Ζουν Ανάμεσά Μας

Αυτήν την απορία την είχα από παλιά: γιατί τα παιδάκια παρουσιάζονται στημένα σαν αγγούρια στις ελληνικές ταινίες και διαφημίσεις; Άχαρα, αφύσικα, ψεύτικα, δεν πείθουν κανέναν (δες εδώ, για παράδειγμα, παιδιά είναι αυτά;). Η διαφορά τους από τα παιδάκια στις αμερικάνικες ταινίες & διαφημίσεις είναι όση και της Αμερικής από την Πλατεία Αμερικής. Παλιότερα νόμιζα ότι οφειλόταν στα ασύμμετρα μεγέθη της ελληνικής με την αμερικάνικη βιομηχανία του θεάματος, ότι μπορείς να εντοπίσεις περισσότερα ταλέντα, να κάνεις περισσότερα γυρίσματα μέχρι να πετύχεις τη σκηνή, αν έχεις από πίσω σου τα κεφάλαια του Χόλιγουντ παρά τον ερασιτεχνισμό της Φίνος Φιλμς. Όμως πλέον έχοντας δει αρκετό μη-ελληνικό και μη-αμερικάνικο υλικό, έχοντας δει ευρωπαϊκές, κορεατικές, πακιστανικές, τριτοκοσμικές ταινίες & διαφημίσεις, καταλήγω στην ισοπεδωτική, μη-αποδείξιμη και αναγκαστικά υποκειμενική διαπίστωση ότι τα παιδάκια-αγγούρια είναι ελληνικό φαινόμενο. Οπουδήποτε αλλού είναι χαριτωμένα και φυσικά, μόνο όταν βγαίνουν στην ελληνική οθόνη δεν πείθουν, λένε τις ατάκες τους σαν τον μαθητή που απαγγέλει το ποίημα στη σχολική γιορτή. Αναγκαστικά λοιπόν πρέπει να δώσω εντελώς διαφορετική ερμηνεία... Ότι είναι οι έλληνες σκηνοθέτες, ηθοποιοί και λοιποί συντελεστές παραγωγής, που δεν ξέρουν πώς να κάνουν ένα παιδάκι να χαλαρώσει, να διασκεδάσει, να μη νιώθει σαν να δίνει εξετάσεις, οπότε να βγάλει και την τσαχπινιά της ηλικίας. Το φαινόμενο τελικά είναι αγροτικό: τα αγγούρια υπάρχουν επειδή υπάρχουν και οι καλλιεργητές τους.

Το επόμενο συμπέρασμα ήταν αμείλικτο, αλλά αναπόφευκτο σύμφωνα με τους κανόνες της τυπικής λογικής, και μου ήταν ήταν τεράστιο το σοκ όταν συνειδητοποίησα ότι ζουν ανάμεσά μας κάποιοι άνθρωποι που δεν έχουν υπάρξει ποτέ τους παιδιά. Γεννιούνται κατευθείαν ενήλικες, οπότε δεν ξέρουν πώς νιώθει ένα παιδί. Δεν καταλαβαίνουν π.χ. ότι αν θέλεις να το βάλεις να κάνει κάτι, πρέπει να προσπαθήσεις να το συναρπάσεις, να το γοητεύσεις, να το συγκινήσεις, αντί να καταφύγεις στην εύκολη λύση – φωνές, απειλές και ξύλο. Να το κάνεις με Δούρειο Ίππο, όχι με κατά μέτωπον επίθεση. Επειδή οι ίδιοι είναι γεννημένοι ενήλικες, αντιμετωπίζουν και το παιδί ως ένα μικρόσωμο ενήλικα, οπότε δεν κατανοούν ότι η παιδική ηλικία είναι μια κανονική καριέρα κι ότι το παιχνίδι παίζει τεράστιο ρόλο σ' αυτήν. Και σίγουρα τους είναι εντελώς ακατάληπτα τα λόγια του Ουΐλιαμ Μπλέικ, ότι για κάθε μωρό που κλαίει κάτω από τη βέργα, η εκδίκηση ήδη γράφεται στο βασίλειο του θανάτου.

*  *  *

- "Στο Δημοτικό είχαμε δάσκαλο τον κ. Γιώργο. Τρώγαμε πολύ ξύλο, ειδικά οι κακοί μαθητές. Μια μέρα ήταν δύο παιδιά που δεν είχαν διαβάσει μάθημα κι ο κ. Γιώργος βγήκε εκτός εαυτού. Φώναζε, τους έδειρε, στο τέλος τους έβαλε στη μέση της αυλής και ζήτησε από εμάς, την υπόλοιπη τάξη, να περνάμε μπροστά τους ένας-ένας και να τους φτύνουμε (!)"
- "Μα καλά, οι γονείς δε λέγαν τίποτα;"
- "Οι γονείς; Αυτοί λέγαν: Δείρ' τον, δάσκαλε, μπας και στρώσει γιατί εμείς δεν μπορούμε να τον κάνουμε κουμάντο".

Πρόκειται για ένα παράδειγμα υπερσύγχρονης παιδαγωγικής που μου διηγήθηκε μια συνομήλικη ψυχή, σαράντα χρονών με την ευρεία έννοια. Περιστατικά σαν κι αυτό δεν ήταν καθόλου μεμονωμένα πριν 30 χρόνια, ειδικά στα δημοτικά σχολεία της επαρχίας ή στις υποβαθμισμένες περιοχές των μεγάλων πόλεων – σε κάτι δυτικά προάστεια, Ασπρόπυργους, Δενδροπόταμους κ.α. – όπου οι δάσκαλοι αντιμετώπιζαν τα παιδιά με την αλαζονία ενός βουλευτή απέναντι στο λαό. Το τρομακτικό όμως δεν ήταν το καθαυτό περιστατικό... Το τρομακτικό ήταν κυρίως το feedback των γονιών, "δείρ' τον, δάσκαλε". Ένας ακόμα γεννημένος ενήλικας, ο 100-χρόνια-μπροστά-ως-δάσκαλος κ. Γιώργος είχε την ψήφο των γονιών για τις προχωρημένες μεθόδους διδασκαλίας του. Είναι πολύ περισσότεροι απ' ό,τι φανταζόμουν αρχικά, τελικά το φαινόμενο είναι πολιτικό: οι βουλευτές υπάρχουν επειδή υπάρχουν και οι ψηφοφόροι τους.

Κάτι τέτοιες παρατηρήσεις και σκέψεις με οδήγησαν, μια μέρα, στο ακόμα πιο σοκαριστικό συμπέρασμα ότι είναι λάθος, όχι, δε ζουν ανάμεσά μας. Εγώ ζω ανάμεσά τους, εγώ και κάποιοι ακόμα, που τουλάχιστον υπήρξαμε παιδιά κάποτε. Τώρα όμως περιφερόμαστε στον κόσμο τους ξένοι και διαφορετικοί, σαν το γάλα μέσ' στις μύγες.

Όμως πώς μπορεί να έχει συντελεσθεί αυτή η εισβολή των γεννημένων ενηλίκων; Προφανώς πιάνουν κάποια πόστα, θέσεις–κλειδιά. Υπάλληλοι ληξιαρχείων, γιατροί, νοσοκόμες σε μαιευτήρια και κλινικές. Παρουσιάζουν αφηγήσεις και φωτογραφίες της, δήθεν, παιδικής τους ηλικίας, συνεννοούνται για να προβάλλουν το ίδιο παραμύθι ως, υποτίθεται, παλιοί συμμαθητές, βγάζουν κάποια παλιά παντελονάκια, μπλουζίτσες κ.λπ. και ισχυρίζονται ότι τα φορούσαν όταν ήταν παιδιά, εμφανίζουν πλαστά βιβλιάρια εμβολιασμών, τέτοια πράγματα. Δε μοιάζει όμως να έχουν τέλεια συνεννόηση μεταξύ τους, αν κρίνω από την ιστορία του κ. Γιώργου. Μάλλον αλληλομυρίζονται κι αναγνωρίζονται συνεχώς, όπως ο χρήστης ναρκωτικών αναγνωρίζει τα βαποράκια μέσα σε μια παρέα αγνώστων. Κι όλα αυτά γιατί μας φοβούνται!... Νιώθουν απειλούμενοι. Φοβούνται τα παιδιά, καθώς κι εμάς που, τουλάχιστον, έχουμε ένα παιδικό ιστορικό. Δεν είναι αυτοί τα τέρατα στον δικό μας κόσμο, όχι. Εμείς είμαστε τα τέρατα στον δικό τους κόσμο. Ούτε που μπορώ να φανταστώ πόσο ξένο, εχθρικό κι απόκοσμο θα φαίνεται ένα παιδί στα δικά τους μάτια.

Είμαστε τέρατα. Ζούμε ανάμεσά τους...

6 σχόλια:

  1. Μου φάνηκε σα να λείπει το άλλο μισό ποστ· για την τρέχουσα τιμωρία μας από τους πολιτικούς μας... ή αυτοί είναι ο Γιώργος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η τρέχουσα τιμωρία από τους πολιτικούς είναι προπατορικό αμάρτημα που πληρώνουν οι Έλληνες για την ασέβειά τους τον Δεκέμβρη του 1974 - κι αυτά τα αμαρτήματα επιβαρύνουν τους απογόνους για γενιές δεκατέσσερις.
    Καιρός επιτέλους να αναλάβουν οι άξιοι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το δύσκολο ειναι να μένει ακόμα το παιδί μέσα σε ένα σαφρακιασμένο σαρκίο -και να επιμένει να παίζει! :)

    Θυμηθηκα μια περιπτωση (βγαλε καμμια 40ριά χρονακια) στο χωριο της βαφτιστήρας μου, όπου ο δάσκαλος "ξαύτιαζε" τα παιδιά, ενός παιδιού το αυτί μάλιστα ήταν κατακόκκινο και είχε δυσανάλογη σχέση μεγέθους με το άλλο. Πήγα λοιπον, κατά προτροπή της μικρής στο σχολείο, να συναντήσω το δάσκαλο, να δει τί νονά είχε, για να αποφύγει πιθανο ξαύτιασμα στο μέλλον. Πονηρά η μικρά, βλέπεις!
    Πάω λοιπόν, κάνουμε μια ωραία συζήτηση για τις δυσκολίες της εκπαίδευσης, κλπ, και υπόσχομαι να του στείλω ένα θαυματουργό βιβλίο, την αντιαυταρχική εκπαίδευση στο Σάμμερχιλ, πράγμα που έκανα μόλις γύρισα στη βάση μου.
    Η μεταστροφή του δάσκαλου ήταν θεαματική. Αρα; Αρα, μάλλον η πράξη πέτυχε το σωστό δάσκαλο -το πιθανότερο. Δεν είναι όλοι γεννημένοι δάσκαλοι... Οι περισσότεροι σκέφτονται τα παιδιά σαν δοχεία υποδοχής των δικών τους μειονεκτημάτων ή -συχνότερα- δεν σκέφτονται καθόλου τα παιδιά, αλλά μοναχα το μισθό που πέφτει κάθε μήνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος17/1/11

    Κι εμάς έτσι έλεγαν οι γονείς μας στους δασκάλους. Ρίχτου ξύλο να γίνει άνθρωπος! Ο πατέρας μου μάλιστα είχε πάει να παραπονεθεί στο γυμνάσιο γιατί δε μας δέρναν αρκετά.

    Τα παιδάκια που παίζουν στις ελληνικές διαφημίσεις είναι όλα συγγενείς εργαζομένων του χώρου. Δε γίνονται οντισιόν όπως στην Αμερική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. - "Θα ήθελα να μου μιλούσατε για την παιδική σας ηλικία, κ. συνάδελφε"
    - "Μην ασχολείσαι με την παιδική μου ηλικία, ρε τσαρλατάνε! Εμένα ο πατέρας μου με το ξύλο μ' έκανε άνθρωπο!"

    Έτσι δεν έλεγε ένα Λούκυ Λουκ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εγώ πήγα σε ιδιωτικό σχολείο. Εκεί δε μας τραβούσε ο δάσκαλος τα αυτιά, τραβούσαμε εμείς τα αυτιά του δασκάλου. (Είχαμε πολύ καλούς δασκάλους, θυμάμαι τον κύριο Ναπολέοντα στην 5η και 6η δημοτικού, όταν είχαμε ονομαστική εορτή μας τραβούσε το αυτί - πολύ μαλακά - και όταν είχε τα γενέθλιά του - ελλείψει ονομαστικής εορτής - μας έβαζε να του τραβάμε εμείς το αυτί).

    Είμαι σαράντα χρονών, με την πολύ ευρεία (ξεχειλωμένη σχεδόν) έννοια. Οπότε μεγαλώσαμε την ίδια εποχή, αλλά μάλλον σε παράλληλους κόσμους.

    Τα σημερινά παιδάκια πάντως, ακόμη και στο δημόσιο, τη βγάζουν πολύ καλύτερα. Η κόρη μου λατρεύει τη δασκάλα της. Ακόμη και οι "κακοί" δάσκαλοι μπορεί να είναι αυστηροί ή άδικοι κάποιες φορές, αλλά δεν έχουν βέργα.

    Ίσως μια μέρα αντί για γάλα μεσ' στις μύγες να είναι μύγες μεσ' στο γάλα. Υπάρχει ελπίδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αδερφέ, δεν ξέρω τούτο το φεγγάρι
Στης καρδιάς της άδειας τη φυρονεριά
Πούθε τάχει φέρει, πούθε τάχει πάρει
Φωτεινά στην άμμο, χνάρια σαν κεριά.