση ώρα! Δεν ακούω κάτι άλλο! </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Μη βιάζεσαι, ρε συ. Πίστεψέ με, θα γίνει ωραίο. </span></div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι Ιρλανδοί πέσαν πάνω στους Σάξωνες σα λιοντάρια. Τέτοια γενναιότητα δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος, τέτοια αυταπάρνηση κι αυτοθυσία. Όμως η ασυμμετρία ήταν αγεφύρωτη, 300 δεν μπορούν να τα βάλουν με 30.000... Ο Ταλιέσιν έκανε ό,τι μπορούσε, Βάρδος ήταν, δεν ήξερε από σπαθιά και μάχες, ήξερε μόνο από λύρες και τραγούδια. Ξαφνικά όλα μαύρισαν, καθώς έβλεπε τ’ αδέρφια του γύρω να πέφτουν ένας–ένας... Και τελευταίο πράγμα που είδε πριν βυθιστεί στο σκοτάδι ήταν ένα φριχτό φάντασμα: μια γριά με σκουληκοφαγωμένο πρόσωπο, σάπιο στόμα γεμάτο πύον, κουρελιασμένο σάβανο, σαν όρνιο να κατασπαράζει τις ψυχές των αδικοχαμένων πολεμιστών, να τους συνθλίβει στα σιχαμένα της δόντια... Και μετά σκοτάδι.</i> </p><p><span style="font-family: arial;">- Τουλάχιστον έπαψε να είναι η μάχη των Θερμοπυλών με άλλα λόγια. Όμως πες κι άλλα.</span></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Την άλλη μέρα, ο Ταλιέσιν συνήρθε κι ανακάλυψε ότι ήταν ο μόνος που επέζησε, αιχμάλωτος των Σαξώνων. Τα χέρια και τα πόδια του δεμένα. Πάντως ο μόνος που τη γλίτωσε. Ο μόνος που παρέβη τον όρκο του. Ο μόνος προδότης στ’ αδέρφια του. Κι ο μόνος που δεν κατασπαράχθηκε απ’ το βρωμερό φάντασμα. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο αρχηγός των Σαξώνων του είπε: «Θα σ’ αφήσουμε να ζήσεις. Βάρδος είσαι, δε μας απειλείς σε κάτι, για πλάκα σ’ έχουμε. Μας συμφέρει περισσότερο να μείνεις και να θρηνείς παρά να σε σκοτώσουμε. Διότι είσαι δεμένος με τους ηλίθιους όρκους αλήθειας των Βάρδων, υποχρεωμένος να τραγουδάς αυτό που έγινε εδώ, στην Κοιλάδα Ψ χθες. Ένας Βάρδος δεν μπορεί να πει ψέματα, οπότε ας μαθαίνει ο κόσμος ότι κανείς δεν τα βάζει με τους Σάξωνες. Εξυπηρέτηση μάς κάνεις ζωντανός παρά νεκρός» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κι ο Ταλιέσιν έμεινε αθέλητα ζωντανός, μόνιμα να τραγουδά με τη λύρα του τον χαμό των 300 παλικαριών, που έδωσαν χαμένο αγώνα απέναντι σε 30.000 Σάξωνες... Οι οποίοι, φυσικά, υπέταξαν εύκολα το Νησί της Ιρλανδίας. Και δίδασκαν στους ντόπιους για τους 300 αφελείς υπό τον Οπλαρχηγό Χ, που νόμισαν ότι μπορούν να πάνε κόντρα στον πολιτισμό και την ανάπτυξη, παράδειγμα προς αποφυγή, ορίστε τι παθαίνει όποιος αρνείται να εκσυγχρονιστεί.</i> </p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Πολύ άχαρα αυτά τα «Οπλαρχηγός Χ», «Κοιλάδα Ψ»! </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Σύμφωνοι, αλλά δεν μπορώ πια να θυμηθώ ονόματα! </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;">- Τέλος πάντων, πες περισσότερα. </span></div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πέρασαν τα χρόνια, οι δεκαετίες, ο Ταλιέσιν γέρασε θρηνώντας ακατάπαυστα. Τραγουδώντας από πόλη σε πόλη κι από χωριό σε χωριό το χαμένο αγώνα των 300 παλικαριών. Γέρος ασπρομάλλης πια, του λεν μια μέρα σ’ ένα χωριό: «Ρε συ, χθες ήταν κι ένας άλλος Βάρδος που μας τραγουδούσε για τη θρυλική μάχη!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Αποκλείεται!» λέει ο Ταλιέσιν. «Είμαι ο μόνος που επέζησε και μπορεί να μιλήσει γι’ αυτήν!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Όχι! Χθες μας τα ‘λεγε κι ένας άλλος Βάρδος!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Προς τα πού πήγε;» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Προς τα ΄κει». Του δείξαν την κατεύθυνση κι ο Ταλιέσιν κίνησε να τον συναντήσει. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μετά από μέρες, φτάνει σ’ ένα γειτονικό χωριό. «Ναι!», λένε οι ντόπιοι, «το πρωί ήταν ένας Βάρδος που μας τραγουδούσε για τη θρυλική μάχη! Έφυγε προς τα ‘κει!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο Ταλιέσιν κίνησε να βρει τον Βάρδο, φτάνει σ’ άλλο χωριό: «Ναι, ήταν εδώ το μεσημέρι! Όμως έφυγε τώρα...» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Φτάνει σ’ άλλο χωριό: «Ήταν εδώ το απόγευμα!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Φτάνει σ’ άλλο χωριό: «Ήταν εδώ πριν μερικές ώρες!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Σ’ άλλο χωριό: «Ήταν εδώ πριν μισή ώρα! Μα πού πήγε; Έφυγε;» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μην τα πολυλογώ, ο γέρος Ταλιέσιν καταδίωκε τον Βάρδο από χωριό σε χωριό κλείνοντας συνεχώς την απόσταση ανάμεσά τους. Μέχρι που στο τελευταίο χωριό του λένε: «Μόλις τώρα ήταν εδώ, πήγε προς τα κει». </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο Ταλιέσιν κίνησε στην κατεύθυνση που του έδειξαν. Φτάνει σε κάποιο μέρος και βρίσκει τον άλλο Βάρδο, μια κουκουλοφορεμένη μορφή στη ρίζα ενός δέντρου να τραγουδά με τη λύρα του στο μαζεμένο κόσμο γύρω που άκουγε. Ο Ταλιέσιν, κουκουλοφορεμένος κι αυτός, πήγε και χώθηκε ανάμεσα στους συγκεντρωμένους. Τότε μόνο συνειδητοποίησε ότι βρισκόταν στην Κοιλάδα Ψ, εκεί που κάποτε έγινε η θρυλική μάχη. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κι ακούει τον άλλο Βάρδο να λέει για τα 300 παλικάρια υπό τον Οπλαρχηγό Χ, που κατάφεραν και νίκησαν 30.000 Σάξωνες, έσωσαν το Νησί της Ιρλανδίας, δεν ξανάγινε ποτέ στον κόσμο κάτι τέτοιο. Αλλά κι αυτοί που σκοτώθηκαν στη μάχη δεν πήγαν χαμένοι: μια πανέμορφη παρθένα, μια Βαλκυρία, τους μάζευε πολύτιμους έναν–έναν, σαν κόρη που κρατά στα χέρια τον εραστή της. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κάπου εκεί ο Ταλιέσιν δεν άντεξε:
«Πώς τολμάς και λες τέτοια ψέματα! Ήμουν εκεί και ξέρω!». Πετάχθηκε όρθιος και τράβηξε το ξίφος του. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Κι εγώ ήμουν εκεί και ξέρω!» φώναξε ο άλλος Βάρδος, πετάχθηκε κι αυτός όρθιος με το χέρι στο σπαθί του. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>«Ποιος είσαι, ρε;» ούρλιαξε, «εγώ είμαι ο Βάρδος Ταλιέσιν!» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Απάντησε ο άλλος τραβώντας την κουκούλα του: «Κι εγώ είμαι ο Βάρδος Ταλιέσιν» </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Λες κι είδε τον εαυτό του στον καθρέφτη. Τα ξίφη διασταυρώθηκαν στον αέρα. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο συγκεντρωμένος κόσμος δεν κατάλαβε τι έγινε. Μετά ειπώθηκε ότι μάλλον έπεσε κεραυνός, μόνο αυτό εξηγεί την εξαφάνιση των Βάρδων πάνω που ξεκινούσαν τη μονομαχία τους. Για ώρα οι άνθρωποι κοιτούσαν γύρω σα χαζοί, «μα τι έγινε;» ρωτούσε ο ένας τον άλλον, «πού πήγαν οι δύο Βάρδοι;»
Όμως όσο κι αν έψαξαν, δεν τους βρήκαν. Στο χώμα μόνο είχε απομείνει ένας μανδύας με κουκούλα (ο μανδύας των Βάρδων). Και μία λύρα. Κι ένα ξίφος. </i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ένα, όχι δύο. </i></p><p><span style="font-family: arial;">- Μα δε στο υποσχέθηκα ότι θα γίνει ωραίο; </span></p><p style="margin-left: 40px; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * * </b></span></p><p><span style="font-family: arial;">Παλιά έγραψα ένα διηγηματάκι, <a href="http://ironprison.blogspot.com/2011/03/blog-post_5304.html" target="_blank"><b>Αρβανίτικο Αίμα</b></a>, αντιγράφοντας το παραμύθι, προσπαθώντας να το μεταφέρω στη σύγχρονη εποχή. Το παραμύθι αυτό είχα κατά νου καθώς έγραφα. </span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b> * * * <br /></b></span></p><p><span style="font-family: arial;">Κλείνω με το γνωστό ποιήμα του Καβάφη: </span></p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Tιμή σ' εκείνους όπου στη ζωή των </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Ποτέ από το χρέος μη κινούντες· </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Δίκαιοι κι ίσοι σ' όλες των τες πράξεις, </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία· </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι, </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.</i> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, </i></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><i>Κι οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.</i></span>
</div><p> </p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-81775296938903261112021-10-24T20:11:00.019+03:002023-10-21T00:41:33.994+03:00Ο Κεραυνός<p>Ένα πολύ δύσκολο θέμα, δεν ξέρω αν έχω το ανάστημα να το πιάσω. Οπότε, θ’ αφήσω άλλους να μιλήσουν. Θ’ αναφερθώ σε ακραίες περιπτώσεις - δε μ' ενδιαφέρουν οι στοχαστές αλλά οι άνθρωποι που ένιωσαν στο πετσί τους <a href="https://youtu.be/rTSOG-Z85Ng" target="_blank"><b>τι πα να πει βρωμιά και τρόμος, κατήφορος και προσβολές</b></a>. </p><p></p><p> </p><p><b>1. Η Ανηθικότητα της Συγχώρεσης</b></p><p>Ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Am%C3%A9ry" target="_blank"><b>Jean Amery</b></a> (1912 – 1978) ήταν αυστριακός εβραϊκής καταγωγής. Στη ναζιστική κατοχή έφτιαξε μια αντιστασιακή οργάνωση στο Βέλγιο μαζί μ’ άλλους πιτσιρικάδες, η Γκεστάπο τους εντόπισε γρήγορα, πέρασε από στρατόπεδα βασανισμών, τελικά κατέληξε στο Άουσβιτς (και Μπούχενβαλντ, Μπέργκεν–Μπέλσεν). Κατάφερε να επιζήσει και περιγράφει τα βιώματά του στο βιβλίο <i>At the Mind’s Limits</i>, που θεωρείται από τα σημαντικότερα ντοκουμέντα του Ολοκαυτώματος, μπορείτε να το <a href="file:///C:/Users/EXPERT~1/AppData/Local/Temp/Jean_Amery_At_the_Minds_Limits_Contempla.pdf" target="_blank"><b>κατεβάσετε σε pdf εδώ</b></a> (προσοχή: θέλει γερό στομάχι, εγώ δεν κατάφερα να το φτάσω ως το τέλος). Δυο δεκαετίες μετά την απελευθέρωσή του, ο Amery δημοσίευσε ακόμα ένα κείμενο να εξηγήσει τη άσβεστη πίκρα του για τους Γερμανούς: <br /></p><p>Στα χρόνια μετά το 1945, οι επιζώντες σαν κι αυτόν ένιωσαν μια πρωτόγνωρη έξαρση. Όχι μόνο η ανακούφιση της απελευθέρωσης αλλά κι η αίσθηση ότι είναι ενωμένοι, μαζί με τον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο, στην καταδίκη του Ναζισμού. Ο ίδιος ο Amery (Εβραίος, αντιστασιακός, πρώην φυλακισμένος του Άουσβιτς) πρώτη φορά στη ζωή του έπαψε να νιώθει μειονότητα. Θυμηθείτε ότι τότε ήταν που ξεκίνησε κι η περίφημη <i>συλλογική ενοχή</i> των Γερμανών, ο Amery το παραδέχεται: «ομολογώ ότι δεν έχω κανένα πρόβλημα αν σύσσωμο το γερμανικό έθνος αισθάνεται ενοχές». </p><p>Όμως πολύ γρήγορα άρχισε να καταλαγιάζει η συζήτηση περί συλλογικής ενοχής. Οι επιζώντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης άρχισαν ν’ ακούν όλο και περισσότερο ότι κολλάνε στο παρελθόν, είναι εκδικητικοί, πεισμωμένοι κ.λπ. O Amery ανακάλυψε ότι ξανάρχισε να νιώθει μειονότητα. Με δικά του λόγια: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Συνεχίζουν να παραμένουν τα σκληρά συναισθήματά μου για τη Γερμανία. Αυτά τα 12 χρόνια του Χίτλερ συνεχίζω να τα καταλογίζω στον βιομηχανικό παράδεισο της νέας Ευρώπης, αλλά και στο μεγαλείο της Δύσης όλης <br /></p><p>Ο Amery τελικά αυτοκτόνησε το 1978 κρατώντας την πίκρα του ως το τέλος, αρνούμενος να συγχωρέσει τη Γερμανία. Μ’ ενδιαφέρουν οι σκέψεις του. Δεν ήταν τυφλωμένος απ’ το μίσος, αντίθετα, βρίσκω το σκεπτικό του καθαρό και διεισδυτικό. </p><p>Ο κρατούμενος στα χέρια του βασανιστή μετατρέπεται σε απλό αντικείμενο (έμφαση δική μου): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τότε ξαφνικά ένιωσα το πρώτο χτύπημα. Το οποίο περιείχε στον πυρήνα του όλα όσα ακολούθησαν. Λένε για ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτό. Λένε ότι στα βασανιστήρια κάποιος χάνει την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του. Δεν ξέρω αν χάνει την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του, αυτό που ξέρω σίγουρα είναι ότι <i>χάνει οριστικά την εμπιστοσύνη του στο κόσμο που ζούμε</i></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τα βασανιστήρια, η λέξη από το Λατινικό <i>torquere</i>, "συστρέφω". Μια μικρή πίεση με το εργαλείο που κρατά ο βασανιστής είναι αρκετή για να κάνει τον άλλον –ο οποίος μπορεί να ξέρει όλον τον Χέγκελ και τον Καντ, τις εννιά συμφωνίες του Μπετόβεν– να γίνει ένα ζώο που ουρλιάζει καθώς το σφάζουν</p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όποιος έχει κατακλυστεί από τον πόνο των βασανιστηρίων βιώνει το σώμα του όπως ποτέ άλλοτε. Μόνο στα βασανιστήρια γίνεται ολοκληρωτική η μεταμόρφωση ενός προσώπου σε σάρκα: εύθραυστος μπροστά στη βία, ουρλιάζοντας από τον πόνο, μην ελπίζοντας σε καμία βοήθεια, ανίκανος για οποιαδήποτε αντίσταση, ο βασανιζόμενος γίνεται απλώς ένα σώμα και τίποτα άλλο. Στο τέλος απομένει με την εξίσωση: Σώμα = Πόνος = Θάνατος <br /></p><p>Ας το σκεφτούμε αυτό όσοι απολαύσαμε ανέσεις, χορτάσεις, ερωτοπραξίες, διακοπές, πολυτέλειες, εκτεταμένη υγεία & ευεξία, εκτεταμένη ασφάλεια κ.λπ., καταστάσεις στις οποίες ισχύει Σώμα = Απόλαυση. Την ίδια στιγμή, για κάποιον άλλον ισχύει: Σώμα = Πόνος = Θάνατος. </p><p>Το τσάκισμα των βασανιστηρίων δεν επανορθώνεται ποτέ, το θύμα μένει για πάντα ψυχικά παραπληγικό (έμφαση δική μου): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όποιος έχει υποστεί βασανιστήρια δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος άνθρωπος. Η ντροπή της ζημιάς που έπαθε δε διαγράφεται. <i>Η εμπιστοσύνη του στον κόσμο που ζούμε</i> κατάρρευσε ήδη με το πρώτο χτύπημα που δέχθηκε, μέχρι που στο τέλος χάθηκε οριστικά, μετά από όλη τη σειρά των βασανιστηρίων του. <i>Σταματάει να βλέπει έναν κόσμο στον οποίο υπάρχει ελπίδα</i> <br /></p><p>Ποιο το νόημα της ποινής (συνοψίζω τις σκέψεις του): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η ποινή, με κάποιον τρόπο, ενοποιεί τον εγκληματία με το θύμα, κλείνει το χάσμα ανάμεσά τους, την ανισότητα των εμπειριών τους, επιτρέποντας στον εγκληματία να δει την αλήθεια των πράξεών του. Αφυπνίζει τον εγκληματία σε μια πραγματικότητα χωρίς δικαιοσύνη, την πραγματικότητα που βίωσε το θύμα, εκεί που προηγουμένως ο εγκληματίας υπήρξε βολεμένος σ’ έναν εύτακτο κόσμο. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBu_u0zetNN4cm9xKouCyfKk7pEh1KQTDLaSn0Z2B3eRjTC0i_IhpyHeZo7SBzuDZtFDvDzUb0ksNZkvTa_hh7_KKETy-0vHKvlzvyTfE27aghyoEBsLss7zwr5XoMCz2kBSCm1EirApAp/s1144/%25CE%2594%25CE%25B9%25CE%25BA%25CE%25B1%25CE%25B9%25CE%25BF%25CF%2583%25CF%258D%25CE%25BD%25CE%25B7+%25CE%25A8%25CE%25AC%25CF%2581%25CE%25B9.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="575" data-original-width="1144" height="201" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBu_u0zetNN4cm9xKouCyfKk7pEh1KQTDLaSn0Z2B3eRjTC0i_IhpyHeZo7SBzuDZtFDvDzUb0ksNZkvTa_hh7_KKETy-0vHKvlzvyTfE27aghyoEBsLss7zwr5XoMCz2kBSCm1EirApAp/w400-h201/%25CE%2594%25CE%25B9%25CE%25BA%25CE%25B1%25CE%25B9%25CE%25BF%25CF%2583%25CF%258D%25CE%25BD%25CE%25B7+%25CE%25A8%25CE%25AC%25CF%2581%25CE%25B9.jpg" width="400" /></a></div><br /><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </p><p>Ότι η συγχώρεση μπορεί να είναι ανήθικη: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Πέρασα δυο δεκαετίες να σκέφτομαι αυτά που τράβηξα. Πιστεύω ότι η συγχώρεση που προκύπτει από την κοινωνική πίεση είναι ανήθικη, να συγχωρείς φτηνά και νωθρά. Έχω δικαίωμα να διαφωνώ με τη φυσική ροή των πραγμάτων, ακόμα και με τη γιατρειά που φέρνει ο χρόνος. «Περασμένα ξεχασμένα»: αυτή η φράση είναι εχθρός προς την ηθική και τη διάνοια. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η δύναμη να αντισταθείς στο «περασμένα ξεχασμένα» περιλαμβάνει τη διαμαρτυρία, την επανάσταση απέναντι στην πραγματικότητα. Θες ν’ ακυρωθεί ο χρόνος, να μείνει καρφωμένος ο εγκληματίας σ’ αυτό που έκανε: μόνο έτσι υπάρχει περίπτωση εγκληματίας και θύμα να συναντηθούν μαζί, άνθρωπος προς άνθρωπο. </p><p>Ο Amery δείχνει να τα έχει περισσότερο με τον κόσμο (φιλικά διακείμενο κατά τ’ άλλα) παρά με τους πρώην Ναζί βασανιστές του. Με τον πραγματιστικό κόσμο που σχολίαζε: «ας τα ξεχάσουμε αυτά, τώρα κοιτάμε μπροστά, εξάλλου η μεταπολεμική Γερμανία δεν είναι το ίδιο με τη Ναζιστική Γερμανία». Με τον ανίδεο, έως ξενέρωτο κόσμο που του έλεγε: «είσαι κολλημένος, εκδικητικός, η πίκρα σου είναι λαχτάρα για εκδίκηση». </p><p>Η διατήρηση της πίκρας δεν είναι λαχτάρα για εκδίκηση. Είναι λαχτάρα για έναν σύντροφο μέσ' στη μοναξιά: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Έψαξα καλά τον εαυτό μου, δεν είναι ακριβώς ότι θέλω εκδίκηση ή εξιλέωση ή αποζημίωση. Η εμπειρία που πέρασα ήταν μια τεράστια μοναξιά που δε μ’ έχει αφήσει μέχρι σήμερα. Όταν ο Wajs, ο άνθρωπος των SS, στάθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, εκείνη τη στιγμή ένιωσε την αλήθεια των εγκλημάτων του. Εκείνη τη στιγμή ήταν μαζί μου, δίπλα μου –κι εγώ δεν ήμουν ολομόναχος με το φτυάρι της καταναγκαστικής εργασίας. Θέλω να πιστεύω ότι τη στιγμή της εκτέλεσής του βρήκα έναν σύντροφο μέσ’ στη μοναξιά μου: κάποιον που ήθελε όσο κι εγώ να γυρίσει πίσω ο χρόνος, να ξεγίνουν αυτά που γίναν τότε. </p><p>Το μόνο σχόλιό μου, πολύ αμφιβάλω ότι ο άνθρωπος των SS ένιωσε την αλήθεια των εγκλημάτων του τη στιγμή της εκτέλεσής του. Μακάρι αλλά αμφιβάλω. Ποιο πιθανό ότι θα ένιωθε απόλυτα δικαιολογημένος, κατάφωρα αδικημένος, ή θα ‘χε παραλύσει απ’ το φόβο, ή θα έβγαλε μια τελευταία κραυγή αφοσίωσης στον Φύρερ. <br /></p><p> </p><p><span style="font-family: arial;"><b>2. Ο Παραλογισμός της Συγχώρεσης</b></span> </p><p>Ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Jank%C3%A9l%C3%A9vitch " target="_blank"><b>Vladimir Jankelevitch</b></a> (1903 – 1985) ήταν Γάλλος, εβραϊκής καταγωγής, που έδρασε στην αντίσταση. Μπορεί να μην πέρασε την κόλαση του Amery, όμως κάτι έμαθε από τη διαρκή αγωνία, το κυνήγημα, τον καθημερινό φόβο Εβραίων κι αντιστασιακών στην κατεχόμενη Γαλλία. Τουλάχιστον είναι κάποιος που μπορεί να σταθεί κοντά στον Amery. Συνοψίζω μερικά λόγια του από το βιβλίο του <a href="https://press.uchicago.edu/ucp/books/book/chicago/F/bo3534316.html" target="_blank"><b><i>Forgiveness</i></b></a> που, όπως λέει κι ο τίτλος, μιλά για συγχώρεση: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο Jankelevitch συμφωνεί, η διατήρηση της πίκρας είναι 100% ορθολογική και δικαιολογημένη. Νόμος της φύσης. Οπότε, κάτι που πάει κόντρα σ’ αυτό, δεν μπορεί παρά να είναι αφύσικο. Παράλογο έως εκτρωματικό, ήλιος που ανατέλλει απ' τη Δύση, πέτρα που πέφτει στον ουρανό αντί να πέσει στη γη. Ας ονομάσουμε «συγχώρεση» το παράλογο που πάει κόντρα στους νόμους της φύσης. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αυτό το παράλογο έχει κάτι να κάνει με το θαυμαστό ή το μυστηριώδες. Δεν έχει τίποτα να κάνει με κατανόηση κι ορθολογική σκέψη. Ας πούμε, είναι σαν η κα. Μέρκελ να ξυπνά ένα πρωί και να λέει στην Ελλάδα της κρίσης: «Όλο το χρέος σας διαγραμμένο, δε χρωστάτε τίποτα, ούτε ευρώ». Γιατί; Έτσι, χωρίς γιατί. Γιατί έχει η γάτα ένα αυτί. Τόσο ανορθόλογη είναι η συγχώρεση. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η συγχώρεση πάει κόντρα σε Δαρβίνους, Άνταμ Σμιθ, Μαρξ, Χομπς, κόντρα σε «μεγιστοποιητές χρησιμότητας» (Δαρβίνος και διάφοροι εξελικτικοί), σε «φυσικές πλεονεξίες του ανθρώπου» (Άνταμ Σμιθ), σε «φυσικές τάσεις του ανθρώπου για ισχύ» (Χομπς), σε «ανθρώπους = σύνολα των κοινωνικών τους σχέσεων» (Μαρξ). Ο ευρωπαϊκός στοχασμός του 18ου–21ου αιώνα δεν έχει καμία πειστική ανάγνωση για τη συγχώρεση. Ο τέλειος παραλογισμός. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η συγχώρεση δεν ψάχνει για αιτιολογήσεις. Δεν αιτολογείται από τίποτα στον κόσμο. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Δεν είναι «σε συγχωρώ για το κακό που μου ‘κανες, γιατί... (οτιδήποτε)». Αυτό δεν είναι συγχώρεση. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Δεν είναι «σε συγχωρώ για το κακό που μου ‘κανες, παρόλο που... (οτιδήποτε)». Αν περιλαμβάνει «παρόλο που» τότε δεν είναι συγχώρεση. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Δεν είναι «σε συγχωρώ για το κακό που ‘μου κανες, πέρασε καιρός, περασμένα–ξεχασμένα». Αν στηρίζεται στο πέρασμα του χρόνου τότε δεν είναι συγχώρεση. <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Δεν είναι καν «σε συγχωρώ για το κακό που μου ‘κανες». Ούτε αυτό είναι συγχώρεση. Εφόσον συνεχίζει να υπάρχει το «εγώ, με την ελεύθερη βούλησή μου, σε συγχωρώ». Δεν είναι στο χέρι μας να συγχωρέσουμε. Δεν εξαρτάται από μας. Είναι Κεραυνός παραλογισμού που χτυπάει κάποια στιγμή και μετά τρελαίνεσαι. Αν, μάλιστα, ρίξεις μια ματιά σ’ ένα ρολόι, μπορείς ακόμα και να σημειώσεις τη στιγμή του Κεραυνού. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η συγχώρεση είναι: «Μου 'κανες μεγάλο κακό... (<i>ΜΠΑΜ! χτυπά κεραυνός</i>)... ποιο κακό; Για ποιο πράμα μιλάς; Δεν καταλαβαίνω». Κάτι τέτοιο είναι η συγχώρεση. Γιατί να συγχωρέσω; Χωρίς γιατί. Γιατί έτσι. Γιατί έχει η γάτα ένα αυτί. Ξυπνά η κα. Μέρκελ ένα πρωί και λέει: «δε χρωστάτε τίποτα». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Δεν είναι «ο ένοχος έχει ελαφρυντικά, γι’ αυτό τον συγχωρώ». Αυτό δεν είναι συγχώρεση. Είναι: «με χτυπά ένας Κεραυνός, οπότε ο ένοχος παύει να ‘ναι ένοχος». </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Είναι αισχρό να βαφτίζεται «συγχώρεση» κάτι που στηρίζεται στο περασμένα–ξεχασμένα, ασέβεια προς τον πόνο του αθώου, ο οποίος ΠΟΤΕ δε διαγράφεται. <i>Το αίμα του Άβελ φωνάζει στα ουράνια και ζητά δικαίωση</i>. Η συγχώρεση είναι πιο συγγενική με το «δεν ξεχνώ» παρά με το «περασμένα–ξεχασμένα». Διότι πάντα το αίμα του αθώου θα κραυγάζει, πάντα το έγκλημα θα παραμένει, και (<i>ΜΠΑΜ! κεραυνός</i>)... ποιο έγκλημα; Για ποιο πράμα μιλάς; Τα λες περίεργα και δε σε καταλαβαίνω. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αν δε σου είναι σκάνδαλο, αν δε σε ξεπερνά, τότε δεν είναι συγχώρεση. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Η κατανόηση κι η συγχώρεση είναι αμοιβαίως αποκλειόμενες. Είναι σα να λέμε π.χ. «μονοκύτταρος ελέφαντας»: αν είναι ελέφαντας δεν μπορεί να είναι μονοκύτταρος, αν είναι μονοκύτταρος δεν μπορεί να είναι ελέφαντας. Αν περιλαμβάνει κατανόηση τότε δεν είναι συγχώρεση• αν είναι συγχώρεση τότε έχει στον πυρήνα της μια στάλα τέλειου παραλογισμού. </p><p>Σταματώ εδώ, ο Jankelevitch δεν πέρασε τα βάσανα του Amery. Παρατηρήστε ότι οι δύο άντρες δε διαφωνούν καθόλου. Συμφωνούν 100%. Κι όμως αν συναντιόντουσαν, δε θα μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους. <br /></p><p> </p><p><span style="font-family: arial;"><b>3. Η Πραγματικότητα της Συγχώρεσης</b></span> </p><p>Ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Viktor_Frankl" target="_blank"><b>Viktor Frankl</b></a> (1905 – 1997) ήταν αυστριακός Εβραίος που πέρασε κι αυτός απ’ το Άουσβιτς. Δυστυχώς (ή ευτυχώς) δεν ήταν στοχαστής, οπότε στο βιβλίο του <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Man%27s_Search_for_Meaning" target="_blank"><i><b>Man’s Search for Meaning</b></i></a> (1946) περιγράφει τις εμπειρίες του χωρίς φιλοσοφίες ή συμπεράσματα. Η μαρτυρία του έχει βάρος επειδή υπήρξε συγκρατούμενος του Jean Amery που είδαμε πιο πάνω, οι δυο άντρες γνωρίστηκαν στο Άουσβιτς. Ο ένας έμεινε με την πίκρα σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του (Amery), ο άλλος φανερώνει κάτι διαφορετικό (Frankl). Όμως ας τα πει με τα δικά του λόγια. Ο Viktor Frankl περιγράφει την κορυφαία του στιγμή στο Άουσβιτς: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Νωρίς το πρωί έπρεπε να βαδίσουμε ως το χώρο εργασίας. Φωνάζαν: «Απόσπασμα, εμπρός μαρς! Αριστερό–2–3–4! Αριστερό–2–3–4! Αριστερό–2–3–4! Βγάλτε τα πηλίκια!» Ακόμα αντηχούν στ’ αυτιά μου αυτές οι λέξεις. Με τη διαταγή «βγάλτε τα πηλίκια!» περνούσαμε απ’ την πύλη του στρατοπέδου και μας εξετάζαν με φακούς. Όποιος δεν περπατούσε ζωηρά, έτρωγε κλωτσιά. Ακόμα χειρότερα πάθαινε όποιος δεν άντεχε το κρύο και κατέβαζε το πηλίκιο στ’ αυτιά πριν δοθεί η άδεια. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Βαδίζαμε στο σκοτάδι, πάνω από βράχους και λακούβες. Οι φρουροί φωνάζαν όλη ώρα και μας οδηγούσαν με τους υποκόπανους. Κάποιοι, πολύ κουρασμένοι, στηρίζονταν στο μπράτσο του διπλανού τους. Δε μιλούσαμε σχεδόν καθόλου, μας τρυπούσε ο παγωμένος αέρας. Ξαφνικά ο διπλανός μου, με το στόμα χωμένο στο γιακά, ψιθύρισε: «Ε ρε και να μας βλέπαν τώρα οι γυναίκες μας! Ελπίζω αυτές να ‘ναι καλύτερα στο δικό τους στρατόπεδο και να μην ξέρουν τι τραβάμε». Μου ήρθε στο μυαλό η γυναίκα μου. Σερνόμασταν για μίλια, στηρίζοντας ο ένας τον άλλον, τραβώντας ο ένας τον άλλον, παραπατώντας πάνω σε παγωμένα σημεία, δε λέγαμε κουβέντα όμως ξέραμε κι οι δυο: ο καθένας σκεφτόταν τη γυναίκα του. Πού και πού κοιτούσα τον ουρανό καθώς έσβηναν τ’ αστέρια, το πρώτο φως της αυγής έβγαινε πίσω απ’ τα σύννεφα. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όμως η εικόνα της γυναίκας μου είχε καρφωθεί ξεκάθαρη στο μυαλό μου. Την άκουσα να μου μιλά, είδα το χαμόγελό της, το τίμιο κι ενθαρρυντικό βλέμμα της. Είτε πραγματική είτε όχι, αυτή η εικόνα ήταν πιο φωτεινή κι απ’ τον ήλιο που ανέτειλε. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Τότε ξαφνικά μια σκέψη με καθήλωσε: πρώτη φορά στη ζωή μου είδα την αλήθεια σ’ αυτό που τραγούδησαν τόσοι ποιητές, κήρυξαν τόσοι στοχαστές. Ότι η αγάπη είναι ο τελικός κι υψηλότερος στόχος του ανθρώπου. Τότε κατάλαβα το νόημα του μεγαλύτερου μυστικού της ανθρώπινης ποίησης, σκέψης, πίστης. <i>Ότι η σωτηρία του ανθρώπου γίνεται μέσα στην αγάπη και δια της αγάπης</i>. Το κατάλαβα πώς γίνεται, ένας άνθρωπος που τα ‘χει χάσει όλα, παρόλα αυτά μπορεί να είναι ευτυχισμένος έστω και για μια μικρή στιγμή, με τη σκέψη της αγαπημένης του. Ακόμα και στην απόλυτη ένδεια και στην απόλυτη ανημπόρια, όταν το μόνο που μπορεί να κάνει είναι ν’ αντέξει τα βάσανά του με σωστό τρόπο –με τιμητικό τρόπο– ακόμα και τότε ένας άνθρωπος μπορεί να βρει πλήρωση στη λατρεμένη ανάμνηση της αγαπημένης του. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Πρώτη φορά στη ζωή μου μπόρεσα να καταλάβω το νόημα των λέξεων: «οι άγγελοι είναι χαμένοι μέσ' στη διαρκή ενατένιση μιας άπειρης δόξας». Μπροστά μου ένας άντρας σκόνταψε κι όσοι ακολουθούσαμε πέσαμε πάνω του. Ο φρουρός έτρεξε και μας ξανάβαλε σε σειρά με το μαστίγιο. Για λίγα λεπτά οι σκέψεις μου διακόπηκαν. Όμως γρήγορα η ψυχή μου ξαναβρήκε τον δρόμο σ’ έναν άλλο κόσμο, άφησε πίσω την πραγματικότητα του φυλακισμένου, συνέχισα τη συνομιλία με την αγαπημένη μου. Τη ρώτησα διάφορα και μου απάντησε• μετά με ρώτησε αυτή και της απάντησα εγώ. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Στοπ!». Φτάσαμε στο χώρο εργασίας. Όλοι τρέξαμε στο μισοσκόταδο να βρούμε κάποιο σκεπάρνι ή φτυάρι της προκοπής. «Δε μπορείτε να βιαστείτε, ρε γουρούνια;». Γρήγορα πήραμε τις θέσεις της προηγούμενης μέρας στο χαντάκι που σκάβαμε. Το παγωμένο χώμα ράγιζε κάτω απ’ τα χτυπήματα των σκεπαρνιών κι έβγαζε σπίθες. Όλοι δουλεύαμε σιωπηλοί, το μυαλό μας παγωμένο. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Το δικό μου μυαλό είχε κολλήσει στην εικόνα της γυναίκας μου. Σκέφτηκα ότι δεν ήξερα καν αν ήταν ζωντανή. Το μόνο που ήξερα καλά, ότι η αγάπη φτάνει πιο πέρα από τη φυσική ύπαρξη της αγαπημένης. Βρίσκει το νόημά της στο πνεύμα, στον εσωτερικό άνθρωπο. Είτε υπάρχει είτε όχι, είτε είναι ζωντανή είτε όχι, με κάποιον τρόπο αυτά χάνουν τη σημασία τους. Δεν ήξερα αν η γυναίκα μου ζούσε και δεν είχα τρόπο να το μάθω, κατά τη διάρκεια της φυλάκισής μας δεν είχαμε αλληλογραφία ή ειδήσεις, αλλά εκείνη τη στιγμή ήταν αδιάφορο. Δε μ’ ένοιαζε καν να μάθω, τίποτα δεν μπορούσε ν’ αγγίξει τη δύναμη της αγάπης μου, τις σκέψεις μου, την εικόνα της αγαπημένης μου. Ακόμα και να ‘ξερα τότε τον θάνατό της [μετά την απελευθέρωσή του, ο Viktor Frankl έμαθε ότι η γυναίκα του είχε ήδη πεθάνει], πιστεύω ότι θα συνέχιζα να θαυμάζω την εικόνα της στο μυαλό μου, αδιάφορος γι’ αυτήν την πληροφορία, πιστεύω ότι η μεταξύ μας κουβέντα θα συνέχιζε να είναι το ίδιο καθαρή και να με γεμίζει με την ίδια ικανοποίηση. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Βάλε με σφραγίδα πάνω στην καρδιά σου, αγάπη δυνατή σαν τον θάνατο». </p><p>Ό,τι κι αν σημαίνουν τα παραπάνω. Μεταφέρω τα λόγια του Frankl. Να είστε 100% σίγουροι ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα που δε μας τα λέει, τα κρατά για τον εαυτό του (και τη γυναίκα του). Δημοσιευμένο βιβλίο, γράφει μόνο αυτά που μπορούν να ειπωθούν στους τουρίστες (εμείς είμαστε οι τουρίστες), όχι τα σημαντικότερα. <br /></p><p>Είναι δυο πολύ διαφορετικά βιβλία αυτό του Amery κι αυτό του Frankl. Όμως ως προς το ύφος, όχι ως προς τα βιώματα και τα ιστορικά ντοκουμέντα. Η κόλαση του Άουσβιτς ήταν κοινή και για τους δυο. Στο βιβλίο του Frankl απουσιάζει η πίκρα. Διαφαίνεται κάτι αντίθετο (όμως πριν βιαστούμε να μέμψουμε τον Amery, μην ξεχνάμε ότι πάντα μπορεί να μας πει: «έλα πρώτα να τραβήξεις αυτά που τράβηξα εγώ και τα λέμε μετά»). </p><p>Ας πούμε, φαίνεται στη συμπάθεια με την οποία ο Frankl μιλά για τους λίγους δεσμοφύλακες που προσπαθούσαν να διευκολύνουν τους κρατούμενους. Ήταν λίγοι. Όμως είναι φανερό στο γράψιμό του ότι τους θυμάται με ωραίο τρόπο. </p><p>Μπορώ να το βεβαιώσω και προσωπικά. Όλοι εσείς που διαβάζετε χρόνια το μπλογκ, πιστεύω πια γνωριζόμαστε μεταξύ μας, ξέρετε ποιος είμαι, ποιος ήταν ο θείος μου. Τον έχετε δει ένα σωρό φορές στην TV, σε αφιερώματα κατά την επέτειο της χούντας. Μου έχει περιγράψει την εμπειρία της φυλακής. Ανάμεσα στ’ άλλα, και τους λίγους δεσμοφύλακες που κοιτούσαν να διευκολύνουν τους κρατούμενους. Να κάνουν τα στραβά μάτια, πως δε βλέπουν, πως δεν καταλαβαίνουν – όσο τους έπαιρνε φυσικά, είχαν ν’ αναφερθούν σε ανωτέρους. Τεσπά, τους λίγους που προσπαθούσαν να μην τυραννήσουν τους κρατούμενους παραπάνω απ’ όσο ήδη τυραννιούνται. Λοιπόν, αυτούς τους λίγους δεσμοφύλακες ο θείος μου τους θυμόταν με συμπάθεια. Μιλούσε γι’ αυτούς σχεδόν σα να ‘ταν φίλοι του. </p><p>Αυτό ακριβώς και στο βιβλίο του Frankl. Με πόση συμπάθεια θυμάται τους λίγους δεσμοφύλακες, μάγειρες, εργοδηγούς κ.α. που προσπαθούσαν να διευκολύνουν τους κρατούμενους. Φαίνεται στο γράψιμό του. Όπως επίσης κι η απουσία πίκρας. Περιγράφει τους τυράννους και τους βασανιστές του ουδέτερα, σα να ήταν υπνοβάτες, μεθυσμένοι, μικρά παιδιά, άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν τι κάνουν. </p><p>Παρατηρήστε ότι κι ο Amery με τον Frankl δε μοιάζει να διαφωνούν σε κάτι. Όμως σίγουρα δε θα μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Καταλαβαίνω ότι ο Frankl χτυπήθηκε από Κεραυνό εκείνο το χάραμα, στο χαντάκι της καταναγκαστικής εργασίας. Και μετά τίποτα δεν ήταν ίδιο. Καλύτερα να τον αφήσω να το πει με τις δικές του λέξεις: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Δεν κρατώ κακία σε κανέναν που μου ‘κανε κακό. Και δεν ξεχνώ κανέναν που μου έκανε έστω και το παραμικρότερο καλό. </i></p><p>Θα το ‘θελα αυτό επιγραφή στην κορφή του βουνού της Σαμοθράκης, εκεί που ο Ποσειδώνας παρακολουθούσε τον Τρωικό πόλεμο (ίσως μου τη βιδώσει και το κάνω μια μέρα, δεν είναι κακή ιδέα) </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span>
΄</p><p>Κλείνω μ’ ένα ποίημα του Τίτου Πατρίκιου: </p><div style="text-align: left;">Είμαστε φάτσα με φάτσα </div><div style="text-align: left;">Με τον εχθρό μου. </div><div style="text-align: left;">Ένα γραφείο μονάχα μας χωρίζει </div><div style="text-align: left;">Σα χαράκωμα ή σαν τάφος. </div><div style="text-align: left;">Πίσω απ' τις αξιοπρεπείς μας μάσκες </div><div style="text-align: left;">Από πολύ βαθιά ανεβαίνει και μας καίει το μίσος. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Και να που τούτη τη στιγμή, </div><div style="text-align: left;">Τώρα που παίζεται η ζωή μου, </div><div style="text-align: left;">Ανακαλύπτω στη μορφή του πως </div><div style="text-align: left;">Θα μπορούσα να τον είχα αγαπήσει. </div><div style="text-align: left;">Να που τούτη τη στιγμή ανακαλύπτει
στη μορφή μου </div><div style="text-align: left;">Πως θα μπορούσε να με είχε αγαπήσει.
</div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-67673746509610699242021-10-12T22:05:00.012+03:002021-11-01T13:15:28.828+02:00Ζόμια<p>Μια μικρή παρουσίαση για τη δουλειά του <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/James_C._Scott" target="_blank"><b>James C. Scott</b></a>. Δε λέω ότι ο άνθρωπος και το έργο του είναι σε όλα τέλεια, όμως κατά την ασιατική μου εμπειρία σκόνταψα πάνω σε κάποιες ιδέες του, και πραγματικά τις βρήκα χρήσιμες για την κατανόηση του ασιατικού (κι όχι μόνο) φαινομένου. </p><p>Ας ξεκινήσουμε μ’ ένα παράδειγμα: </p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaadymNW6ppQw83YOqiENbdAreZt9uAiF4pgkI7SAS3Eg52Ud1MXOqzG4JyDTLbuLIzetke3VuVfF-AamVmAqhELDDa8vYFdgSZPCaNQzwgtNnF2LDLy4rA0Yg-RS8pwtP_J5xyRp1vR5P/s389/Ottoman.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="285" data-original-width="389" height="293" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaadymNW6ppQw83YOqiENbdAreZt9uAiF4pgkI7SAS3Eg52Ud1MXOqzG4JyDTLbuLIzetke3VuVfF-AamVmAqhELDDa8vYFdgSZPCaNQzwgtNnF2LDLy4rA0Yg-RS8pwtP_J5xyRp1vR5P/w400-h293/Ottoman.jpg" width="400" /></a></div><br /> <p></p><p>Αυτός είναι ένας τυπικός χάρτης, συγκεκριμένα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά την περίοδο της ακμής της (16ος – 17ος αιώνας). Έχουμε δει μπόλικους τέτοιους χάρτες κρατών, αυτοκρατοριών, πολιτισμών κ.λπ. σε βιβλία σχολικά και πανεπιστημιακά, και μάθαμε να τους πιστεύουμε (πήρα τον εν λόγω χάρτη από τη Wikipedia, τυχαίο παράδειγμα είναι, θα μπορούσε οποιοσδήποτε άλλος). </p><p>Κι όμως, όλοι αυτοί οι χάρτες παραπλανούν. </p><p>Δε μας δείχνουν πόσοι πολλοί άνθρωποι ζούσαν τότε, ουσιαστικά, εκτός του οργανωμένου κράτους, όποιο και να ‘ταν αυτό, παρόλο που τυπικά εντάσσονταν στην επικράτειά του, στη γραμμοσκιασμένη περιοχή του χάρτη. Έρημοι, αγριότοποι, δάση, βουνά, ζούγκλες: όλα αυτά ήταν φυσικά καταφύγια για διάφορους εξωκρατικούς, που συνήθως βαφτίζονταν «άγριοι», «βάρβαροι», «πρωτόγονοι», «ανυπότακτοι», «φυλές των βουνών», «απολίτιστοι», κι άλλα τέτοια που δε συνάδουν με προγράμματα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. </p><p>Επίσης, οι χάρτες αυτοί δε μας λένε πόσοι πολλοί άνθρωποι... έφευγαν! Απλά έφευγαν από τις πόλεις του οργανωμένου κράτους, με τις ιεραρχίες, τις φορολογίες, τις γραφειοκρατίες, τις υποχρεωτικές στρατεύσεις, τους θεσμούς και τις αστυνομίες τους, πήγαιναν στα φυσικά καταφύγια κι έχτιζαν μια διαφορετική ζωή εκεί: <a href="https://youtu.be/Wf4w0Ml8xQ4" target="_blank"><b>«Τουλάχιστον αυτοί σώθηκαν από τις ευλογίες του πολιτισμού!»</b></a> <br /></p><p>Κανονικά, όλοι αυτοί οι χάρτες θα έπρεπε να είχαν ξεθωριασμένα μπαλώματα μέσα στις επικράτειές τους για τα φυσικά καταφύγια που προσέφεραν άσυλο σε εξωκρατικούς. Επίσης, θα έπρεπε να είχαν βελάκια από τις πόλεις προς τα μπαλώματα: ροές ανθρώπων που, σε βάθος αιώνων, αρνιόντουσαν τις ευλογίες του πολιτισμού. Μόνο έτσι οι χάρτες δε θα παραπλανούσαν. </p><p>Ορόσημο στην αναγνώριση αυτής της παραπλάνησης ήταν το έτος 2009, τότε που βγήκε το βιβλίο του James C. Scott: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/The_Art_of_Not_Being_Governed" target="_blank"><b><i>The Art of Not Being Governed</i></b></a>. Σ’ αυτό, ο συγγραφέας ασχολείται με τους ορεσίβιους της ΝΑ Ασίας, τους «Ινδιάνους» του τόπου, που ακόμα και σήμερα ζούνε στις ζούγκλες των ατέλειωτων οροσειρών που σχηματίζουν τα Ιμαλάια. Δεν είναι πρωτόγονοι που έχασαν το τρένο του πολιτισμού• αντίθετα, πρέπει να τους δούμε ως απογόνους φυγάδων, που δέχτηκαν τη σκληρή ζωή της ζούγκλας προκειμένου να ξεφύγουν από τις πόλεις των πεδιάδων και τις κυβερνήσεις τους. Μέσα σε πολλούς αιώνες, οι Ινδιάνοι αυτοί ανέπτυξαν γλώσσες, οικονομίες, καλλιέργειες, ανιμισμούς και τρόπους ζωής κατάλληλους ώστε να κρατήσουν μακριά το οργανωμένο κράτος από τα χωριά τους. Μ’ άλλα λόγια... </p><p><a href="https://medium.com/@matthijsbijl/welcome-to-zomia-the-anarchist-country-youve-never-heard-of-6d2172da8ef3" target="_blank"><b>Καλωσήρθατε στη Ζόμια! Στην αναρχική χώρα για την οποία δε μάθατε ποτέ!</b></a> </p><p>Κι ο λόγος που δε μάθατε ποτέ για τη Ζόμια είναι ότι κι οι ίδιοι οι Ζόμιοι δε θέλουν να μάθετε για τη χώρα τους...</p><p> <br /></p><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFSN5eEECUOqjw1YG18FiI32q1fXuA3e1BMRlFs3EuUXNb38x_eBQ6nDHkts_gJvAMV3ifxGHI5S62ulyXTJeP-1go7AsBiN1Xvl06tR0IcZXMSDHDtUF125gjJO3PbMWsjW1KPlzFdaiE/s592/Zomia+1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="592" data-original-width="559" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFSN5eEECUOqjw1YG18FiI32q1fXuA3e1BMRlFs3EuUXNb38x_eBQ6nDHkts_gJvAMV3ifxGHI5S62ulyXTJeP-1go7AsBiN1Xvl06tR0IcZXMSDHDtUF125gjJO3PbMWsjW1KPlzFdaiE/w378-h400/Zomia+1.jpg" width="378" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: small;"><span><b>Η Ζόμια, το πιο όμορφο μέρος του κόσμου</b></span></span><br /></td></tr></tbody></table><br /> <p></p><p>Η Ζόμια σήμερα μοιράζεται σε 9 επίσημα κράτη (Βιρμανία, Ταϊλάνδη, Λάος, Νότια Κίνα, Βιετνάμ, περιοχές του Μπαγκλαντές, Καμπότζη, περιοχές του Νεπάλ και του Μπουτάν), έχει περίπου το μέγεθος της Ευρώπης κι ενδεχομένως πάνω από 100.000.000 πληθυσμό (ο ακριβής πληθυσμός της Ζόμιας είναι κρατικό μυστικό που δεν αποκαλύπτεται σε μας τους ξένους), ενώ είναι έντονα ορεινή: <a href="https://youtu.be/gb_QRmUSfjo" target="_blank"><b>Εδώ επάνω στα βουνά δε δίνω διάρα τσακιστή για ό,τι έχει κερδηθεί, για ό,τι έχει πια χαθεί</b></a>. </p><p>Κατά τον James C. Scott, οι Ζόμιοι απέφυγαν το οργανωμένο κράτος επί 2.000 χρόνια (μήπως και περισσότερα;). Η Ζόμια είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που δεν είναι χώρα: δεν έχει πρωτεύουσα, σημαία, εθνικό ύμνο, επίσημο νόμισμα (αντί γι’ αυτό έχει <i>δώρα</i>: <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gift_economy" target="_blank"><b>Gift Economy</b></a>), δεν έχει σαφώς οριοθετημένα σύνορα, δεν εκπροσωπείται στον ΟΗΕ, δεν αναγνωρίζεται καν απ’ αυτόν. Το διαβατήριο στη Ζόμια είναι η <i>εμπιστοσύνη</i>: ο τρόπος για να πάρεις βίζα, άδεια μετακίνησης κι άδεια παραμονής είναι να κερδίσεις την εμπιστοσύνη των τοπικών Ζόμιων. Οι οποίοι έχουν <a href="https://www.npr.org/2011/04/12/135342865/foreign-policy-why-its-hard-for-strongmen-to-leave?t=1634049571774" target="_blank"><b>«όση ιστορία χρειάζονται»</b></a> για ν’ αποφεύγουν το οργανωμένο κράτος, και την υπόλοιπη τη συμπληρώνουν με έναν ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΟ πλούτο προφορικών παραδόσεων. </p><p>Κάτι ξέρω απ’ αυτόν τον πλούτο. Ήμουν την Άνοιξη του 2014 σε μια μάζωξη ηλικιωμένων αρχηγών <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Karen_people" target="_blank"><b>Καρέν</b></a> από πολλά μέρη της Ταϊλάνδης, με σκοπό να συγκεντρώσουν τη διασπαρμένη τους προφορική παράδοση – στη γλώσσα Καρέν ονομάζεται <i>Μπο Τα</i>. Είχα αναφέρει σχετικά <a href="https://ironprison.blogspot.com/2016/06/blog-post_25.html" target="_blank"><b>εδώ</b></a>. Ήταν γοητευτικό να βλέπεις να σχηματίζεται σιγά–σιγά μια μεγάλη εικόνα μέσα από μύθους, θρύλους, παραμύθια κι ιστορίες διαφόρων περιοχών. Κάτι συναρπαστικό γεννιόταν. Όμως πριν προλάβει να μεταφραστεί αυτή η εικόνα στα επίσημα Ταϊλανδικά και στα Αγγλικά, την έπνιξε το <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/2014_Thai_coup_d%27%C3%A9tat" target="_blank"><b>πραξικόπημα του 2014</b></a>. Μπορεί και να χάθηκε για πάντα. Τα γνωμικά κι οι παροιμίες που αναφέρω στο παραπάνω λινκ είναι ό,τι πρόλαβα να σώσω. </p><p>Περίπτωση Ζόμιας ήταν κι η εμπειρία του Κροπότκιν κατά τις γεωγραφικές του αποστολές στη Σιβηρία το 1864: «Οι χωρικοί στα χωριά που πήγε βοηθούσαν συνεχώς ο ένας τον άλλον κατά την πάλη τους με το αδυσώπητο περιβάλλον της Σιβηρίας. Πολύ περισσότερο, ο Κροπότκιν παρατήρησε μια συσχέτιση αυτής της αλληλοβοήθειας με την απόσταση του χωριού από εκεί που έφταναν τα χέρια της κυβέρνησης. <i>Στη Σιβηρία έχασα όποια πίστη είχα προηγουμένως στην κρατική πειθαρχία</i>» (<a href="https://slate.com/technology/2012/10/evolution-of-cooperation-russian-anarchist-prince-peter-kropotkin-and-the-theory-of-mutual-aid.html " target="_blank"><b>από εδώ</b></a>). <br /></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span> <br /></p><p>Στα καθ’ ημάς, θα πρέπει να δούμε την ελληνική Ζόμια στους παλιούς Βλάχους και στους Σαρακατσαναίους: </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>Στου γύρ’ζμα ιμένα μ’ έπιασαν αυτοίνοι (οι αντάρτες). Ήταν μπλούκι μιγάλου. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Πού πας; Μου ‘παν. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Α! Ιδώ. Έχου κι κάτι πράματα. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Σι θέλουμε. Θα σι πάρουμι κουντά μας. Θα μας πας ικεί. Απ’ τ’ Κούστια πίσου, σια κει στου Μακρίνου. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>Μιτά ιγώ τ’ς είπα να φύγου, να πάου στα πρόβατα. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Όχι. Θα κάτσεις ιδώ. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>Έκατσα πόση ώρα. Τι να κάμου τώρα, σκέφτουμαν. Δε μπόρ’γα να φύγου. Μι φύλαγαν τέσσερις. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Τώρα, λέου ιγώ. Διψάου. Θέλου νιρό. Να πάου να πιού λίγου νιρό ικεί πέρα. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Σύρι, μ’ λέει. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>Πήγα μοναχός μ’, ικεί είχι λόγγου. Ουξιές. Πήγα κει να πιού νιρό. Έσκυψα κι έκανα ότι έπ’να νιρό. Σ’κώθ’κα κουντά. Έκαμα λίγου λουξά κι έφ’κα. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Τι να κάμου τώρα; Πού να πάου; Κι πού θα πέσου;
Κάνου σια παν’. Ξέφ’κα απ’ του δρόμου κι πάου σ’ ένα γκριμό. Διάφ’κι νύχτα πουλλή. Έκατσα να πλαϊάσου. Του προυί έφιξι. Ικεί ήβρα ένα πεύκου πισμένου. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>- Τώρα τι να κάμου; Θα κάτσου. Έκατσα. Μες του κάτσ’μου πο ‘κανα, έφτασι κι μια αρκούδα ικεί σι μένα. Μόλις μ’ είδι, λάκ’σι, έφ’κι. Σ’κώθ’κι κι έφ’κι. Πάει κατά διαόλ’. Φοβήθ’κα. Τι να ‘κανα; Δε μπόρ’γα να κάμου κι τίπουτα. Έφ’κα κι ‘γω, κουντά απού κει. Παραπέρα βρίσκου έναν βλάχου μι τα πρόβατα, τουν Ξένου. Ήμασταν κι συγγινείς. </p></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><p>(<a href="http://users.uoi.gr/mvrelli/ergasies/sarakatsana-eikona-kai-logos.pdf " target="_blank"><b>από εδώ</b></a>, σελ. 4, διηγείται ο Παντελής Θανασούλας, Σαρακατσαναίος. Ο τόπος είναι τα βουνά των Ιωαννίνων κι ο χρόνος είναι 1946 ή 1947) </p></div><p>Απ’ όσο ξέρω, οι Σαρακατσαναίοι ενσωματώθηκαν τελειωτικά στο ελληνικό κράτος τη δεκαετία του ’60, ενώ ακόμα και σήμερα στην Αλβανία οι Βλάχοι θεωρούνται ξεχωριστή φυλή («στη χώρα μου έχουμε τόσο τοις εκατό Αλβανούς, τόσο τοις εκατό Έλληνες και τόσο τοις εκατό Βλάχους») </p><p>Θα πρέπει να δούμε την ελληνική Ζόμια στους Κλέφτες και Λήσταρχους. Ο πατέρας μου, μικρό παιδί, θυμόταν τον παππού μου να ετοιμάζεται για ταξίδι με το φορτηγό στο Πήλιο ν’ αγοράσει ξυλεία σε κάποιο χωριό (τέλη δεκαετίας του ’40), κι έκανε τους λογαριασμούς του: «θα δώσω τόσα στον παραγωγό, τόσα για μεροκάματα στους εργάτες, τόσα για διανυκτέρευση στα Χάνια, τόσα για βενζίνη και τόσα στα παιδιά». Τα ταξίδια τότε στο Πήλιο ήταν περιπέτεια, ενώ τα εν λόγω «παιδιά» ήταν οι λήσταρχοι της εποχής. Οι οποίοι, με τον καιρό, είχαν γίνει φίλοι με τον παππού, πίναν κρασί μαζί, ο παππούς τους έδινε κάποιο «δώρο», αυτοί τον ξεπροβοδούσαν και του εύχονταν «καλή συνέχεια!». Οι δρόμοι του Πηλίου πρέπει να είχαν λήσταρχους κάπου μέχρι και τη δεκαετία του ’50 (πάντως στα 1923, <a href="https://youtu.be/IDjFWfNHD1Y" target="_blank"><b>ο επικηρυγμένος Θωμάς Γκαντάρας, ο ληστής, αποφασίζει να φωτογραφηθεί</b></a>). </p><p>Θα πρέπει επίσης να δούμε την ελληνική Ζόμια στους Ορεινούς της Κρήτης, στους Ορεινούς της Ζακύνθου – που ζούσαν σκληρή αλλά ανυπότακτη ζωή και περιφρονούσαν τους σέμπρους, τους κολίγους του νησιού, οι οποίοι ήταν υποτακτικοί σε κάποιον αφέντη (η Ζάκυνθος είχε κατάλοιπα αριστοκρατίας μέχρι κι αρχές δεκαετίας ’80, οι παλιοί σέμπροι υποκλίνονταν στον γιο του αφέντη μέχρι και τα πρώτα χρόνια της Αλλαγής. Κατόπιν ήρθε το ΠΑΣΟΚ κι ο τουρισμός) </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;">* * *</span> <br /></p><p>Κατά τον James C. Scott, η Ζόμια δεν υπάρχει πια, την πάτησε το τρένο. Σήμερα υπάρχουν μόνο μισοσβησμένα κάρβουνα από κάτι που κάποτε ήταν φωτιά. Θα πρέπει ν' αντισταθούμε στον πειρασμό να θεωρήσουμε ότι η Ζόμια υπάρχει ακόμα, και να χρησιμοποιήσουμε την ιδέα μόνο για ανάλυση και κατανόηση άλλων εποχών και καταστάσεων. Πάντα κατά τον James C. Scott. </p><p>Θα ήθελα να μην είναι έτσι. Mε θλίβει, όμως έχω μάθει να περιμένω πάντα το χειρότερο, ποτέ το καλύτερο. Στοιχημάτιζε πάντα στο χειρότερο και δε θα χάσεις. Με τα λόγια του Carl Jung: «Είναι απατηλό το αίσθημα της έξαρσης, ότι
οι σύγχρονοι άνθρωποι είμαστε το αποκορύφωμα της ιστορίας, η εκπλήρωση
και το τελικό προϊόν αμέτρητων γενεών. Είμαστε η απογοήτευση πανάρχαιων
ελπίδων και προσδοκιών» (<a href="https://carljungdepthpsychologysite.blog/2020/05/13/the-spiritual-problem-of-modern-man-by-c-g-jung/#.YWW43tZRXMw " target="_blank"><b>από εδώ</b></a>) <br /></p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcKHX_7jrbPhdRH53fWwNkbfqstgB5-79dDt50695vWabODkyAcxkEzK5FQDebq1z3-cnHUR8zWoDoMSAsaH3I3ot2uMmcXtBFGDgsEmlRxpyZydw_efZC2R4ageqNn4Kl-D8Zc1Zou74Q/s200/Zomia.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="200" data-original-width="200" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcKHX_7jrbPhdRH53fWwNkbfqstgB5-79dDt50695vWabODkyAcxkEzK5FQDebq1z3-cnHUR8zWoDoMSAsaH3I3ot2uMmcXtBFGDgsEmlRxpyZydw_efZC2R4ageqNn4Kl-D8Zc1Zou74Q/w200-h200/Zomia.jpg" width="200" /></a></div><br /> <p></p><p>Οι κυβερνήσεις με τα ελικόπτερα, τους δορυφόρους και την τεχνολογία τους μπορούν πλέον να φτάσουν παντού και να ξεχυθούν στον εσωτερικό αποικισμό τους. Να εκπολιτίσουν τους πρωτόγονους, να γράψουν την ιστορία όπως θέλουν, να μετατρέψουν τους <i>αγριότοπους</i> σε <i>κήπους</i> (αν όχι σε γήπεδα γκολφ): <b><a href="https://youtu.be/3B-SuV5-f7o?t=360" target="_blank">«Κοίτα αυτό το μέρος! Κάποτε ήταν αγριότοπος, τώρα έγινε κήπος. Δεν αισθάνεσαι περήφανος;»</a></b> </p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span></div><p>Όποιος ενδιαφέρεται για το <i>The Art of Not Being Governed</i> του James C. Scott, μπορώ να του το στείλω ηλεκτρονικά. <br /></p><p>Ο εθνικός ύμνος της αντιγνωμίας (στίχοι: <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/John_Boncore" target="_blank"><b>Splitting the Sky</b></a>, απαγγελία: <a href="https://vimeo.com/aconcernedhuman" target="_blank"><b>aConcernedHuman</b></a>, μουσική: Ron Bankley) </p><p> <iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/ODtWJahTWck" title="YouTube video player" width="560"></iframe>
</p><p> </p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-39457003434943779312021-09-28T13:12:00.004+03:002021-09-28T14:00:25.748+03:00Βαρώνοι & Πατούσες<p>Από το <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/De_amore_(Andreas_Capellanus)" target="_blank"><b><i>De Amore</i></b></a> του <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Andreas_Capellanus" target="_blank"><b>Andreas Capellanus</b></a> (12ος αιώνας), μια διατριβή για τον έρωτα, τα συμπτώματά του, τους κανόνες του κ.α. Αλλά και τις προϋποθέσεις του: ποιος μπορεί ν' αγαπήσει ποιον και πώς. Για παράδειγμα, ένας φανταστικός διάλογος ενός πληβείου με μια κόμισσα: <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">ΠΛΗΒΕΙΟΣ: Αν ένας άντρας ταπεινής γέννησης γυρεύει να δεθεί στα δεσμά του έρωτα με μια κυρία της υψηλής αριστοκρατίας, τότε ο άντρας αυτός θα έχει πολλές καλές ποιότητες κι αρετές. Θα παινεύεται για πολλές καλές πράξεις. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Κι αν μετά από μακρά περίοδο δοκιμασίας αποδειχθεί άξιος της αγάπης, μια γυναίκα της υψηλής αριστοκρατίας μπορεί να τον διαλέξει για εραστή της. Η διαφορά τάξης μας δεν είναι εμπόδιο, θα έπρεπε να συμπεριλαμβανόμουν ανάμεσα στους ευγενείς <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">ΚΟΜΙΣΣΑ: Παρόλο που η αρετή εξευγενίζει τον άνθρωπο, όμως δεν μπορείς ν' αλλάξεις τόσο πολύ τη σειρά σου, από πληβείος να γίνεις λόρδος ή βαρονέτος. Μόνο ο πρίγκηπας μπορεί να ανταμείψει το ήθος με τίτλο ευγενείας. Οπότε, δεν έχεις δικαίωμα στην αγάπη μιας κόμισσας. <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Επιπλέον, λες ότι θα έπρεπε να αριθμείσαι ανάμεσα στους ιππότες. Όμως βλέπω σε σένα χαρακτηριστικά αντίθετα κι επιβλαβή. Οι ιππότες έχουν λεπτές και χαριτωμένες γάμπες, μέτριες πατούσες, πιο μακριές παρά πλατιές, σα να βγήκαν από χέρι καλλιτέχνη. Όμως βλέπω τους μηρούς σου χοντρούς και στρογγυλούς, τις πατούσες σου μεγάλες, το ίδιο πλατιές όσο και μακριές. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">ΠΛΗΒΕΙΟΣ: Αν ένας άνθρωπος υψηλού ήθους αξίζει να τιμηθεί από τον πρίγκηπα με τίτλο ευγενείας, γιατί όχι κι από μια κυρία της υψηλής αριστοκρατίας με την αγάπη της; Αφού η ηθική ακεραιότητα είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο ευγενή, κι ο τίτλος ευγενείας είναι το μόνο που μετρά στον έρωτα της αριστοκρατίας, τότε κι ένας κοινός άνθρωπος υψηλού ήθους μπορεί να στεφθεί βασιλιάς στον έρωτα μιας αριστοκράτισσας <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Όμως η ένστασή σου για τα πόδια και τις πατούσες μου δεν είναι πολύ λογική. </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Λένε ότι στις μεθόριες επαρχίες της Ιταλίας ζει ένας κόμης με εξαιρετικά πόδια, επιφανείς προγόνους, μεγάλη ομορφιά, αμύθητα πλούτη κι υψηλά αξιώματα στα παλάτια της Αγίας Έδρας. Όμως αυτός ο κόμης στερείται αρετής. Είναι εχθρός των καλών τρόπων και κουβαλάει μέσα του όλες τις διαφθορές. <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">Αντίθετα, υπάρχει ένας βασιλίας στην Ουγγαρία με μεγάλες πατούσες και πολύ χοντρά πόδια. Του λείπει εντελώς η ομορφιά. Όμως η αρετή του είναι τόσο λαμπρή που του αξίζει το βασιλικό στέμμα και τον παινεύει σχεδόν όλη η γη. Οπότε, μη ρωτάς για τα πόδια μου αλλά για τις αρετές μου. Μη διαμαρτύρεσαι για τα πόδια κάποιου αλλά για το ήθος του. <br /></p><p style="margin-left: 80px; text-align: left;"><b> <span style="font-size: x-large;"> <span>* * * * *</span></span></b><br /></p><p style="text-align: left;"> Αποσπάσματα του <i>De Amore</i> <a href="http://www.people.fas.harvard.edu/~chaucer/special/authors/andreas/de_amore.htmlhttp://www.people.fas.harvard.edu/~chaucer/special/authors/andreas/de_amore.html" target="_blank"><b>έχει εδώ</b></a>, απ' όπου πήρα τον διάλογο <br /></p><p>Πώς αποδίδεται το <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vavasour" target="_blank"><b>Vavasour</b></a> στα ελληνικά; Το μετέφρασα <i>Βαρονέτος</i> αλλά δεν ξέρω αν είναι σωστό. Και μια που μιλάμε για τίτλους ευγενείας... </p><p>Κι όμως, το παρακάτω τραγούδι είναι του Απόστολου Καλδάρα! Ακυκλοφόρητο, ουδέποτε ηχογραφημένο σε στούντιο (όταν το ακούσετε, θα καταλάβετε), λίγοι το ξέρουν </p><p><br /></p><p></p><p></p><p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/cVm7V57HCCw" title="YouTube video player" width="560"></iframe></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-70223162334064000742021-09-25T02:26:00.002+03:002021-09-25T02:26:45.431+03:00"Τελική Λύση"<p>Ανακάλυψα πρόσφατα ότι ο διαβόητος ευφημισμός <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Final_Solution" target="_blank"><b><i>τελική λύση</i></b></a> που χρησιμοποιούσε ο Χίτλερ για τo "εβραϊκό πρόβλημα", τελικά δεν ήταν δικός του. Τα πρωτεία φαίνεται ότι ανήκουν στο θρύλο του Αμερικάνικου Εμφυλίου, <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/William_Tecumseh_Sherman#Indian_Wars" target="_blank"><b>στρατηγό Sherman</b></a>, κάπου 70 χρόνια πριν τους Ναζί, κατά την πολιτική του για την προστασία των νεόδμητων τότε σιδηροδρόμων των ΗΠΑ. Ποια ήταν η πολιτική του; Με δικά του λόγια: "καλός Ινδιάνος είναι ο νεκρός Ινδιάνος". Κάπου εκεί οραματίστηκε και την οριστική εξάλειψη των απειλών του σιδηροδρομικού δικτύου. Από <a href="https://mises.org/library/feds-versus-indians" target="_blank"><b>εδώ</b></a>: <br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">"During an assault," he instructed his troops, "the soldiers cannot pause to distinguish between male and female, or even discriminate as to age." He chillingly referred to this policy in an 1867 letter to Grant as "the final solution to the Indian problem"</p><p>O ναζισμός δεν έπεσε απ' τον ουρανό. Οι Ναζί πήραν άφθονα παραδείγματα από Βρετανούς κι Αμερικάνους. Π.χ. με τα λόγια του ίδιου του Φύρερ, 1941 (από <b><a href="https://www.newyorker.com/magazine/2018/04/30/how-american-racism-influenced-hitler" target="_blank">εδώ</a></b>): "Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν εφευρέθηκαν στη Γερμανία, οι Βρετανοί τα εφάρμοσαν πρώτοι". Κυρίως στη Νότια Αφρική. </p><p>Όχι μόνο αυτό όμως. Πολύ περισσότερο, οι Ναζί πήραν ηθική δικαιολόγηση για πολλές ακρότητές τους: δεν είμαστε οι πρώτοι στο κάτω-κάτω, κάνουμε ό,τι έκαναν κι άλλοι. <br /></p><p>Όσο κι αν απεχθανόμαστε τους Ναζί, οφείλουμε να τους δώσουμε ένα δίκιο εδώ. </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span></p><p><i>Geronimo's Cadillac</i> του <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Martin_Murphey" target="_blank"><b>Michael Martin Murphey</b></a>, άτυπος ύμνος των Ινδιάνων στις ΗΠΑ <br /></p><p><br /></p><p></p><p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/BiTYf8iJC84" title="YouTube video player" width="560"></iframe></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-27993714893528850662021-09-13T13:25:00.001+03:002021-09-13T13:25:21.326+03:00Rota Fortunae<p></p><p>Ο αφηγητής του ποιήματος ξυπνά ένα Κυριακάτικο πρωινό και πηγαίνει για κυνήγι. Καθώς διασχίζει όμως ένα ποτάμι, ξεκόβει απ' τους συντρόφους του και χάνεται. Προχωρώντας πέφτει τελικά πάνω στην ίδια την Τύχη, με τα μάτια δεμένα να γυρίζει τον ονομαστό Τροχό της... </p><p>Πρόκειται για λατινικό ποίημα του 14ου αιώνα που λέγεται <i>Somer Soneday</i>, κι
υπάρχει σ' ένα μοναδικό χειρόγραφο στην Οξφόρδη, Bodleian Library MS
Laud Misc. 108 (δεν ξέρω τι σημαίνουν, τ' αντιγράφω όπως τα βρίσκω)</p><p>Λοιπόν, ο αφηγητής, γοητευμένος αλλά και φοβισμένος, μας ψιθυρίζει τι βλέπει. Πάνω στον Τροχό της Τύχης υπάρχουν τέσσερις άντρες:</p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkd5HpHXpRsrnBKOZKfk8-e5-972gmGN-gVwNZg7wyFrH-L-r81LgwjSUSPNQs1bLbJBKOHPSxxMgNXGzzU79YxFDhtt5z30tfFtavr-hrnKFT9lOV588HvTh6YLktzmr1-ImMPrm2ACX2/s1536/rota+fortunae.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="1036" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkd5HpHXpRsrnBKOZKfk8-e5-972gmGN-gVwNZg7wyFrH-L-r81LgwjSUSPNQs1bLbJBKOHPSxxMgNXGzzU79YxFDhtt5z30tfFtavr-hrnKFT9lOV588HvTh6YLktzmr1-ImMPrm2ACX2/w432-h640/rota+fortunae.jpg" width="432" /></a></div><br />- Στις 21:00 η ώρα, ένας νέος, με επιγραφή στο χειρόγραφο <i>regnabo</i> ("θα βασιλέψω")<i></i><p></p><p><i><span face=""Calibri","sans-serif"" style="font-size: 11pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: TH; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"></span></i></p><p>- Στις 12:00 η ώρα, ένας ώριμος εστεμμένος βασιλιάς, <i>regno</i> ("βασιλεύω") </p><p>- Στις 15:00 η ώρα, ένας μεσήλικας, <i>regnavi</i> ("έχω βασιλέψει")</p><p>- Στις 18:00 η ώρα, ένας ηλικιωμένος, <i>sum sine</i> <i>regno</i> ("είμαι χωρίς βασίλειο")</p><p>Regnabo, regno, regnavi, sum sine regno: τα παιχνιδάκια της Τύχης</p><p> </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><b>* * * * *</b></span> </p><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Κλείνουμε μ' ένα ρωμαϊκό τραγουδάκι του 70 μ.Χ. στα λατινικά: <i>Olet Adulescens Spiritus. </i>Στίχοι Βιργίλιος, μουσική Οράτιος, τραγουδούν: Κικέρωνας, Ιούλιος Καίσαρας, Σπάρτακος, Αγριππίνα </div><p></p><p></p><p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/PbEKIW3pUUk" title="YouTube video player" width="560"></iframe></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-75195654060677052912021-09-07T10:32:00.000+03:002021-09-07T10:32:06.015+03:00Όλα Τριγύρω Αλλάζουνε & Όλα Τα Ίδια Μένουν<p>Κάτι που ανακάλυψα πρόσφατα, προς αποκατάσταση της αλήθειας: </p><p>Ένα βράδυ πριν πολλά χρόνια, καθόμασταν με μια φίλη σ' ένα μπαρ στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας (Αθήνα). Η κουβέντα κάπως πήγε στον Ηράκλειτο, "δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι". Μπροστά μας η βραδινή Λεωφόρος με την κυκλοφορία της. Μετά είπαμε ότι μ' αυτό το σκεπτικό, δεν μπορείς να περάσεις δυο φορές την ίδια Λ. Αλεξάνδρας και γελάσαμε. Πρέπει να ήταν 1997. <br /></p><p>Αλήθεια, τι ξέρετε για τον Ηράκλειτο; Υποθέτω, το ίδιο που ήξερα κι εγώ, "δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι", όπως και το περίφημο "τα πάντα ρει". </p><p>Λοιπόν, ανακάλυψα πρόσφατα ότι ο Ηράκλειτος ποτέ δεν είπε "δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι"! Αυτή είναι η ερμηνεία (διαστρεβλωτική) του Πλάτωνα, όπως και το "τα πάντα ρει" (που ούτε αυτό μοιάζει να είπε ο Ηράκλειτος!) κι έχουμε λόγους να μην εμπιστευόμαστε πολύ τον Πλάτωνα ως πηγή για τους Προσωκρατικούς. </p><p>Αυτό που στα σίγουρα είπε ο Ηράκλειτος είναι το <a href="https://el.wikisource.org/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_(%CE%97%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%82)#fragmentum_B_12" target="_blank"><b>Απόσπασμα 12</b></a>: <i>Σ' αυτούς που μπαίνουν στο ίδιο ποτάμι, διαφορετικά και διαφορετικά νερά κυλάνε</i>. Όλα τα ίδια μένουν, παρόλο που όλα τριγύρω αλλάζουνε. Πάντως δε βλέπει πρόβλημα να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι! </p><p>Υπάρχει επίσης και το <a href="https://el.wikisource.org/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_(%CE%97%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%82)#fragmentum_B_49a" target="_blank"><b>Απόσπασμα 49α</b></a>: <i>Μπαίνουμε και δεν μπαίνουμε στα ίδια ποτάμια, είμαστε και δεν είμαστε</i>: όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν. Με μια επιφύλαξη όμως, αυτές μπορεί να μην είναι 100% λέξεις του Ηράκλειτου αλλά κάποια παράφραση. </p><p>Πόσα διαδεδομένα μυθεύματα καταπίνουμε... Ο Ηράκλειτος φαίνεται να έλεγε ότι παρόλο που δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι, όμως ναι, μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι! Ακόμα και τρεις φορές στο ίδιο ποτάμι! Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν.<br /></p><p>Πώς το λέγαν εκείνο το μπαρ στη Λ. Αλεξάνδρας; Υπάρχει περίπτωση να το λέγαν <i>Alligator</i>; Ή μήπως <i>Crocodile</i>;... </p><p> </p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/GYTzq2g2EUk" title="YouTube video player" width="560"></iframe><p> </p><p><br /></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-64178283155468007082021-09-05T08:34:00.003+03:002021-09-05T08:44:18.912+03:00Η Στίξη Των Λίγων<p>Ανταπόκριση από κάποιο εναλλακτικό σύμπαν: </p><p>Τα πλήκτρα της γραφομηχανής πολυβολούσαν μανιασμένα καθώς ο Γιώργος Σεφέρης δακτυλογραφούσε το ποίημα του. Σταμάτησε, γύρισε στην αρχή της σελίδας κι αποφάσισε να το ονομάσει: </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">ΑΡΝΗΣΗ</span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"><i>Στο περιγιάλι το κρυφό</i></span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"><i>Κι άσπρο σαν περιστέρι</i></span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"><i>Διψάσαμε το μεσημέρι</i></span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"><i>Μα το νερό γλυφό.</i></span></div><p>Η χρονιά ήταν το 1931. Από το ανοιχτό παράθυρο ακουγόταν ένα γραμμόφωνο να παίζει κάποια οπερέτα της εποχής, κι ο ποιητής έβαλε σκοπό να το νικήσει με τη γραφομηχανή του: </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Πάνω στην άμμο την ξανθή</span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Γράψαμε τ' όνομά της...</span> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> <br /></div><p>"Τι κάνει ρίμα με <i>τ' όνομά της</i>;..." αναρωτήθηκε, "<i>η ματιά της;... η καρδιά της;..</i>. Κλισέ όλα, θέλω κάτι διαφορετικό!". Η γραφομηχανή σίγησε κι η οπερέτα του παραθύρου κυριάρχησε στιγμιαία. Η κουρτίνα ρίγησε καθώς τη φύσηξε ο μπάτης - ο μπάτης!</p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">... Ωραία που φύσηξεν ο μπάτης</span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Και σβήστηκε η γραφή </span><i><span style="font-family: courier;"><br /></span></i></div><p>Το σφυροκόπημα της γραφομηχανής σκέπασε εντελώς την οπερέτα καθώς η τελευταία στροφή λες και βγήκε από μόνη της:</p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"> Mε τι καρδιά, με τι πνοή</span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Τι πόθους και τι πάθος </span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Πήραμε τη ζωή μας· λάθος! </span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Κι αλλάξαμε ζωή. </span></div><p>Ωραία, τώρα παίξε όσο θες, οπερέτα! Ο Γιώργος Σεφέρης έγειρε πίσω στην καρέκλα κουρασμένος αλλά χαμογελαστός, καμαρώνοντας το ολοκληρωμένο ποιήμα. Πήρε ένα μολύβι να πατήσει λίγο την άνω τελεία - γερασμένη γραφομηχανή και φαγωμένα πλήκτρα, χτύπησε πολλές άνω τελείες στη ζωή της:</p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Πήραμε τη ζωή μας• λάθος! <br /></span></p><p>Συνεχίζει ν' αχνοφαίνεται... Ο ποιητής την ξαναπάτησε με το μολύβι: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Πήραμε τη ζωή μας<span style="font-size: x-large;"><b>•</b></span> λάθος! </span></p><p>"Χάλια!..." μονολόγησε ο Σεφέρης, "πρέπει να το δακτυλογραφήσω ξανά. Όμως όχι μόνο αυτό... Ποιος θα προσέξει την άνω τελεία; Θα την προσπεράσουν όλοι - και θ' αλλάξουν εντελώς το νόημα του ποιήματος! Η άνω τελεία είναι η στίξη των λόγιων, των λίγων. Σκέψου να το μελοποιήσει και κανένας στο μέλλον!... Θα το τραγουδάνε όλοι: <i>Πήραμε τη ζωή μας λάθος / Κι αλλάξαμε ζωή</i>... Θα φτιάξουν ένα διαφορετικό ποιήμα. Σιγά κι αν θα θυμούνται ότι ο τίτλος του είναι ΑΡΝΗΣΗ, θα το λένε όλοι <i>Στο Περιγιάλι το Κρυφό!</i>... Λοιπόν, πρέπει ν' αποφεύγω τις άνω τελείες. Είναι η στίξη των λίγων" <br /></p><p>Η οπερέτα ελάχιστα μπόρεσε να χαρεί τη νίκη της καθώς η γραφομηχανή ξαναπήρε φωτιά για την τελική, ολοκληρωμένη, σαφέστερη εκδοχή του ποιήματος:</p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"> Mε τι καρδιά, με τι πνοή </span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Τι πόθους, τι λαχτάρα</span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Πήραμε τη ζωή... Κατάρα!</span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;">Κι αλλάξαμε ζωή. </span></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: courier;"> </span></div><p style="margin-left: 40px; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * * * * </b></span><br /></p><p> </p><p>Η <i>Άρνηση</i> του Σεφέρη στην αρχική & άγνωστη ηχογράφηση με τον Γιώργο Μούτσιο (όχι στην πασίγνωστη με τον Μπιθικώτση), που αποδίδει την άνω τελεία και το νόημα του ποιήματος:</p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/tv-QYniuEJo" title="YouTube video player" width="560"></iframe><p><br /></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-69118569522907411672021-09-01T10:23:00.006+03:002021-09-01T15:58:40.852+03:00Εννιά Τραγούδια Θα Σου Πω<p>Υπάρχει ένα σκάνδαλο στον Χριστιανικό κι Εβραϊκό ιερό κανόνα: το Άσμα Ασμάτων. Που είναι ολοφάνερα ερωτικό, έως τολμηρό, χώρια ότι απουσιάζουν απ’ αυτό αναφορές στον Θεό, στη Διαθήκη, σε εσχατολογικά ή σοφιολογικά θέματα. Απλώς δύο αγαπημένοι που υμνεί ο ένας την ομορφιά του άλλου, χαίρεται ο ένας τον άλλον, τον ψάχνει ή τον περιμένει με αγωνία. </p><p>Οι μελετητές της Βίβλου εικάζουν ότι το Άσμα είναι σύνθεση έξι λαϊκών τραγουδιών και πρέπει να γράφτηκε, ή μάλλον να καταγράφτηκε, κάπου 5ο – 3ο αιώνα π.Χ. Συμπεριλήφθηκε στον ιερό κανόνα δύο Παραδόσεων επειδή θεωρήθηκε «αλληγορικό»: μιλά συμβολικά για την αγάπη του Χριστού προς την Εκκλησία, ή του Θεού προς τον Ισραήλ (διαβάστε το Άσμα, <b><a href="https://www.newadvent.org/bible/son001.htm" target="_blank">εδώ</a></b> στη μετάφραση των Εβδομήκοντα και στα Αγγλικά, <b><a href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=SongOfSongs" target="_blank">εδώ</a></b> σε άλλη αγγλική απόδοση, <b><a href="https://orthodoxoiorizontes.gr/Palaia_Diathikh/Asma_Asmatwn/Asma_Asmatwn.htm" target="_blank">εδώ</a></b> και σε νεοελληνική απόδοση) </p><p>Φοβάμαι όμως ότι το σκάνδαλο είναι ακόμα μεγαλύτερο! Υποψιάζομαι ότι τα έξι τραγούδια που συνέθεσαν το Άσμα δεν ήταν απλά «λαϊκά ερωτικά τραγούδια»!... </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * *</b></span>
</p><p>Την ίδια εποχή με το Άσμα Ασμάτων εμφανίστηκε κάτι πολύ αντίστοιχο στην άλλη άκρη του κόσμου. Κάτι επίσης κατάφωρα ερωτικό, που επίσης έγινε αποδεκτό από την εκεί ορθοδοξία μόνο και μόνο επειδή θεωρήθηκε αλληγορικό: </p><p>Τα <i>Εννιά Τραγούδια</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jiu_Ge" target="_blank"><b>Jiu Ge</b></a>) περιλαμβάνονται σε μια αρχαία Κινέζικη ποιητική συλλογή, το <i>Chu Ci</i>, η οποία αποδίδεται στον <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Qu_Yuan" target="_blank"><b>Qu Yuan</b></a> (4ος – 3ος αιώνας π.Χ.), έναν υπουργό που συκοφαντήθηκε, έπεσε στη δυσμένεια του βασιλιά κι εξορίστηκε στους «βαρβάρους» του Νότου. Ο Qu Yuan τελικά αυτοκτόνησε για να αποδείξει την αφοσίωσή του στο βασιλιά και στη χώρα του, όμως προηγουμένως άφησε πίσω του το <i>Chu Ci</i>. Και τα <i>Εννιά Τραγούδια</i> μέσα σ’ αυτό </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Βλέπω μια φιγούρα να εμφανίζεται στην πλαγιά του βουνού </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Το σώμα της ντυμένο συκόφυλλα, ζωσμένο μετάξι </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Η ματιά της πλανερή, το χαμόγελό της αφοπλιστικό </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Λέει: «Με ποθείς γιατί έχω ομορφιά κι ευγένεια»</i> </div><p>Τα <i>Εννιά Τραγούδια</i> δεν είναι έργο του Qu Yuan, αλλά καταγραφές τραγουδιών από σαμανιστικές συνάξεις του «βαρβαρικού» Νότου, και περιγράφουν την αναζήτηση του σαμάνου (άντρα ή γυναίκας) για το ταίρι του ανάμεσα στους Θεούς. Θα πρέπει να το δείτε εντός του αρχαίου Κινέζικου σαμανισμού: ο σαμάνος προσπαθεί να δελεάσει ερωτικά την Κυρία του Δάσους ή τον Κύριο της Ανατολής ώστε να σμίξει μαζί του/της για να καρπίσουν τα χωράφια, να πέσουν ευεργετικές βροχές, να δέσουν τα φρούτα στα δέντρα κ.λπ. Τόσο σημαντική ήταν η ένωση του <i>Wu</i> (σαμάνου) με τον Θεό ή τη Θεά. Αλλά ήταν και δημόσια ένωση: η παράσταση των <i>Εννιά Τραγουδιών</i> γινόταν παρουσία όλης της κοινότητας. </p><p>Φανταστείτε αγροτικά μέρη και χωριά• ο κόσμος μαζεμένος σ’ ένα σπίτι και μια ορχήστρα από έγχορδα, πνευστά, κρουστά, λιθόφωνα και καμπάνες• χορευτές, τραγουδιστές, ηθοποιοί• κάποιος αρχικός εξαγνιστικός καθαρμός σε νερό με λουλούδια ορχιδέας, καθώς και προσφορά φαγητού και ποτού για τους Θεούς• κι ο <i>Wu</i> (σαμάνος), άντρας ή γυναίκα, πλούσια ντυμένος με στολίδια, χρώματα και τι άλλο, αρχίζει το τραγούδι του που κορυφώνεται κάποια στιγμή σ’ έναν εκστατικό χορό: η ερωτική ένωση του <i>Wu</i> με τον Θεό/τη Θεά (αν όλα πάνε καλά κι έρθει στο ραντεβού). </p><p>Κάπως έτσι ήταν η Αρχαία Παράδοση της Κίνας (“the Old Religion of China”), πολύ πριν έρθει ο Κομφουκιανισμός κι ο Ταοϊσμός (αργότερα κι ο Βουδισμός) με τις φιλοσοφικές μεταφυσικές τους και τους ηθικούς τους κώδικες. </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πετάμε ψηλά και γαλήνια,</i> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οδηγάμε προς τους αγνούς ατμούς, χειριζόμαστε τον ουρανό και τη γη, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μαζί με τον Κύριό μου σε ίση ταχύτητα κι οι δυο </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οδηγώντας τον Αυτοκράτορα προς τα Εννιά Βουνά </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Η ιερή του φορεσιά διπλώνει σε κυματιστές πτυχές, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ταλαντεύεται το μενταγιόν του από νεφρίτη και ζαλίζει. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πότε στη γη, πότε στον ουρανό, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κανείς μας δεν ξέρει τι κάνει.</i> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">(«χειρισμός του ουρανού και της γης» μπορεί να σημαίνει και ερωτοπραξία, το ρήμα «οδηγώ» στα Κινέζικα σημαίνει κι ερωτική διείσδυση, οι «ίσες ταχύτητες» ή «εξαγνισμένες ταχύτητες» παραπέμπουν κι αυτές σε ερωτοπραξία) </div><p>Στα <i>Εννιά Τραγούδια</i> κάποιες φορές ο <i>Wu</i> περιμένει μάταια τον Θεό ή τη Θεά. Κάποιες φορές γιορτάζει και πανηγυρίζει τον ερχομό τους. Κάποιες φορές υμνεί την ομορφιά τους τραγουδώντας και χορεύοντας ώστε να τους ξεμυαλίσει για να σμίξουν μαζί του/της. Κάποιες φορές υποφέρει τον πόνο της αγάπης. Και κάποιες φορές είναι οι Θεοί που αναζητούν τον <i>Wu</i> να σμίξουν μαζί του/της. </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μαζί σου κάποτε γύρισα τους Εννιά Ποταμούς, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Κι ο ανεμοστρόβιλος που αφήναμε πίσω μας, τάραζε τα νερά τους, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Με σένα κάποτε λούστηκα στα νερά της λίμνης Xian, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Στέγνωσα τα μαλλιά σου στις όχθες της κοιλάδας Yang. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ποθώ τον Όμορφο όμως αυτός δεν έρχεται </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Με πρόσωπο στον άνεμο, απελπισμένη, λέω το τραγούδι μου.</i> </div><p>Όμως από ένα σημείο και μετά, στο χώρο της Κίνας κυριάρχησε ο Κομφουκιανισμός, πολύ εχθρικός προς την αρχαία σαμανιστική/ανιμιστική παράδοση κι επέβαλε τη δική του ορθοδοξία. Το «εκπολιτιστικό» πρόγραμμα των Κομφουκιανιστών αξιωματούχων περιελάμβανε δίωξη των σαμάνων και συστηματική καταστροφή των ιερών τόπων τους. Τα <i>Εννιά Τραγούδια</i> όμως δεν ξεχάστηκαν. Διάφοροι Κομφουκιανιστές λόγιοι εξήγησαν ότι το περιεχόμενό τους πρέπει να κατανοηθεί «αλληγορικά»: η αγάπη κι ο πόνος τους εκφράζει την αγάπη και τον πόνο ενός ενάρετου, αφοσιωμένου κι αδικημένου υπουργού (του Qu Yuan) για την πατρίδα και τον βασιλιά του. </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ο θεός μου κατέβηκε ακτινοβολώντας, έμεινε μαζί μου, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μέχρι που ξαφνικά έφυγε και πέταξε πίσω στα σύννεφα... </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Θυμάμαι τον Κύριό μου κι αφήνω βαθύ αναστεναγμό, </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μέσ’ στη συντριβή και την εξάντληση, η καρδιά μου καθαρός πόνος. </i></div><p>Για αιώνες κατόπιν τα <i>Εννιά Τραγούδια</i> ανέβαιναν σε θεατρικές παραστάσεις. Ακόμα και στις βασιλικές αυλές. Οι μορφωμένες ελίτ, με το πρόσχημα της αλληγορίας απολάμβαναν μια λαϊκότητα, κάτι αυθεντικό που χάθηκε στην επιτήδευση της πολιτισμένης Κίνας, εξορίστηκε στην ύπαιθρο, έγινε όπως ο παγανισμός στη χριστιανική Ευρώπη. <br /></p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Χωρίς μια λέξη ήρθες σε μένα, χωρίς μια λέξη έφυγες </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Πετώντας στον ανεμοστρόβιλό σου, με σύννεφα γύρω σου κυματιστές σημαίες. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Καμιά δυστυχία δεν κομματιάζει την καρδιά μου όσο ο χωρισμός μας... </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Καμιά χαρά τόσο οδυνηρή όσο η πρώτη γνωριμία μας.</i> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Ας επιστρέψουμε όμως στα Έξι Τραγούδια: διαβάζω σινολόγους που επισημαίνουν ότι αντίστοιχη περίπτωση των <i>Εννιά Τραγουδιών</i> στη Δύση είναι το Άσμα Ασμάτων. Και τα δύο ερωτικά, που προκειμένου να γίνουν αποδεκτά θεωρήθηκαν αλληγορικά από τις εκάστοτε ορθοδοξίες. Και τα δύο έχουν χορικά μέρη, κάτι που υποδεικνύει ότι προήρθαν από μουσικές σαμανιστικές συνάξεις με θεατρικό χαρακτήρα. Επίσης, και τα δυο έχουν συγκεκριμένες δραματουργικές δομές. Στα <i>Εννιά Τραγούδια</i>: </div><div style="text-align: left;">1) Ο Αγαπημένος αναζητά την Αγαπημένη, άλλοτε επιτυχημένα κι άλλοτε όχι </div><div style="text-align: left;">2) Η Αγαπημένη νοσταλγεί τον Αγαπημένο, κι αυτός έρχεται ή δεν έρχεται να την πάρει </div><div style="text-align: left;">3) Ο Αγαπημένος συνοδεύει την Αγαπημένη σ’ ένα μεθυστικό ταξίδι </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: left;">Παρόμοιες μ' αυτές που διαβάζω στα Έξι Τραγούδια: </div><div style="text-align: left;">1) Η Αγαπημένη νοσταλγεί τον Αγαπημένο πονώντας από αγάπη, κι αυτός έρχεται ή δεν έρχεται να την πάρει </div><div style="text-align: left;">2) Η Αγαπημένη αναζητά τον Αγαπημένο, άλλοτε επιτυχημένα κι άλλοτε όχι </div><div style="text-align: left;">3) Οι δύο Αγαπημένοι γιορτάζουν την αγάπη τους κι αλληλοϋμνούνται </div><p>Είναι επίσης παρόμοια κι η μορφή τους: και τα δύο γεμάτα από προτάσεις χωρίς υποκείμενο, χωρίς προσωπικές αντωνυμίες, δεν ξέρεις ποιος μιλάει, αν είναι άντρας ή γυναίκα ή ο χορός. Δεν είναι περίεργο αυτό αν σκεφτείς ότι κατά τη σαμανιστική σύναξη, ο σαμάνος έπρεπε να τραγουδήσει τόσο το ρόλο του Αγαπημένου όσο και το ρόλο της Αγαπημένης. Πάντως όποιος τα μεταφράσει πρέπει να κάνει πολλές επιλογές και να πάρει ελευθερίες. Απ’ όσο καταλαβαίνω, ακόμα κι οι Εβδομήκοντα πρέπει να πήραν πολλές πρωτοβουλίες στο εβραϊκό κείμενο του Άσματος. </p><p>Προτείνω λοιπόν ότι στον ιερό κανόνα Εβραίων και Χριστιανών συμπεριελήφθηκε κάτι πολύ... ερωτικότερο, σαμανιστικότερο, παγανιστικότερο αλλά και κυριολεκτικότερο απ’ ό,τι θεωρούν οι φρούραρχοι του δόγματος! (και αρχαιότερο, ποιος ξέρει πότε κι από ποιους προήρθαν τα αρχικά Έξι Τραγούδια...). </p><p>Μην ξεχνάτε, οι παρακάτω στίχοι είναι αλληγορικοί, εκφράζουν την αγάπη του Χριστού προς την εκκλησία: </p><p> </p><p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/BTENbpLdM5U" title="YouTube video player" width="560"></iframe> </p><p> </p><p>ΥΓ: Μερικοί ακόμα αλληγορικοί στίχοι που εκφράζουν την αγάπη ενός αφοσιωμένου υπουργού προς τον βασιλιά του: </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Την αυγή τα άλογά μου τρέχουν στις όχθες </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Το δειλινό περνάω τη δυτική ακτή </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ακούω την Αγαπημένη μου να με φωνάζει </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Ανεβαίνουμε στο άρμα και τρέχουμε μαζί </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Χτίζουμε ένα σπίτι στο νερό του ποταμού </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Οι τοίχοι κι η σκεπή του από λωτούς </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μας καλωσορίζουν τα πνεύματα του Βουνού των Εννιά Διασταγμών </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Μαζεύονται γύρω μας σαν παραβάν από σύννεφα </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>Να κρύψουν την αγάπη μας </i></div><p>Πήρα τους στίχους των <i>Εννιά Τραγουδιών</i> από το <a href="https://www.mdpi.com/2077-1444/10/1/17" target="_blank"><b>Shamanism, Eroticism, and Death</b></a> (2019) του Thomas Michael </p><p> </p><p> </p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-80571153842493504592021-08-22T17:25:00.007+03:002021-08-22T18:21:26.414+03:00Η Αληθινή Γη<p>Από τον <i>Φαίδωνα </i>του Πλάτωνα: ο Σωκράτης ετοιμάζεται να πιει το κώνειο και λέει τα τελευταία λόγια στους φίλους που πήγαν να τον δουν. Κλείνει με το Μύθο της Αληθινής Γης (108c–114c): «Η γη δεν είναι όπως τη νομίζουν ούτε το μέγεθός της είναι όσο νομίζουν αυτοί που συνήθως μιλούν γι’ αυτήν». Οπότε, πώς είναι η «γη που είναι στ’ αλήθεια γη»; (<i>η ως αληθώς γη</i>); </p><p><br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: arial;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Υπάρχει ένας ποταμός από λάβα κάτω απ’ τη γη που χύνεται σε τόπο μέγα, δημιουργεί λίμνη από νερό και λάσπη που κοχλάζει </span></span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8_0Oms6XPNbMx44noIOdPxDAJh6h7KFUdjMapZ_ZRgfC6o6mw1ffTrEXjY7kgKB1bd6BNiWyRdwM5cFI45OHkmcsOcgrMjfwrFkxlySv1xo9WxEfj0Ayw31LQGGLTFs-G-nSVB44dEDnq/s583/PALICI+4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="447" data-original-width="583" height="306" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8_0Oms6XPNbMx44noIOdPxDAJh6h7KFUdjMapZ_ZRgfC6o6mw1ffTrEXjY7kgKB1bd6BNiWyRdwM5cFI45OHkmcsOcgrMjfwrFkxlySv1xo9WxEfj0Ayw31LQGGLTFs-G-nSVB44dEDnq/w400-h306/PALICI+4.jpg" width="400" /></a></div><p>Η <i>Lago di Naftia</i> στη Σικελία. Γεμάτη θεϊκό οξύ, δεν υπάρχει η παραμικρότερη ζωή μέσα ή στις όχθες της. Τα καυστικά νερά της όντως κοχλάζουν και βγάζουν φωσφορικούς ατμούς. Αν πέσει άνθρωπος ή ζώο μέσα τους, σε λίγα λεπτά δε θ‘ απομείνει ούτε οστό. Η λέξη Naftia, υποθέτω, είναι ελληνική («ναυτία»)</p><p> </p><p></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-W8s2xHocXTGRUf27qft1fgHhm2ooT3qqC-TqaPLM2KwLVkKAXZ5FZJZTjcBGi9nkgd9AEYDtkQxz3gDys2vNxw-m-8z7aZZfi6zGbdXh6ugpOC4MwhcMTgUzyOmfVPzi8qktyHRq9QtZ/s268/PALICI+1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="188" data-original-width="268" height="281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-W8s2xHocXTGRUf27qft1fgHhm2ooT3qqC-TqaPLM2KwLVkKAXZ5FZJZTjcBGi9nkgd9AEYDtkQxz3gDys2vNxw-m-8z7aZZfi6zGbdXh6ugpOC4MwhcMTgUzyOmfVPzi8qktyHRq9QtZ/w400-h281/PALICI+1.jpg" width="400" /></a></div><p>Η Lago di Naftia είναι τρυφερότερα γνωστή και με το παρατσούκλι <i>Λίμνη του Θανάτου</i>. Έχει χαρακτηριστεί «η πιο επικίνδυνη λίμνη στον κόσμο» </p><p> </p><p></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9x1w7u6qV_XAG4rhAw1-FIJWWTOp2KO7QC1IsAtf-PCN8uPNro2fU1g0ma75P44YjsF_Im84qJ5THHgYb-Uvw-rmaiirvrHlWDaqdNYHv0cG0P5tXmsYygDTB2UmfzWiyp98BznLPQ95G/s782/PALICI+3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="782" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9x1w7u6qV_XAG4rhAw1-FIJWWTOp2KO7QC1IsAtf-PCN8uPNro2fU1g0ma75P44YjsF_Im84qJ5THHgYb-Uvw-rmaiirvrHlWDaqdNYHv0cG0P5tXmsYygDTB2UmfzWiyp98BznLPQ95G/w400-h256/PALICI+3.jpg" width="400" /></a></div><p></p><p>Φωτογραφία εποχής, μάλλον 19ος αιώνας, της Λίμνης του Θανάτου. Στην αρχαιότητα ήταν τόπος ορκωμοσίας: αν κάποιος έδινε όρκο στην περιοχή της Λίμνης, το καλό που του θέλω, έπρεπε να τον τηρήσει</p><p> <br /></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfVFknvarGtOkdwSDB__7XJt1PA7me9Xb4R6vuh4LEtnRbdVi2aZ9zwBValb-wyLGL9ofNNHp0zih5d-Hemmzagbf44PssWOhlGMohIJ-jsNEEthRuMHmEeBCtHb4nmgQ5UJ7B82wUhSiD/s300/PALICI+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="168" data-original-width="300" height="224" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfVFknvarGtOkdwSDB__7XJt1PA7me9Xb4R6vuh4LEtnRbdVi2aZ9zwBValb-wyLGL9ofNNHp0zih5d-Hemmzagbf44PssWOhlGMohIJ-jsNEEthRuMHmEeBCtHb4nmgQ5UJ7B82wUhSiD/w400-h224/PALICI+2.jpg" width="400" /></a></div><p></p><p>Ένα άλλο εντυπωσιακό με τη Λίμνη του Θανάτου είναι ότι τείνει να εξαφανίζεται το χειμώνα και να επανεμφανίζεται το καλοκαίρι </p><p> </p><p> </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Στα σημεία που ρέει άφθονο νερό, όπως σε κρατήρες, υπάρχουν αστείρευτα ρεύματα ποταμών κάτω απ’ τη γη με θερμά νερά. </span></span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjV_McKQixT1iVwj0oc2H0nOYIQKlVm_Y7J2T-LqjDYxtV68o3vgldJ-GfIu7TEsVIdyIb6KrFwdxiKJdgG4PdbwEZ1uF7EPDyQ6MiXdjGWbPxQAxP2n4fQ5z5l2uUczS0IKcwJ-RIv63LM/s599/HOT+SPRINGS+3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="362" data-original-width="599" height="241" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjV_McKQixT1iVwj0oc2H0nOYIQKlVm_Y7J2T-LqjDYxtV68o3vgldJ-GfIu7TEsVIdyIb6KrFwdxiKJdgG4PdbwEZ1uF7EPDyQ6MiXdjGWbPxQAxP2n4fQ5z5l2uUczS0IKcwJ-RIv63LM/w400-h241/HOT+SPRINGS+3.jpg" width="400" /></a></div><p></p><p>Τα θερμά λουτρά στο Vulcano της Σικελίας: λιμνούλες με ζεστό νερό, 40 ως 80 βαθμούς Κελσίου, και λοφάκια που αχνίζουν από θειάφι. Το θειούχο νερό αναμειγνύεται με το αλατόνερο της θάλασσας φτιάχνοντας ένα μοναδικό μείγμα </p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8onuc0Zu0gByK2yaJvw8Hl-kJWHxVsKnWomTSgP2GAdlAnh0GeMSsl8DT9uSFPyt2ewMeytieGV7BA7H0C7FkeFKbae4wrr-PVJWyowC9402U-cqEY4qCKsBEPgxW8guP5KRKTlKADH77/s512/HOT+SPRINGS+4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="267" data-original-width="512" height="209" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8onuc0Zu0gByK2yaJvw8Hl-kJWHxVsKnWomTSgP2GAdlAnh0GeMSsl8DT9uSFPyt2ewMeytieGV7BA7H0C7FkeFKbae4wrr-PVJWyowC9402U-cqEY4qCKsBEPgxW8guP5KRKTlKADH77/w400-h209/HOT+SPRINGS+4.jpg" width="400" /></a></div><br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJ8ogK3KgmZkky39cXA_gaOL6pmBwa_NAZkl7FH07ehuAThRAV12OdVsRcsqjaEc-wdgL2GmPg-YIP5sIAedtXcfqhyphenhyphenNSwOT5A_aS6A538k0c3JYTOHdklKAwesU6gKOcEemUpPWSYf1o2/s870/HOT+SPRINGS+5.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="490" data-original-width="870" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJ8ogK3KgmZkky39cXA_gaOL6pmBwa_NAZkl7FH07ehuAThRAV12OdVsRcsqjaEc-wdgL2GmPg-YIP5sIAedtXcfqhyphenhyphenNSwOT5A_aS6A538k0c3JYTOHdklKAwesU6gKOcEemUpPWSYf1o2/w400-h225/HOT+SPRINGS+5.jpg" width="400" /></a></div><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIgcnGdEfoOXmFRl688mTb7hftjFLMmMbQApRIJngp2PRoZQDi09wdYKrxSq-0iNcVm1kMBbYmAxyFYxc7i4x6Rw1xtUlZ9yARc1OZH8W0jWMk_LTksBiPrsss5ymOUz5dVUg-eMa7A85D/s1024/HOT+SPRINGS+6.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="768" data-original-width="1024" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIgcnGdEfoOXmFRl688mTb7hftjFLMmMbQApRIJngp2PRoZQDi09wdYKrxSq-0iNcVm1kMBbYmAxyFYxc7i4x6Rw1xtUlZ9yARc1OZH8W0jWMk_LTksBiPrsss5ymOUz5dVUg-eMa7A85D/w400-h300/HOT+SPRINGS+6.jpg" width="400" /></a></div><p>Terme Segestane στη Σικελία, στον ποταμό Caldo. Ένα υπόγειο μάγμα ανεβάζει τη θερμοκρασία των νερών κοντά στους 50 βαθμούς Κελσίου. Ελαφρώς ραδιενεργά νερά με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και θείο, μέσα σ’ ένα περιβάλλον από καλάμια, αρμυρίκια, καταρράκτες και βράχους. </p><p>Ο Πλάτωνας έγραψε τον <i>Φαίδωνα </i>λίγο μετά <a href="https://aeon.co/essays/when-philosopher-met-king-on-platos-italian-voyages" target="_blank"><b>το πρώτο του ταξίδι στην Κάτω Ιταλία & Σικελία</b></a> το 388 π.Χ. Είδε από κοντά αυτές τις περιοχές. Όμως τι άλλο έχει η Αληθινή Γη;
</p><p> </p><p> </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ανάμεσα στα χάσματα της γης υπάρχει ένα που είναι τεράστιο, διαμπερές και διασχίζει όλη τη γη απ’ άκρη σ’ άκρη. Είναι αυτό για το οποίο μίλησε ο Όμηρος λέγοντας: <i>Πολύ μακριά, στο σημείο που κάτω απ’ τη γη υπάρχει το βαθύτερο βάραθρο</i>. Δηλαδή, αυτό που ο ίδιος κι άλλοι ποιητές αποκάλεσαν Τάρταρο </span></span></p><p>Εδώ ο Πλάτωνας μιλά για την <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mount_Etna" target="_blank"><b>Αίτνα</b></a>, το ορόσημο της Σικελίας, ψηλότερη απ’ τον Όλυμπο και θρυλική στους αρχαίους Έλληνες αφού κάτω απ’ αυτήν είχε ο Ήφαιστος το εργαστήριό του. Χώρια που το ηφαίστειο ήταν καρφωμένο πάνω σ’ έναν φλογερό γίγαντα. Κι άλλοι αρχαίοι συνέδεαν τον ομηρικό Τάρταρο με τη σικελική Αίτνα (π.χ. ο Πίνδαρος) </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2Xo3spvOhImNWyEuzOBLYiZeGFJZaFqNy8Jc0cXMEpSoo0_tMLuGW4fhMnpn0JLUqX9D2qik4KaNg1dZX6kS-EOBAHChN2l979U9SeDYGMl9zFgMufHq75CUryJCvbhfcMaFLlBdWgOsz/s992/ETNA+3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="558" data-original-width="992" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2Xo3spvOhImNWyEuzOBLYiZeGFJZaFqNy8Jc0cXMEpSoo0_tMLuGW4fhMnpn0JLUqX9D2qik4KaNg1dZX6kS-EOBAHChN2l979U9SeDYGMl9zFgMufHq75CUryJCvbhfcMaFLlBdWgOsz/w400-h225/ETNA+3.jpg" width="400" /></a></div><br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhM1XPGdRqmDmUfBp_2elq-x5waBEXIzH_EDWuKFdsAhZ2gaSxHxzl-wWe_7_CVgK_1pn-ZT1YgYJ-48ZpQMrIjczvzRV3pVGqih6gAKKDbxhhZNNusqwoUoC-yGtiSHCqI-eHTV8pPKel5/s835/ETNA+1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="453" data-original-width="835" height="217" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhM1XPGdRqmDmUfBp_2elq-x5waBEXIzH_EDWuKFdsAhZ2gaSxHxzl-wWe_7_CVgK_1pn-ZT1YgYJ-48ZpQMrIjczvzRV3pVGqih6gAKKDbxhhZNNusqwoUoC-yGtiSHCqI-eHTV8pPKel5/w400-h217/ETNA+1.jpg" width="400" /></a></div><br /><p></p><p> </p><p> </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Στην Αληθινή Γη υπάρχει άφθονη φωτιά, μεγάλοι πύρινοι ποταμοί, κι άλλοι από υδαρή λάσπη, κάποιες φορές διαυγής και κάποιες φορές λασπουδερή, όπως οι ποταμοί λάσπης στη Σικελία</span></span> [πού ξέρει ο Σωκράτης τη Σικελία; Αφού πέρασε τη ζωή του στην Αθήνα] </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEieXozGKgN06EqcfPmKNr8u1RC0QOJxd67AAn2a4hJrRb38iumCdSdhK1HK3v4wg8HtCmdgJQMQRE8Mli2oPy7NqWeXRP_j8p7kO3ckOfF31WUmkUXwveSO-OHob_m2xeT169aYSzf_vEgx/s900/MUD+VOLCANO.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="601" data-original-width="900" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEieXozGKgN06EqcfPmKNr8u1RC0QOJxd67AAn2a4hJrRb38iumCdSdhK1HK3v4wg8HtCmdgJQMQRE8Mli2oPy7NqWeXRP_j8p7kO3ckOfF31WUmkUXwveSO-OHob_m2xeT169aYSzf_vEgx/w400-h268/MUD+VOLCANO.jpg" width="400" /></a></div><p></p><p><a href="https://www.nationalgeographic.com/science/article/mud-volcano-video-sicily-mount-etna" target="_blank"><b>Ηφαίστειο λάσπης</b></a> στη Σικελία</p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie5Rr0EBlE_eOOpZE1T8tbxz4OpJRBfiqT4i9UBw3pqmqavPKCdm9XQVtoBotoMUXRLUUxIL7L2IcyYrLXUyl4SNmwv34-iMgwsF46NhJWwfI75wDHyWTO_7oHxTBpNIa-O2nCRfjdP0S8/s259/MUD+VOLCANO+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="194" data-original-width="259" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie5Rr0EBlE_eOOpZE1T8tbxz4OpJRBfiqT4i9UBw3pqmqavPKCdm9XQVtoBotoMUXRLUUxIL7L2IcyYrLXUyl4SNmwv34-iMgwsF46NhJWwfI75wDHyWTO_7oHxTBpNIa-O2nCRfjdP0S8/w400-h300/MUD+VOLCANO+2.jpg" width="400" /></a></div>Ηφαίστεια λάσπης στη Σικελία που δημιουργούν ποταμούς λάσπης <p></p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh14gAdxrunIHxvrMjCxOg6HyDpLE4sGLycll4v3uebyy0DuIyRzRTWELKuWzNJZCzdAX8d66UQHf-hmTUZEojMrDjmhqoVfj5Gocug8xc-_3f4uTjG-CoOfkHGiKgaC0o1jFDouEt-1Gwm/s467/MUD+GEYSER.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="260" data-original-width="467" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh14gAdxrunIHxvrMjCxOg6HyDpLE4sGLycll4v3uebyy0DuIyRzRTWELKuWzNJZCzdAX8d66UQHf-hmTUZEojMrDjmhqoVfj5Gocug8xc-_3f4uTjG-CoOfkHGiKgaC0o1jFDouEt-1Gwm/w400-h223/MUD+GEYSER.jpg" width="400" /></a></div>Λίμνη λάσπης στο Maccalube της Σικελίας που κατά καιρούς ξεσπά σε ξαφνικά γκέιζερ λάσπης. Το 2014, αυτό το τζετ λάσπης σκότωσε ένα κοριτσάκι εκεί κοντά. Όμως τι άλλο έχει η Αληθινή Γη;<p></p><p> </p><p> </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Όταν το νερό τραβηχτεί και κατασταλάξει στους κατώτερους τόπους, τότε χύνεται μέσα απ’ τη γη στις κοίτες των ποταμών και τις γεμίζει, όπως με τα αρδευτικά αυλάκια. Όταν αποτραβηχτεί, βυθίζεται πάλι μέσα στη γη διατρέχοντας μεγαλύτερες και μικρότερες εκτάσεις </span></span></p><p>Εδώ ο Πλάτωνας περιγράφει <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Subterranean_river" target="_blank"><b>υπόγειους ποταμούς</b></a> (subterranean rivers) καθώς και το σικελικό <i>Fiumare</i>: άδειες ξερορεματιές που τάχιστα γεμίζουν με ορμητικά ρεύματα νερού. Το εντυπωσιακό είναι ότι το νερό δεν προέρχεται από χειμωνιάτικες βροχές, όπως στις δικές μας ανηφαίστειες ξερορεματιές, αλλά ηφαιστειογενώς από υπόγειες πηγές [<i>ανηφαίστειος</i> = δική μου λέξη, α στερητικό + ηφαίστειος]</p><p>Βρήκα <a href="https://youtu.be/cVsaSgieFDQ?t=28" target="_blank"><b>εδώ</b></a> ένα βιντεάκι στο YouTube που δίνει μια ιδέα για το <i>Fiumare</i> (περιοχή Καλαβρίας, επίσης ηφαιστειογενής, που συνδέεται γεωλογικώς με τη Σικελία): </p><p> <iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/cVsaSgieFDQ" title="YouTube video player" width="560"></iframe> </p><p> </p><p>Όσο για τους υπόγειους ποταμούς, που δε νομίζω ότι είναι συνηθισμένοι στην Ελλάδα: <br /></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnWmrJIWmO24ub_n_buD6GgKfwnYG1ws9rA9yvLVUSk7taho1Xf6i6G1ykpuSIwl_2HGHSn-EPek2DInYrgUii9yDakscXojDWWGl0DClAj9Dn2N0Xdwfg4uc9QjnXZ5H2qKlIhgHol1JR/s550/SUB+1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="367" data-original-width="550" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnWmrJIWmO24ub_n_buD6GgKfwnYG1ws9rA9yvLVUSk7taho1Xf6i6G1ykpuSIwl_2HGHSn-EPek2DInYrgUii9yDakscXojDWWGl0DClAj9Dn2N0Xdwfg4uc9QjnXZ5H2qKlIhgHol1JR/w400-h268/SUB+1.jpg" width="400" /></a></div>Ο υπόγειος ποταμός <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Anapo" target="_blank"><b>Anapo</b></a> στη Σικελία που, κατά περιοχές, χάνεται κάτω απ’ το έδαφος και κατόπιν αναδεικνύεται παραπέρα. <p></p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEiFwR-QDhV65_RrOi6pGXPRs1yNdSFZG98pWIpzmibXRMb4qNJh-eQEQCNLs7RbIDlODJ5ghDdQa1uBaShthaYdZzXERpCgzYInjFmcHtuOdOHo6qy9ute6n9qYRMwV2NxymYtyhBzr-9/s529/SUB+3.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="397" data-original-width="529" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEiFwR-QDhV65_RrOi6pGXPRs1yNdSFZG98pWIpzmibXRMb4qNJh-eQEQCNLs7RbIDlODJ5ghDdQa1uBaShthaYdZzXERpCgzYInjFmcHtuOdOHo6qy9ute6n9qYRMwV2NxymYtyhBzr-9/w400-h300/SUB+3.png" width="400" /></a></div><p>Ο υπόγειος ποταμός Amenano <a href="https://www.citymapsicilia.it/en/structure/amenano-river/" target="_blank"><b>κάτω απ' την πόλη της Catania</b></a>, στη Σικελία </p><p> </p><p></p><p><a href="https://youtu.be/NNIgSdw4rGQ?t=138" target="_blank"><b>Εδώ</b></a> μια μικρή σημερινή γεύση από το εκτεταμένο σύστημα υπόγειων καναλιών, τούνελ και σπηλαίων του Agrigento (ο αρχαίος <i>Ακράγας</i>, η πόλη του Εμπεδοκλή) στη Σικελία:</p><p>
<iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/NNIgSdw4rGQ" title="YouTube video player" width="560"></iframe>
</p><p> </p><p> </p><p>Όμως τι άλλο έχει η Αληθινή Γη;</p><p><br /></p><p><br /></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Παντού στην Αληθινή Γη υπάρχουν κοιλώματα, με ποικιλία μορφών και
μεγεθών. Εμείς κατοικούμε μέσα σ’ ένα απ’ αυτά και νομίζουμε ότι ζούμε
στην επιφάνειά της γης</span></span> [ο Πλάτωνας το ανέπτυξε αργότερα στην <i>Πολιτεία</i>
στη γνωστή Αλληγορία του Σπηλαίου] <span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">... Το νερό στην Αληθινή Γη δημιουργεί θάλασσες, λίμνες, πηγές και ποταμούς. Στο εσωτερικό της είναι κούφια, συνέχεια των κοιλωμάτων της, με πολλές περιοχές. Κι όλες αυτές οι περιοχές κάτω απ’ τη γη συγκοινωνούν μεταξύ τους σε πολλά σημεία με κανάλια, κι οι ποταμοί πλημμυρίζουν κάθε φορά τους υπόγειους τόπους</span></span></p><p></p><p> Εδώ δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω!... Θα ‘θελα να ‘μουν Σικελός! </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV8RgUZmgdB6MxcYxP-kg2ktukEMknl8HyVL3NNMCu6_-l7INmSaXo-ZbTb5_wK8SJTtw_34oNDpqXdYkr2kU6lGrlN2AxElThe_2zukMLmpSJBXPICDT_1NoXIPzWUmAJ2y4xAPjKyWod/s863/Cave+5.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="429" data-original-width="863" height="199" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV8RgUZmgdB6MxcYxP-kg2ktukEMknl8HyVL3NNMCu6_-l7INmSaXo-ZbTb5_wK8SJTtw_34oNDpqXdYkr2kU6lGrlN2AxElThe_2zukMLmpSJBXPICDT_1NoXIPzWUmAJ2y4xAPjKyWod/w400-h199/Cave+5.jpg" width="400" /></a></div><br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzML6ANCJekS59dy6FjXKFnHo7MATc0qGbiF_Nizod3O3ill2G_hl8DvCoKvaqp-V5mqyxccPD_Wvzl5qodcGMDWQO0BuwhPLyGqPpgAQ6EnxWSIbHid1BX9DPyvcAjH0lXAB_lD22Z9MT/s1024/Cave+3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1024" data-original-width="740" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzML6ANCJekS59dy6FjXKFnHo7MATc0qGbiF_Nizod3O3ill2G_hl8DvCoKvaqp-V5mqyxccPD_Wvzl5qodcGMDWQO0BuwhPLyGqPpgAQ6EnxWSIbHid1BX9DPyvcAjH0lXAB_lD22Z9MT/w462-h640/Cave+3.jpg" width="462" /></a></div><br /><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8MWExJX1QW7pc8uz-GtrvBTfYB4-fLZrzagGWSN0qKM_IhUyB4bSzWc9TB8DCS4FCXDDwgVsw1R41IJn6l5pU90mL1xMnFAuTtGzqO9vMpBhmoaB9hqckdtVwxpUMaiIm0HuIIFlGkaXP/s550/Cave+4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="412" data-original-width="550" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8MWExJX1QW7pc8uz-GtrvBTfYB4-fLZrzagGWSN0qKM_IhUyB4bSzWc9TB8DCS4FCXDDwgVsw1R41IJn6l5pU90mL1xMnFAuTtGzqO9vMpBhmoaB9hqckdtVwxpUMaiIm0HuIIFlGkaXP/w400-h300/Cave+4.jpg" width="400" /></a></div><p>Grotta Magniapane, σύστημα 9 σπηλιών στη Σικελία. Μέσα τους υπάρχει ολόκληρο εγκαταλειμμένο χωριό από τον 19ο αιώνα </p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLJH3AC6MiNCpxG1etRpWAnfTpA1rqUsJ6ntYUT1KFpDFKaHr6eVdg6JBrOu1CyOR0WsuR-JkdEmtaPOQLxGLtD_gV_mKBjgFSX_bj0reBwsOuyDvbe3f_tOzt1Fijw3LV5ik2Uuz5v1PK/s960/Cave+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="511" data-original-width="960" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLJH3AC6MiNCpxG1etRpWAnfTpA1rqUsJ6ntYUT1KFpDFKaHr6eVdg6JBrOu1CyOR0WsuR-JkdEmtaPOQLxGLtD_gV_mKBjgFSX_bj0reBwsOuyDvbe3f_tOzt1Fijw3LV5ik2Uuz5v1PK/w400-h213/Cave+2.jpg" width="400" /></a></div> <p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYNXa6DTYKiH-ilWuM02TSi6n-p1Hafg5nKjcZnr0rsuZiS9RiZKRaku2E8F0EcBLuBfsY0471O93SNMEkETQFbrppwJTSj5Nl7Cd7i2zKqqr8aXgQ3YP_1Mh_jONCkTyl-hebh0yiRc6k/s550/Cave+1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="413" data-original-width="550" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYNXa6DTYKiH-ilWuM02TSi6n-p1Hafg5nKjcZnr0rsuZiS9RiZKRaku2E8F0EcBLuBfsY0471O93SNMEkETQFbrppwJTSj5Nl7Cd7i2zKqqr8aXgQ3YP_1Mh_jONCkTyl-hebh0yiRc6k/w400-h300/Cave+1.jpg" width="400" /></a></div><p>Το σπήλαιο Sataria στο νησάκι της Panteleria, Σικελία. Τα νερά του είναι θερμά και θεραπευτικά. Εδώ ο Οδυσσέας συνάντησε την Καλυψώ </p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6KWCmMi5paGWY-RGIpkVn57Ny0XOONbZ3dUf2BvS3cOJ7M45g23TtT6tNmGnKncdtb_nJ4oli9ut_Lbg_lE3K5Mr39IdYpshDInuN1rPRKg_OMkYmRp_gMHIZ8uTQ-60w4nXRHYKKqQux/s1200/GORGE+1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="898" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6KWCmMi5paGWY-RGIpkVn57Ny0XOONbZ3dUf2BvS3cOJ7M45g23TtT6tNmGnKncdtb_nJ4oli9ut_Lbg_lE3K5Mr39IdYpshDInuN1rPRKg_OMkYmRp_gMHIZ8uTQ-60w4nXRHYKKqQux/w299-h400/GORGE+1.jpg" width="299" /></a></div><br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLNomac7zS2RLa7_szlekHhvJwHY_TEAYGsrR21Cvr4KeLty9F1d4D47LJKHAha9CuSWZLHYXnuYj33z3hyIwHhRqLuUrRgLbHrpH96RQp_irlU3b7TcdIJquH6PkcTsQcMNBFBL3lnaVq/s640/GORGE+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="427" data-original-width="640" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLNomac7zS2RLa7_szlekHhvJwHY_TEAYGsrR21Cvr4KeLty9F1d4D47LJKHAha9CuSWZLHYXnuYj33z3hyIwHhRqLuUrRgLbHrpH96RQp_irlU3b7TcdIJquH6PkcTsQcMNBFBL3lnaVq/w400-h268/GORGE+2.jpg" width="400" /></a></div><br /><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjxz40XnZUaDKVorjXF5pf1EoZTqnAfXhFesq6shGuwHxZR6_vW7MFmpwoamvx5Tj9SHUaaOiHNdHcrbz9mYvZFNWOs2LYgPl2q4IjwABH70av40bOE6HfKXC5eyj0Z2EbXH2h3lOU-jcdP/s966/GORGE+3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="644" data-original-width="966" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjxz40XnZUaDKVorjXF5pf1EoZTqnAfXhFesq6shGuwHxZR6_vW7MFmpwoamvx5Tj9SHUaaOiHNdHcrbz9mYvZFNWOs2LYgPl2q4IjwABH70av40bOE6HfKXC5eyj0Z2EbXH2h3lOU-jcdP/w400-h266/GORGE+3.jpg" width="400" /></a></div><p>Το φαράγγι του ποταμού Alcantara στη Σικελία, βόρεια της Αίτνας. Οι βραχώδεις σχηματισμοί, κολώνες και μονόλιθοι είναι από κρυσταλλωμένη λάβα της Αίτνας που ψύχθηκε χιλιάδες χρόνια πριν από το νερό του ποταμού </p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAKE6bax_WUDmntlUR0Eld7WdaXJ0ZAHohe2GmIVEJOH69huep6nC3pSrvBlPBB1vQPGV28VN5hlgqQ5iLbIjPAf1gFynG_PtWoYyzcSeJbnExx1vc7vRbmL6SfV-0iTpcMrkZio3ZBTgc/s550/Sub+5+Marettimo.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="413" data-original-width="550" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAKE6bax_WUDmntlUR0Eld7WdaXJ0ZAHohe2GmIVEJOH69huep6nC3pSrvBlPBB1vQPGV28VN5hlgqQ5iLbIjPAf1gFynG_PtWoYyzcSeJbnExx1vc7vRbmL6SfV-0iTpcMrkZio3ZBTgc/w400-h300/Sub+5+Marettimo.jpg" width="400" /></a></div>Το σπήλαιο Marettimo στη Σικελία <p></p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1yRV0_8j2Oaplx6By_txFFxVNMCVO7AiUYnQEpurMN_goQjGbh3vXwNB1IDb-RbLXi19vlDnYivK2m_WCT4LOUF31Ldt6DmjsFZi20sa0m4jr9QjpG-tKgV9nuyuLk1pXpXslLKkLtgz1/s800/Sub+6+Puntali.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="800" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1yRV0_8j2Oaplx6By_txFFxVNMCVO7AiUYnQEpurMN_goQjGbh3vXwNB1IDb-RbLXi19vlDnYivK2m_WCT4LOUF31Ldt6DmjsFZi20sa0m4jr9QjpG-tKgV9nuyuLk1pXpXslLKkLtgz1/w400-h300/Sub+6+Puntali.jpg" width="400" /></a></div>Tο σπήλαιο Puntali στη Σικελία <p></p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJO2XCl-EuhHrrRhLg4WhCpHLtZ50S4ccLHaNX9MGj0R8Rw6YdkbVN9M4ma-J1O1E7Ud5UeFcBMX0wHyLfBWZuv4R1aH16SD5Gm2xyMoCSNiFGNycp17z_yW2evm_uVAI0_XmZMDKeXHVW/s600/Gorge+8+Simeto+river.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="450" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJO2XCl-EuhHrrRhLg4WhCpHLtZ50S4ccLHaNX9MGj0R8Rw6YdkbVN9M4ma-J1O1E7Ud5UeFcBMX0wHyLfBWZuv4R1aH16SD5Gm2xyMoCSNiFGNycp17z_yW2evm_uVAI0_XmZMDKeXHVW/w300-h400/Gorge+8+Simeto+river.jpg" width="300" /></a></div>Το φαράγγι του ποταμού Simeto στη Σικελία <p></p><p> </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2SO5ejTd314cADtD_NVShNBEJiHUsUxiO23ydoJDijHq_doeuL1NWDQ1mzUaE55PFuIdUlL7LLWUEoSFdndyUt_JDYCXTzOdg7OPyVeSNZLR-1ttDxCQ-O9eS-blJiM9C4reM8NTr8VvI/s1080/GORGE+4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1080" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2SO5ejTd314cADtD_NVShNBEJiHUsUxiO23ydoJDijHq_doeuL1NWDQ1mzUaE55PFuIdUlL7LLWUEoSFdndyUt_JDYCXTzOdg7OPyVeSNZLR-1ttDxCQ-O9eS-blJiM9C4reM8NTr8VvI/w400-h266/GORGE+4.jpg" width="400" /></a></div><br /> <p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZj237qa7dSTHfH2q8QisKr9RsCRTI-Ean4riE9zrkCrsrgkGskS8XPjZz3_tR3hMtw270s29PHz4whaKvv2MkuY930ZPaYC5nfdrGuSLGbUQagCxXrY4QX-yppkHVstK_abmf7xWw2lsS/s1067/GORGE+6.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1067" data-original-width="800" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZj237qa7dSTHfH2q8QisKr9RsCRTI-Ean4riE9zrkCrsrgkGskS8XPjZz3_tR3hMtw270s29PHz4whaKvv2MkuY930ZPaYC5nfdrGuSLGbUQagCxXrY4QX-yppkHVstK_abmf7xWw2lsS/w300-h400/GORGE+6.jpg" width="300" /></a></div><p>To φαράγγι του ποταμού Cassibile στη Σικελία </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * * * * </b></span></p><p>Κάπου πρέπει να σταματήσω. H παρατήρηση & στοιχειοθέτηση ότι ο Πλάτωνας στο Μύθο της Αληθινής Γης εμπνεύστηκε από τη γεωλογία και τα τοπία της Σικελίας ανήκει στον Peter Kingsley, από το βιβλίο του <a href="https://bmcr.brynmawr.edu/1997/1997.10.19/" target="_blank"><b><i>Ancient Philosophy, Mystery & Magic</i></b></a>. Έψαξα να βρω αυτόν τον Σικελικό Εσπερινό, εντυπωσιάστηκα από τις φωτογραφίες και τα βίντεο. Πού να τα ζήσεις κι από κοντά! Δεν ήξερα ότι η Σικελία είναι γεωμορφικώς τόσο ιδιαίτερη και όμορφη. Και θανατηφόρα. </p><p>Εμείς την έχουμε συνδεδεμένη με τη μαφία. Ο στρατηγός Πάττον την κορόιδευε: «Το πιο κατακτημένο μέρος του κόσμου!» έλεγε, «και ποιοι δεν πέρασαν από δω! Τώρα κι ο αμερικάνικος στρατός!». Όμως οι αρχαίοι την εκτιμούσαν. Κάθε μέρος στις παραπάνω φωτο (καθώς και πολλά άλλα ακόμα) στην αρχαιότητα ήταν τόπος λατρείας θεοτήτων και συνοδευόταν από μύθους και θρύλους. Τίποτα δεν κατάλαβε ο Πάττον απ’ τη Σικελία, αυτός μπορούσε να δει μόνο στρατούς να κατακτούν έναν τόπο. Ας κλείσουμε με λίγο <i>Φαίδωνα</i> (110c–111b): </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: medium;">ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Η Αληθινή Γη είναι φτιαγμένη από χρώματα πολύ πιο λαμπερά και καθαρά από τα δικά μας. Κάποιο μέρος της είναι πορφυρό, εκπληκτικά ωραίο, άλλο χρυσωπό, άλλο ολόλευκο, λευκότερο απ’ το γύψο ή το χιόνι, και τα υπόλοιπα χρώματά της είναι ακόμα ωραιότερα απ’ αυτά που ξέρουμε εμείς εδώ. Τα βουνά κι οι λίθοι της είναι πιο όμορφα απ’ τα δικά μας ως προς τη λειότητα, τη διαφάνεια και τα χρώματα. Τα πετράδια που ‘χουμε εμείς εδώ, το σάρδιο, ο ίασπις, τα σμαράγδια, είναι μόρια όσων υπάρχουν εκεί. Η Αληθινή Γη είναι στολισμένη μ’ όλα τούτα τα στολίδια, και με χρυσό, ασήμι κι όλα τα παρόμοια. Και τα στολίδια τούτα αποκαλύπτονται από μόνα τους, καθώς είναι μεγάλα και σπαρμένα παντού. Το κλίμα εκεί είναι τόσο εύκρατο που οι άνθρωποι δε γνωρίζουν την αρρώστια και ζουν πολύ περισσότερο από μας. Αλλά κι ως προς την όραση, την ακοή, τη σοφία κι όλα τα παρόμοια, απέχουν πολύ από μας. Έχουν ακόμα άλση κι ιερά στα οποία κατοικούν οι Θεοί, καθώς και προφητείες, φωνές, κι άλλους τρόπους με τους οποίους παρουσιάζονται οι Θεοί, κι οι άνθρωποι έρχονται σ’ επαφή μαζί τους πρόσωπο με πρόσωπο. Να δεις αυτή τη Γη, θέαμα για καλότυχους θεατές</span></span></p><p> <br /></p><br />Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-89929149112852020782021-08-12T22:47:00.009+03:002021-08-24T22:44:06.801+03:00Αφρός του Φεγγαριού<p>Η Πρώτη Ύλη (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prima_materia" target="_blank"><i><b>Prima Materia</b></i></a>) ήταν κάτι μυστηριώδες που οι παλιοί αλχημιστές θεωρούσαν απαραίτητο για την παρασκευή της <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Philosopher%27s_stone" target="_blank"><b>Φιλοσοφικής Λίθου</b></a>. Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα γι’ αυτό, εξάλλου ακόμα και τ’ όνομά του, «Πρώτη Ύλη», ήταν μια κρυπτική ταμπέλα που χρησιμοποιούσαν οι αλχημιστές στα δημοσιευμένα κείμενά τους. Οι ίδιοι μεταξύ τους σίγουρα θα λέγαν πολλά περισσότερα. Αναφέρεται ότι είχε μορφή κοκκινωπής σκόνης κι ήταν ανθεκτικό στη φωτιά, αν και στους παλιούς αλχημιστές δεν ξέρεις ποτέ τι είναι κυριολεκτικό και τι μεταφορικό. Τι άλλο ξέρουμε για την Πρώτη Ύλη; </p><p>Στην <b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Turba_Philosophorum" target="_blank"><i>Turba Philosophorum</i></a></b> (Σύναξη των Φιλοσόφων), ονομαστό αλχημιστικό κείμενο του 12ου αιώνα μεταφρασμένο από κάποια παλιότερη αραβική πηγή, ο Πυθαγόρας φέρεται να μιλά για κάτι που: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">“... μπορεί να βρεθεί παντού, είναι πολύτιμος λίθος όμως δεν είναι πολύτιμος λίθος. Είναι ευτελές κι ανεκτίμητο, κρυμμένο κι όμως το ξέρει ο καθένας. Έχει ένα όνομα κι έχει πολλά ονόματα, είναι ο Αφρός του Φεγγαριού. Αυτός ο πολύτιμος λίθος, που δεν είναι πολύτιμος λίθος, είναι ο πιο ακριβός απ’ όλους, χωρίς αυτόν η Φύση δεν μπορεί να φτιάξει τίποτα» </p><p style="text-align: left;"><a href="http://www.levity.com/alchemy/turba.html" target="_blank"><b>Εδώ η <i>Turba Philosophorum</i> σε αγγλική μετάφραση</b></a> </p><p style="text-align: left;">To <i>Gloria Mundi</i>, αλχημιστικό κείμενο του 1620 προσθέτει λίγα περισσότερα για τον Αφρό του Φεγγαριού: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Το ξέρουν όλοι, νέοι και γέροι. Το βρίσκεις στην επαρχία, στο χωριό, στην πόλη, σ’ όλα τα δημιουργήματα του Θεού, κι όμως όλοι το περιφρονούν. Κανείς δεν του δίνει αξία παρόλο που μετά την ανθρώπινη ψυχή, είναι το πιο όμορφο και πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο. Έχει δύναμη να ρίξει πρίγκηπες και βασιλιάδες». </p><p style="text-align: left;">«Αλέξης Τσίπρας» δεν πιάνεται για σωστή απάντηση, δεν μπορεί να ήταν αυτός η Πρώτη Ύλη των αλχημιστών. <br /></p><p style="text-align: left;">Τι ήταν τελικά ο Αφρός του Φεγγαριού; Ο παρακάτω γρίφος πρέπει να εμφανίστηκε τον 17ο αιώνα σε αλχημιστικά κείμενα της εποχής. Μόχθησα να τον βρω σε κάποια πρωτότυπη πηγή αλλά δεν τα κατάφερα. Τον αναφέρω όπως τυπικά αναπαράγεται, τείνω να πιστεύω ότι είναι αυθεντικός: </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Είναι το κλειδί της ζωής και του θανάτου. Μπορεί να βρεθεί παντού όμως αν δεν το βρεις στο σπίτι σου, δε θα το βρεις πουθενά. Παρόλα αυτά είναι μπροστά στα μάτια σου. Κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτό κι όλοι το χρησιμοποιούν. Ο φτωχός συνήθως έχει περισσότερο από δαύτο απ’ ό,τι ο πλούσιος. Τα παιδιά παίζουν μ’ αυτό στους δρόμους. Οι αμόρφωτοι το εκτιμούν πολύ, ενώ οι μορφωμένοι συχνά το πετάνε. Είναι μια ζωντανή κι αόρατη ουσία που συγκεντρώνεται στις κοιλότητες της φύσης, σε ιερά ποτήρια και σε μέρη του ανθρώπινου σώματος. Είναι το μόνο πράγμα από το οποίο μπορεί να παρασκευαστεί η Φιλοσοφική Λίθος και χωρίς αυτό, κανένα ευγενές μέταλλο δεν μπορεί να γίνει» </p><p style="text-align: left;"></p><p style="text-align: left;">Τι άλλο ξέρουμε για τον Αφρό του Φεγγαριού; Ο <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sigismund_Bacstrom" target="_blank"><b>δρ. Sigismond Backstrom</b></a> (1750 - 1805) ήταν Σκανδιναβός, που μεγάλο μέρος της ζωής του δούλεψε γιατρός σε καράβια. Το 1794 έδεσε στο νησί του Μαυρίκιου (τότε γαλλική αποικία) με το πλοίο <i>Harriet</i> και προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εκεί ήταν που συνάντησε τον κόμη Louis de Chazal. Οι δύο άντρες γρήγορα αναγνώρισαν ο ένας στον άλλον έναν συνάδελφο αλχημιστή που είχε ήδη παρασκευάσει κάποτε τη Φιλοσοφική Λίθο. Ο Backstrom σημείωνε στο ημερολόγιό του: «Ο κόμης μου προσέφερε 30.000 Ισπανικά δολάρια να μείνω μαζί του έναν χρόνο και να ξανακάνουμε τη διαδικασία από την αρχή. Όμως καθότι είχα λάβει εντολή από τον Πρόεδρο της Αποικιακής Συνέλευσης [δηλ. την κυβέρνηση των Αβράκωτων του Μαυρίκιου] να επιβιβαστώ στο <i>Harriet</i> και να σαλπάρω για Νέα Υόρκη, δεν τόλμησα να μείνω. Όταν ο κόμης το άκουσε, έκλαψε σα μικρό παιδί». </p><p style="text-align: left;">Κι όμως. Ακόμα και σε εποχές Γαλλικής Επανάστασης με εθνοσυνελεύσεις, Ιακωβίνους, Ροβεσπιέρους, Ναπολέοντες, υπήρχε κόσμος με... εντελώς διαφορετικούς στόχους απ’ αυτούς της Επανάστασης ή των αντιπάλων της </p><p style="text-align: left;">Ο Backstrom συνέθεσε μια αλχημιστική ανθολογία. Τα σχόλια σε αγκύλες [] είναι του ίδιου. Σ' αυτήν διαβάζουμε: </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">«Για τη Φιλοσοφική Λίθο ξεκινάς και τελειώνεις με τον Φιλοσοφικό υδράργυρο. Ο συμπυκνωμένος μας υδράργυρος [έμφαση στην έκφραση – συμπυκνωμένος, όχι ρευστός υδράργυρος], o οποίος είναι ένα ορυκτό [το Αντιμόνιο της Αλχημείας], πρέπει με τέχνη να γίνει νερό, να καταλυθεί στην Πρώτη του Ύλη. Δηλαδή, σε υδραργυρικό νερό [με τη δράση της μυστικής Φωτιάς στο Rebis]. Οπότε λοιπόν, είναι πολύτιμος λίθος και δεν είναι πολύτιμος λίθος» <br /></div><p style="text-align: left;"><i>Rebis</i> («Διπλό») στη γλώσσα των αλχημιστών ήταν η ένωση Θείου κι Υδραργύρου, Ήλιου και Σελήνης. Δεν μπόρεσα να βρω τίποτα για τον κόμη Louis de Chazal. Είτε ήταν εξαιρετικά αθόρυβος άνθρωπος που φρόντιζε να μην τραβά την προσοχή, είτε κάποιος αριστοκράτης που στην Επανάσταση κατάλαβε αμέσως πού θα πάει το πράγμα και φρόντισε να ξεφύγει στον Μαυρίκιο, μακριά απ’ τη Γαλλία με τις πολιτοφυλακές και τις γκιλοτίνες της, είτε ήταν συγγραφική κατασκευή του Backstrom (λίγο απίθανο όμως γιατί το ημερολόγιό του ο Backstrom δεν το 'χε για δημοσίευση, τα ‘γραφε για τον εαυτό του). </p><p style="text-align: left;">Τι ήταν τελικά η Prima Materia των αλχημιστών, o Αφρός του Φεγγαριού; Που ήταν πολύτιμος λίθος και δεν ήταν πολύτιμος λίθος; Υποψιάζομαι πως ό,τι πιασάρικη απάντηση κι αν δώσουμε –«φως!», «ζωή!», «αγάπη!», «Θεός!», «φαντασία!», «πνεύμα!» κ.ο.κ.– οι παλιοί αλχημιστές θα την απέρριπταν, δε θα μας θεωρούσαν άξιους μύησης. Κάτι άλλο περιμένουν ν’ ακούσουν. </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * * * *</b></span> <br /></p><div style="text-align: left;"><b>Όλη μέρα στα καμίνια και σε θερμαντήρες </b></div><div style="text-align: left;"><b>Μέσα σε ατμούς μολύβδου, σε αποστακτήρες </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b>Λιώνουν τα νιάτα μας στην Αλχημεία </b></div><div style="text-align: left;"><b>Για ν’ απομονωθεί η Πεμπτουσία </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b>Στο πετσί μας η μουντζούρα νιτρικού αργύρου </b></div><div style="text-align: left;"><b>Και η ένωση σκοτούρα θείου κι υδραργύρου </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b>Λιώνουν τα νιάτα μας στην Αλχημεία </b></div><div style="text-align: left;"><b>Για ν’ απομονωθεί η Πεμπτουσία </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b>Όσο κι όσο αγοράζω γάλα μαγνησίας </b></div><div style="text-align: left;"><b>Και παρασκευάζω Φίλτρα της Αθανασίας </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b>Λιώνουν τα νιάτα μας στην Αλχημεία</b></div><div style="text-align: left;"><b>Για ν’ απομονωθεί η Πεμπτουσία</b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b></div><div style="text-align: left;"><b> </b>
<iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/4N1YxNmQseg" title="YouTube video player" width="560"></iframe> </div><div style="text-align: left;"> </div>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-14049813786479845942021-08-06T08:54:00.001+03:002021-08-06T09:01:38.382+03:00Άσκηση 14<p>Κοιτούσα ό,τι μου 'μεινε από τις χρονιές που δίδαξα στο Κοινωνικό Φροντιστήριο του Βόλου. Ένα απ' αυτά είναι και η Άσκηση 14, σελ. 176, του σχολικού βιβλίου στα μαθηματικά κατεύθυνσης. Την ξανάδα πρόσφατα και την παραθέτω αυτούσια από το σχολικό:</p><p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_ti1708jHJVvR3pOTa6LjCrs6a7kHfA4NmpbUvLbIFpO0uRUEA2g1P_Xv-N9zUxWTQ-1qh1fj9zTPXchd3MrhJ6JPNuTu1oYoP4fkGoEyCOAwWGOxmBlBn2IF0gpoGO9W9hbXpfXzS7Lt/s781/14.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="207" data-original-width="781" height="148" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_ti1708jHJVvR3pOTa6LjCrs6a7kHfA4NmpbUvLbIFpO0uRUEA2g1P_Xv-N9zUxWTQ-1qh1fj9zTPXchd3MrhJ6JPNuTu1oYoP4fkGoEyCOAwWGOxmBlBn2IF0gpoGO9W9hbXpfXzS7Lt/w561-h148/14.jpg" width="561" /></a></div><br /><p>Πήγα να τους την κάνω στην τάξη αλλά τσατίστηκα και σταμάτησα. «Παιδιά, συγνώμη, έχει κάποια σφάλματα η εκφώνηση της άσκησης, κάντε έναν κόπο να τα διορθώσετε στο βιβλίο σας». Οπότε μας έμεινε η Άσκηση 14, σελ. 176, διορθωμένη: </p><p> </p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: times;"><b>14.</b> Ένας <strike>αγρότης</strike> τσιφλικάς θέλει να προσλάβει <strike>εργάτες</strike> σκλαβάκια για να μαζέψουν 12500 κιλά ντομάτες. Κάθε <strike>εργάτης</strike> σκλαβάκι μαζεύει 125 κιλά την ώρα και πληρώνεται 6 ευρώ <strike>την ώρα</strike> τη βδομάδα. Για το συντονισμό και επιστασία των <strike>εργατών</strike> σκλάβων ο <strike>αγρότης</strike> τσιφλικάς θα προσλάβει και <strike>έναν επιστάτη</strike> τσιράκι το οποίο θα πληρώνει 10 ευρώ την ώρα. Ο <strike>αγρότης</strike> τσιφλικάς, επιπλέον, θα πληρώσει στο σωματείο των εργατών <i>(ΣΤΟ ΠΟΙΟ;)</i> εισφορά 10 ευρώ για <strike>τον επιστάτη</strike> το τσιράκι και κάθε <strike>εργάτη</strike> σκλαβάκι. Να βρείτε <strike>πόσους εργάτες</strike> πόσα σκλαβάκια πρέπει να προσλάβει ο <strike>αγρότης</strike> τσιφλικάς για να του κοστίσει το ελάχιστο δυνατόν και ποιο θα είναι το ελάχιστο κόστος. </span></span></p><p> </p><p></p><p>Τα παιδιά γελούσαν, ήταν Γ’ Λυκείου ακόμα (τώρα που το ξανακοιτάζω, αναρωτιέμαι αν ξέραν τη λέξη <i>τσιφλικάς</i>). Η Δ. που ήταν μεταλυκειακή, δούλευε χρόνια και ξανάδινε πανελλήνιες, δε γελούσε τόσο πολύ. «Παιδιά, έτσι είναι», τους λέει κάποια στιγμή, «αλήθεια, σκλαβάκι σ’ έχουν» </p><p>Ένα άλλο ωραίο είχε βγει απροσχεδίαστα όταν κάναμε την έννοια της Συνάρτησης Θέσης, <b><a href="http://ironprison.blogspot.com/2017/02/blog-post.html" target="_blank">το είχα αναφέρει εδώ</a></b>. Δηλαδή, την πρώτη φορά βγήκε απροσχεδίαστα. Κατόπιν ήταν προμελετημένο, καρφωτό και δουλεμένο! Το 'χα κατά νου και περίμενα να φτάσουμε στο συγκεκριμένο σημείο της ύλης. </p><p><br /><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/tXOZg3Va3vM" title="YouTube video player" width="560"></iframe></p><p><br /></p><p><br /></p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7618691296092051507.post-45396093646530970002021-08-01T00:18:00.010+03:002023-09-17T05:25:55.156+03:00Η 32η Αρνητική Ομολογία<p>Μια ανάρτηση για την Αρχαία Αίγυπτο, ελπίζω να μην τη μετανιώσω: </p><p>Περάσαν κιόλας 6 χρόνια, ε; Ήταν Ιούλιος 2015 που ο Τσίπρας ανήγγειλε το διαβόητο δημοψήφισμά του. Όλοι το θυμόμαστε. Είχα μόλις γυρίσει απ’ την Ασία, προσπαθούσα ακόμα να προσαρμοστώ στη χώρα της φέτας και του ελαιόλαδου (ακόμα μου ξέφευγαν ασιατικές λέξεις καθώς μιλούσα) και ξαφνικά ακούμε όλοι... δημοψήφισμα! </p><p>Ενθουσιάστηκα. Επιτέλους, μια ευκαιρία να σταθούμε ήρωες! Να κρατήσουμε μεγάλες στάσεις ακόμα κι αν το πληρώσουμε με τη ζωή μας. Δούλεψα για το ΟΧΙ κι έπιανα κουβέντα ακόμα και με κόσμο στο παγκάκι, στο δρόμο, στο καφενείο, παντού: όλους μας έκαιγε το θέμα. Ήμουν θερμός κι υποθέτω ότι θα επηρέασα αρκετούς. Πάντως πρώτη φορά έζησα τέτοια Ελλάδα εκείνη τη βδομάδα πριν το δημοψήφισμα, μου φαινόταν σαν η χώρα να ‘χε γίνει μια μεγάλη παρέα, ακόμα και με τους ψηφοφόρους του ΝΑΙ. </p><p>Η ανάρτηση είναι για την Αρχαία Αίγυπτο, δεν είναι πολιτική </p><p>Μιλώντας με κόσμο του ΟΧΙ, άκουγα συχνά μια νοοτροπία: «οι Γερμανοί μας θέλουν σκλάβους τους!» και δε μου άρεσε. Άκουγα και μια άλλη νοοτροπία: «Λίγο να τους κουνηθούμε, οι Ευρωπαίοι θα τρομάξουν, η ευρωζώνη θα διαλυθεί, οι αγορές θα τρελαθούν κ.λπ. τελικά θα υποχωρήσουν!» (όχι με τέτοια λόγια φυσικά). Ούτε αυτό μου άρεσε. Προσπαθούσα να τους πω ότι μπορεί να χρειαστεί και να πεινάσουμε, να δούμε τιμές να εκτοξεύονται, να εξαφανιστούν βασικότατα είδη, ακόμα και να βρεθούμε νεκροί μια μέρα σε κάποιο παγκάκι. Ας είμαστε προετοιμασμένοι για όλα. Άρχισα σιγά–σιγά να σχηματίζω την αίσθηση ότι δεν είναι όλοι οι ψηφοφόροι του ΟΧΙ μέρος της λύσης, ούτε όλοι οι ψηφοφόροι του ΝΑΙ μέρος του προβλήματος. Στο κάτω–κάτω, δεν μπορώ να κατηγορήσω κάποιον που ψηφίζει ΝΑΙ επειδή φοβάται, όλοι φοβόμασταν τότε. </p><p>Τη συνέχεια την ξέρουμε όλοι. Όπως είπε η κα. Μέρκελ αμέσως μετά το δημοψήφισμα: «Μάθαμε το αποτέλεσμα, τώρα ο κ. Τσίπρας πρέπει να μας εξηγήσει τι σημαίνει αυτό το αποτέλεσμα». </p><p>Και ο κ. Τσίπρας μας εξήγησε... </p><p>Μας είπε ότι «<a href="https://www.koutipandoras.gr/article/tsipras-ohi-sto-dimopsifisma-itan-ena-gamoto-toy-ellinikoy-laoy" target="_blank"><b>το ΟΧΙ ήταν ένα <i>γαμώτο</i></b></a>», το ‘λεγε συχνά τότε στις συνεντεύξεις του, «<a href="https://www.larissanet.gr/2015/08/30/tsipras-to-62-itan-to-gamoto-tou-laou/" target="_blank"><b>το 62% ήταν το <i>γαμώτο </i>του λαού</b></a>» (τι άθλια έκφραση!) </p><p>Δε βρέθηκε κάποιος να του υποδείξει ότι το Σύνταγμα προβλέπει τα δημοψηφίσματα να γίνονται μόνο «<a href="https://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagma/article-46/" target="_blank"><b>για κρίσιμα εθνικά θέματα ή για σοβαρά κοινωνικά ζητήματα</b></a>»;... Όχι <i>για να βγει ένα γαμώτο</i> (το ‘χει πει ακριβώς έτσι ο Τσίπρας σε συνέντευξή του). Οπότε, αν φτιάξεις το τρεχαγύρευε δημοψήφισμά σου και το κάνεις να γίνει για «το <i>γαμώτο</i> του λαού» είσαι έως και αντισυνταγματικός. Πέντε χρόνια μετά, <a href="https://www.newsbeast.gr/politiki/arthro/5943699/ti-leei-simera-o-a-tsipras-kai-to-dimopsifisma-toy-2015" target="_blank"><b>ο Τσίπρας συνέχισε να το λέει</b></a>!... Πέντε χρόνια που δε διάβασε το Σύνταγμα της χώρας του <br /></p><p>Η ανάρτηση είναι ιστορική, για την Αρχαία Αίγυπτο. <br /></p><p>Όμως τα σημάδια ήταν εκεί, μπροστά μας. Δεν τα βλέπαμε τότε – εγώ, τουλάχιστον, δεν τα ‘βλεπα μέσα στη θέρμη μου. Όχι μόνο το εξαιρετικά αόριστο, μη–δεσμευτικό ερώτημα του δημοψηφίσματος, πήγαμε στην κάλπη και δεν ξέραμε τι ακριβώς ψηφίζουμε (θυμάστε; <i>Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας το οποίο κατέθεσαν η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ στο Eurogroup της 25/06/15 και αποτελείται από δύο μέρη κ.λπ.</i>). Κυρίως ήταν το προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ στο <a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%AD%CE%BD_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%88%CE%AE%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_2011" target="_blank"><b>ουδέποτε διεξαχθέν δημοψήφισμα του Παπανδρέου</b></a>, Νοέμβρης 2011, τότε που σπάσαν τα νεύρα του και πέταξε ένα πυροτέχνημα για δημοψήφισμα. Λοιπόν, η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ και του ίδιου του Τσίπρα ήταν υπερβολικά... διστακτική και πολιτικάντικη. «<a href="https://www.typosthes.gr/politiki/3779_al-tsipras-o-papandreoy-syretai-se-ekloges" target="_blank"><b>Κάλπες εκλογών, όχι κάλπες δημοψηφίσματος</b></a>», «<a href="https://www.peristerinews.gr/moni-lysi-einai-oi-ekloges-leei-i-arist/ " target="_blank"><b>προσωπικές επιδιώξεις του κ. Παπανδρέου</b></a>», τέτοια έλεγαν (θυμίζω ότι στην αρχή κι ο ΓΑΠ σχεδίαζε το δημοψήφισμά του μ’ ένα αντίστοιχα μη–δεσμευτικό ερώτημα όπως αυτό του Τσίπρα, όμως οι Βρυξέλλες του αγρίεψαν: «το δημοψήφισμά σου θα είναι ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο ευρώ, μόνο έτσι!»). </p><p>Αυτό έπρεπε να μας είχε χτυπήσει καμπανάκι πως όποιο και να ‘ναι το αποτέλεσμα, αν ο Τσίπρας στριμωχτεί, θα βρει τρόπο να το κάνει: «έλα μωρέ, ένα ξέσπασμα ήταν, μην το κάνουμε θέμα, να βγει ένα <i>γαμώτο</i>». </p><p> </p><p style="text-align: center;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhD0R43ScQU6W7Xi07U4MEo77UoAqQ9RldIxQvezXDXYakFPcAl55FoQdE7G_YaNW83bzrlPgbV46wyxu4FsKeusTf1SneRp-BilCxMA64MSWCqcuvGxw0SJfqfMEgMpulFgGB3m-a9R6oP/s2048/%25CE%2591%25CF%2581%25CE%25BA%25CE%25BF%25CF%258D%25CE%25B4%25CE%25BF%25CF%2582+1.gif" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1748" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhD0R43ScQU6W7Xi07U4MEo77UoAqQ9RldIxQvezXDXYakFPcAl55FoQdE7G_YaNW83bzrlPgbV46wyxu4FsKeusTf1SneRp-BilCxMA64MSWCqcuvGxw0SJfqfMEgMpulFgGB3m-a9R6oP/w341-h400/%25CE%2591%25CF%2581%25CE%25BA%25CE%25BF%25CF%258D%25CE%25B4%25CE%25BF%25CF%2582+1.gif" width="341" /></a></div><div style="text-align: center;"> <span style="font-family: arial;"><span style="font-size: x-small;"><b><span style="font-size: small;">παιδικό παιχνιδάκι του Τσίπρα ήταν τελικά το δημοψήφισμα</span> </b></span></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial;"><span style="font-size: x-small;"><b> </b></span></span></div><p></p><p>Η ανάρτηση είναι για την Αρχαία Αίγυπτο, δεν είναι πολιτική. Πραγματικά δεν είναι, από ηθική σκοπιά κάνω κριτική, όχι από πολιτική. </p><div style="text-align: left;">Τελικά τι απέμεινε από το δημοψήφισμα <strike>για κρίσιμα εθνικά θέματα</strike> για τρα–λα–λα λαϊκά <i>γαμώτο</i>; Σε μένα τουλάχιστον: </div><div style="text-align: left;">- Καταρρακώθηκε η εκτίμησή μου για τον Τσίπρα (όχι ότι πιο πριν ήταν στα ύψη) </div><div style="text-align: left;">- Εξατμίστηκε εντελώς το ενδιαφέρον μου για την ελληνική πολιτική </div><div style="text-align: left;">- Μου ‘μεινε η εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα! Αυτήν τη νοσταλγώ. Τέτοια αίσθηση ότι μας δένουν όλους κοινοί δεσμοί αγωνίας δεν έχω ξαναζήσει στην Ελλάδα. Ήταν καταπληκτικό πόσο μπορούσες να πιάσεις κουβέντα με όλους, και με τον άνθρωπο στο δρόμο, έκανα διάφορους άτυπους φίλους τότε, όλοι είχαμε αγωνία και φόβο. </div><div style="text-align: left;">- Μου ‘μεινε μια συμπάθεια για τον Βαρουφάκη. Τουλάχιστον αυτός καταλάβαινε ότι άμα το ξεκίνησε, οφείλει να το τραβήξει ως το τέρμα, μην ξεφτιλίσει τις λέξεις «κρίσιμο εθνικό θέμα». </div><div style="text-align: left;">- Αν θέλω όμως να ‘μαι δίκαιος, πρώτα και καλύτερα καταρρακώθηκε η εκτίμησή μου για τον κόσμο της Ελλάδας. Τον εντελώς ανηρωικό κόσμο αυτής της χώρας («ανηρωικός»: δική μου λέξη, το αντίθετο του «ηρωικός»). Δηλαδή, αποστρέφομαι τη Μέρκελ και τον Τσίπρα, οφείλω όμως να τους αναγνωρίσω ότι διάβασαν τους Έλληνες καλύτερα από μένα. Κατάλαβαν ότι είναι τσάμπα μάγκες, επομένως δε διακινδυνεύουν πραγματικά μ’ αυτούς. </div><div style="text-align: left;"> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><b>Μύθος του Αισώπου Νο 131: <i>Ο Κυνηγός κι ο Ξυλοκόπος</i></b> </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ένας Κυνηγός έψαχνε να βρει ίχνη Λέοντα. Πέφτει πάνω σ’ έναν Ξυλοκόπο στο δάσος </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">- «Να σε ρωτήσω, έχεις δει εδώ κοντά ίχνη Λέοντα;» </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">- «Ναι, έχω» </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">- «Μπορείς να μου τα δείξεις;» </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">- «Φυσικά. Αν θες, να σου δείξω και τον ίδιο τον Λέοντα» </div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;">Ο Κυνηγός χλώμιασε: «Σ’ ευχαριστώ, όμως μόνο ίχνη Λέοντα σου ζήτησα, όχι τον ίδιο τον Λέοντα» </div><p>Καμιά φορά αναρωτιέμαι: αν τον Τσίπρα τότε τον έπιανε μια έκλαμψη ηρωισμού και το τραβούσε ως το τέρμα, πόσοι απ’ το 62% που ψήφισαν ΟΧΙ θα δέχονταν να πληρώσουν τον λογαριασμό της επιλογής τους στις αναπόφευκτες αντιξοότητες που θα ακολουθούσαν; (ίσως ΠΟΛΥ σφοδρές αντιξοότητες). Πόσοι απ’ αυτούς που ήταν σίγουροι: «έλα μωρέ, λίγο να τους κουνηθούμε, οι αγορές / η Ευρωζώνη / το ΔΝΤ κ.λπ. θα τρελαθούν»; Πόσα παιδάκια Δημοτικού θα άκουγα γύρω μου να γκρινιάζουν: «εντάξει, ψηφίσαμε ΟΧΙ, όμως μόνο ίχνη Λέοντα ψάχναμε, τώρα γιατί μας δίνουν τον ίδιο τον Λέοντα;». Υποψιάζομαι, πάρα πολλά παιδάκια Δημοτικού... Το υποψιάστηκε κι ο Τσίπρας κι απεδείχθη εύστοχος. Έδωσε στον ανηρωικό κόσμο της χώρας αυτό ακριβώς που ζητούσε, «το <i>γαμώτο</i> του λαού», τίποτα περισσότερο. Ο κόσμος τον ψήφισε για πρωθυπουργό (τότε), τον ξαναψήφισε τον Σεπτέμβρη του 2015, κύλισε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι, εγώ τι θέλω κι ανακατεύομαι; </p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b>* * * * *</b></span> </p><p>Στα <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book_of_the_Dead " target="_blank"><b>Βιβλία των Νεκρών</b></a> της Αρχαίας Αιγύπτου υπάρχει το σημείο της Αρνητικής Ομολογίας. Όταν μετά θάνατον παρουσιαστούμε μπροστά στους 42 θεούς–κριτές του Κάτω Κόσμου, θα τους χαιρετίσουμε έναν–έναν και θα τους προσφέρουμε δώρα. Όχι χρήματα, κοσμήματα, χρυσάφι, οι θεοί δε νοιάζονται γι’ αυτά. Άλλου είδους δώρα θα τους προσφέρουμε (αν έχουμε). Από το <a href="https://www.worldhistory.org/The_Negative_Confession/" target="_blank"><b>Βιβλίο του Άνι</b></a>: </p><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>3. Σε χαιρετώ, Fenti, που έρχεσαι από την πόλη της Κhemenu. Ποτέ δεν έκλεψα. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>8. Σε χαιρετώ, Neba, που έρχεσαι και φεύγεις. Ποτέ δεν είπα ψέματα. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>12. Σε χαιρετώ, Hraf-haf, που έρχεσαι από τη σπηλιά σου. Ποτέ δεν έκανα κανέναν να κλάψει. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>14. Σε χαιρετώ, Ta-retiu, που έρχεσαι από τη νύχτα. Ποτέ δεν επιτέθηκα σε κανέναν. </i></div><div style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i> </i></div><div style="text-align: left;">Ήταν ο τρόπος των αρχαίων Αιγυπτίων να μας διδάξουν: «ζήσε τη ζωή σου έτσι ώστε να μπορείς να λες: <i>εγώ αυτό δεν το κάνω</i>». Πρέπει να μπορούμε να το λέμε, ορισμένα πράγματα στη ζωή ΔΕΝ ΤΑ ΚΑΝΟΥΜΕ, τελεία & παύλα. Να μπορούμε να λέμε ότι δεν εξαπατούμε, δε δολοφονούμε, δε συκοφαντούμε, δεν κάνουμε τον άλλον να κλάψει κ.α. Γιατί δεν τα κάνουμε; Χωρίς γιατί! Γιατί έχει η γάτα ένα αυτί. Πες ότι θα σταθείς κάποια στιγμή μπροστά στους θεούς και πρέπει να ‘χεις δώρα, πες το έτσι. </div><div style="text-align: left;">Πάνω εκεί, μένοντας στο Βιβλίο του Άνι, υπάρχει η 32η Αρνητική Ομολογία: </div><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><i>32. Σε χαιρετώ, Neb-abui, που έρχεσαι από την πόλη της Sauti. Ποτέ δεν πολλαπλασίασα τα λόγια μου</i></p><p>«Πολλαπλασιάζω τα λόγια μου» σήμαινε, στην Αρχαία Αίγυπτο, πάω να κάνω το άσπρο μαύρο με βερμπαλισμούς, δικηγορισμούς, υπεκφυγές, ελιγμούς, να κρύψω αυτά που δε με συμφέρουν ή να μειώσω τη σημασία τους κ.λπ. <br /></p><p>Λοιπόν, όταν ο Αλέξης Τσίπρας κληθεί να δώσει την 32η Αρνητική Ομολογία, δεν θα μπορέσει να προσφέρει αυτό το δώρο... (όμως και για τον κόσμο της Ελλάδας τι να πω; μια χαρά δέχτηκε τον λεκτικό πολλαπλασιασμό του πρωθυπουργού του... ούτε αυτοί, νομίζω, θα έχουν πολύ θάρρος όταν σταθούν μπροστά στον Neb-abui που έρχεται από την πόλη της Sauti...) </p><p> </p><p><b>The Bangles, <i>Walk Like an Egyptian</i></b></p><iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Cv6tuzHUuuk" title="YouTube video player" width="560"></iframe><p> </p>Eliashttp://www.blogger.com/profile/15006996975439612683noreply@blogger.com0