Τρία Τα Χελιδόνια

Όταν ήμουν στο ΕΚΠΑΖ παλιά (πολύ παλιά), συχνά-πυκνά μας φέρναν νεοσσούς. Κάποιος πήγαινε βόλτα στο δάσος κι έβρισκε μικρά πουλιά, εντελώς μωρά, στο χώμα. "Το καημένο, έπεσε απ' τη φωλιά του!..." έλεγε συνήθως, εμείς συμφωνούσαμε, το παίρναμε για περίθαλψη και δεν του λέγαμε το μυστικό για να μην τον σοκάρουμε: ότι δεν έπεσε απ' τη φωλιά του έτσι, από ατύχημα. Το έριξαν οι γονείς του. Κατά πάσα πιθανότητα, επειδή ένιωθαν πως δεν υπήρχε αρκετή τροφή εκεί γύρω. Οπότε έπρεπε να κλείσουν κάποια από τα στόματα που είχαν για να θρέψουν.

Ένας νεοσσός είναι σχεδόν καταδικασμένος εκτός φωλιάς. Ο οργανισμός του είναι τόσο ευαίσθητος ώστε και με την παραμικρότερη κακουχία, η υγεία του μπορεί να περάσει σε μη-αντιστρεπτό στάδιο και να πεθάνει από στιγμή σε στιγμή. Ένα μικρό πουλί μπορεί ακόμα και να σου μείνει στο χέρι καθώς το κρατάς, το στρες της επαφής με τον άνθρωπο είναι δυσβάσταχτο, οπότε όσο λιγότερο το πιάνεις, τόσο το καλύτερο. Ακόμα όμως και να καταφέρεις να το μεγαλώσεις επιτυχημένα, πάλι η ζωή του παίζεται κορώνα-γράμματα. Τα πουλιά χρειάζονται τους γονείς τους για να μάθουν να πετούν, να βρίσκουν τροφή και να αποφεύγουν τους εχθρούς. Μόνα τους, χωρίς να έχουν μάθει τις απαραίτητες δεξιότητες, συνήθως κόβονται γρήγορα στον αμείλικτο ΑΣΕΠ της φύσης.

Τον Ιούνιο που μας πέρασε, λοιπόν, ανέλαβα δυο χελιδονάκια νεοσσούς. Τα βρήκε ένας φίλος στο χώμα κι ήταν τόσο μωρά, που ακόμα δεν είχαν βγάλει πούπουλα και διατηρούσαν το βρεφικό τους χνούδι. Μόλις λίγων ημερών. Τα βάλαμε σ' ένα κουτί παπουτσιών στο μπαλκόνι και τα ταΐζαμε κάθε μέρα ασπράδι αυγών και μουσκεμένη γατοτροφή. Έτρωγαν σαν νεοδημοκράτες υπουργοί! Με το που πλησίαζε το δάχτυλο με το φαγητό, άνοιγαν μια στοματάρα μεγαλύτερη από το κεφάλι τους. Τελικά ο ένας δεν άντεξε. Μετά από 2-3 μέρες, τον βρήκα πιο ακλόνητο κι από τις πεποιθήσεις της Παπαρήγα. Ο άλλος όμως ήταν ζωηρός, κάθε μέρα τον έβρισκα διαφορετικό, έβγαζε πούπουλα, μεγάλωνε, κι έτρωγε σαν νεοδημοκράτης υπουργός που έμεινε δύο τετραετίες μακριά από την κυβέρνηση.

Το αρσενικό γένος είναι εντελώς τυχαίο. Δεν έμαθα ποτέ αν ήταν αγόρια ή κορίτσια.    

Τελικά και μετά από δύο βδομάδες, ο δικός σου δεν άντεχε να μένει άλλο μέσα στο κουτί. Έβγαινε έξω, κούρνιαζε στις γλάστρες του μπαλκονιού, άρχιζε να κάνει άλματα όλο και μεγαλύτερα, όλο και μεγαλύτερα, ώσπου ένα μεσημέρι... σηκώθηκε, πέταξε πάνω από τα κάγκελα του μπαλκονιού, έκανε μια μεγάλη στροφή στον αέρα, πέρασε ανάμεσα από δύο πολυκατοικίες απέναντι κι έκτοτε δεν τον ξανάδα.

Νεοδημοκράτης υπουργός καθώς εξυγιαίνει το ασφαλιστικό (φωτο χαμηλής ανάλυσης, τραβηγμένη με το κινητό)

Ποιος ξέρει τώρα πού να 'ναι... Η γειτονιά ήταν γεμάτη χελιδόνια εκείνο το μεσημέρι. Θέλω να πιστεύω ότι τα τιτιβίσματα και οι φιγούρες τους ξύπνησαν τη χελιδονοσύνη μέσα του, οπότε έφυγε για να βρει το σμήνος, έσμιξε μαζί τους κι έμαθε πλάι τους να βρίσκει τροφή, να κουρνιάζει σε προστατευμένα μέρη, να πετάει κανονικά κ.λπ. Μπορεί όμως και να πέθανε από την πείνα μόνος του. Ή να τον έκανε μεζεδάκι καμιά γάτα. Για 15 μέρες τον φρόντιζα εγώ, μετά τον ανέλαβε ο Θεός. Τουλάχιστον όμως αυτός μπόρεσε και πέταξε. Ο αδερφός του γεννήθηκε, έζησε (ελάχιστα) και πέθανε χωρίς να καταλάβει τι ρόλο παίζουν οι φτερούγες του.

Σκέφτομαι λοιπόν ότι αυτός ο κόσμος έχει τρία είδη χελιδονιών. Ο Ελύτης έκανε λάθος, δεν είναι ένα το χελιδόνι, υπάρχουν: 1) τα χελιδόνια που απλώς ζούνε λίγες μέρες και μετά πεθαίνουν, 2) τα χελιδόνια που τουλάχιστον καταφέρνουν να πετάξουν, έστω και λίγο, προλαβαίνουν όμως να κάνουν το κατ' εξοχήν πράγμα που κάνει ένα πουλί, 3) τα χελιδόνια που μεγαλώνουν, πετάνε, βρίσκουν τροφή, χτίζουν φωλιές, κάνουν οικογένειες, κάνουν το αποδημητικό ταξίδι στην Αφρική κ.λπ.

Ποιος ξέρει τι σκοπό εκπληρώνουν τα τρία είδη χελιδονιών; Πάντως, αυτό που δεν συνειδητοποιούμε είναι ότι για να υπάρχει γύρω μας η φύση έτσι όπως την ξέρουμε, χρειάζονται και τα τρία είδη. Ίσως αν όλα γίνονταν Χελιδόνια Νο 3, η μείωση του αριθμού των εντόμων να οδηγούσε σε κατάρρευση οικοσυστημάτων, με κάποιον τρόπο. Ίσως. Πάντως, μαζί με το χελιδόνι που πετάει με το σμήνος του προς την Αφρική, πάει πακέτο και το χελιδόνι που ψυχορραγεί στο χώμα, καθώς και το άλλο χελιδόνι που αγωνίζεται μόνο του να καταλάβει πώς λειτουργεί αυτός ο κόσμος, που διαπιστώνει ότι η Άνοιξη ακριβή, για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή. Όλα έχουν τη θέση τους, για όλα έχει ένα σχέδιο ο Θεός (αν διαφωνείς με τη λέξη, βάλε "η Φύση" ή "η Οικολογική Πίεση").

Νιώθω ικανοποιημένος. Εκπλήρωσα και με το παραπάνω τον σκοπό για τον οποίο γεννήθηκα. Ποιος άλλος μπορεί να το πει αυτό; Ήμουν ταγμένος από γεννησιμιού μου για Χελιδόνι Νο 1, όμως τουλάχιστον κατάφερα να πετάξω, έστω και ελάχιστα. Έγινα Χελιδόνι Νο 2. Από δω και μπρος, είναι στο χέρι του Θεού αν θα ζήσω τρεις βδομάδες, τρεις μήνες, τρία χρόνια ή τρεις δεκαετίες. Εγώ πάντως το καθήκον μου το έκανα.