Το Ουράνιο Παντοπωλείο Της Ευγενούς Γνώσης

Ο Μπόρχες αναφέρει μια αρχαία κινέζικη εγκυκλοπαίδια, Το Ουράνιο Παντοπωλείο της Ευγενούς Γνώσης, και τις ταξινομήσεις που χρησιμοποιούσε. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το Παντοπωλείο υπάρχουν 14 κατηγορίες ζώων στον κόσμο:


1. Aυτά που ανήκουν στον Αυτοκράτορα
2. Τα ταριχευμένα
3. Τα εκπαιδευμένα
4. Τα γουρουνάκια
5. Οι γοργόνες
6. Τα φανταστικά ζώα
7. Τα αδέσποτα σκυλιά
8. Αυτά που περιλαμβάνονται στην παρούσα ταξινόμηση
9. Αυτά που τρέμουν σαν θυμωμένα
10. Αυτά που δεν μπορούν να μετρηθούν
11. Αυτά που μπορούν να σχεδιαστούν με λεπτό πινέλο από καμηλότριχα
12. Άλλα
13. Αυτά που μόλις έσπασαν το βάζο με τα λουδούδια
14. Αυτά που, από μακριά, φαίνονται σαν μύγες


Έγραψα μερικές ανάλογες λίστες. Για παράδειγμα, είναι πολύ παραπειστικές οι συνήθεις κατηγοριοποιήσεις για τους Έλληνες πολιτικούς. Μας αρέσει να τους χωρίζουμε σε "αριστερούς" - "δεξιούς" - "κεντρώους", σε "παλαιοκομματικούς" και "εκσυγχρονιστές", σε "υπεύθυνους" και "λαϊκιστές" κ.α. Πιστεύω ότι το ακόλουθο Ουράνιο Παντοπωλείο των Ευγενών Ελλήνων Πολιτικών είναι πολύ πιο χρήσιμο για πρακτικούς λόγους:


1. Αυτοί που στα νιάτα τους δεν φαντάζονταν ότι κάποτε θα πολιτευτούν
2. Αυτοί που κάνουν λογοπαίγνια
3. Αυτοί που δεν μαθαίνουν από τα λάθη τους
4. Αυτοί που τους αναγνωρίζεις φατσικώς αλλά δεν θυμάσαι πώς τους λένε
5. Αυτοί που γράφουν απομνημονεύματα
6. Αυτοί που δεν μοιάζουν για πολιτικοί
7. Αυτοί που έχουν απρόφερτο όνομα για τους ξένους δημοσιογράφους
8. Αυτοί που λένε "παράξουμε" αντί για "παραγάγουμε"
9. Οι φιλόζωοι
10. Αυτοί που δεν θα διαβάσουν ποτέ την παρούσα ταξινόμηση
11. Αυτοί που ξέρουν αλλά δεν λένε
12. Οι αντιδήμαρχοι
13. Αυτοί που δεν έχουν πορτραίτα στο γραφείο τους
14. Αυτοί που δεν θυμούνται την πρώτη τους συνέντευξη


Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι γυναίκες της ζωής μας. Συνήθως τις συλλαμβάνουμε με παραπλανητικές κατηγοριοποιήσεις που δεν βοηθάνε στην κατανόηση. Προτείνω λοιπόν έναν προσφορότερο τρόπο να τις σκεφτόμαστε, το Ουράνιο Παντοπωλείο των Ευγενών Γυναικών της Ζωής Μας:


1. Οι συνεπιβάτιδες σε τρένα
2. Αυτές που αρρωσταίνουν συχνά
3. Αυτές που φοράνε 37 νούμερο παπούτσι
4. Οι τρελές κι αδέσποτες παρόλη την αγάπη
5. Αυτές που κάποτε ονειρεύτηκαν να κάνουν ραδιόφωνο
6. Αυτές που νοιάζονται
7. Τα αγοροκόριτσα
8. Αυτές που ανήκουν σε περισσότερες από τρεις κατηγορίες της παρούσας ταξινόμησης
9. Αυτές που έχεις δει στο όνειρό σου
10. Η Όλγα Μ.
11. Αυτές που δεν απαντάνε στα e-mail
12. Αυτές που βλέπουν έργα τρόμου
13. Αυτές που έχουν δυνατή χειραψία
14. Αυτές που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σε κάποιο τραγούδι


Φτιάξτε κι εσείς το δικό σας Ουράνιο Παντοπωλείο των Ευγενών Κάτι! Λίστες από 14 καταχωρίσεις (ή όσες θέλετε) για π.χ. αυτοκίνητα, άντρες, ταινίες, πόλεις, ό,τι θέλετε. Ο 1ος κανόνας είναι ότι οι περισσότερες καταχωρίσεις της λίστας πρέπει να ξαφνιάζουν, να είναι εντελώς ξένες από τον τρόπο που έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε τα σχετικά θέματα. Ο 2ος κανόνας είναι ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει κάποιο pattern, κάποια κανονικότητα, ο αναγνώστης πρέπει να μην μπορεί να προβλέψει τις επόμενες καταχωρίσεις από τις προηγούμενες. Ξενίστε! Ξαφνιάστε! Προκαλέστε σοκ!

Για να το φιλοσοφήσουμε λίγο, αυτό που με απασχολεί είναι η έννοια του παιχνιδιού και του κανόνα. Στη Φιλοσοφία των Αθλημάτων (Philosophy of Sports) υπάρχει ο κλασικός ορισμός του Bernard Suits για το παιχνίδι (game): είναι μια εθελοντική δραστηριότητα με στόχο να επιφέρει μια συγκεκριμένη κατάσταση πραγμάτων, χρησιμοποιώντας μόνο μέσα που επιτρέπονται από κάποιους κανόνες, και που οι περιορισμοί των κανόνων γίνονται αποδεκτοί μόνο και μόνο για να μπορέσει να υλοποιηθεί αυτή η δραστηριότητα. Συμφωνούμε, νομίζω, όλοι ότι αυτό που πρότεινα παραπάνω είναι ένα παιχνίδι. Οι δύο κανόνες του όμως σας φαίνονται σαν αυτό που συνήθως εννοούμε όταν λέμε κανόνες; Το κριτήριο αυτό του ξαφνιάσματος μπορεί να γίνει βάση παιχνιδιού και συναγωνισμού; Υπάρχουν μήπως άλλοι κανόνες που μου διέφυγαν;

ΥΓ: Εδώ μια ακόμα λίστα, το Ουράνιο Παντοπωλείο των Ευγενών Αθλημάτων, London 2012 edition:

1. Sports where athletes wear sunglasses
2. Dancing horses
3. Dancing gymnasts
4. Sports where you can’t use your hands
5. Sports judged subjectively
6. Sports where, to win, you move in exactly the same way as another person
7. Kayaks
8. Sports with six-letter names
9. Sports where, to win, you move faster or higher than another person
10. Rifles
11. Sports where athletes wear protective headgear
12. Sports that no one from the Caribbean has ever won
13. Sports where the apparatus can kill you if it falls on you
14. Sports during which fans dress up like eagles
15. Sports that make you laugh

3 σχόλια:

  1. Ανώνυμος15/10/12

    Όταν ο Φουκώ συναντάει τον Μπόρχες συμβαίνουν τέτοιες παρανοήσεις ... όπως η παρακάτω ... ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου μετά τον σκύλο .. είναι η γυναίκα .... όλα αυτά φιλικά και χωρίς παρεξηγήσεις ... αρκετά σας ενόχλησα .... η παρένθεση κλείνει εδώ ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος15/10/12

    κατηγορίες ανδρών

    • οι τοξότες
    • οι συνταξιούχοι
    • οι πιστοί
    • αυτοί που τραβάνε μαλλιά
    • οι τρελοί καλλιτέχνες
    • αυτοί που τους έχει ερωτευτεί κάποια
    • οι τοξότες (Ε)
    • αυτοί που κατουράνε καθιστοί
    • οι μαμάκηδες
    • αυτοί που (δικαίως) πιστεύουν πως το μέγεθος μετράει
    • οι όμορφοι
    • οι Μπελμοντό
    • αυτοί που θα ήθελαν να είναι οδηγοί F1, πιλότοι, χασάπηδες
    • μερικές γυναίκες

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος16/10/12

    Κατηγορίες τα blogs που διαβάζεις:
    1. Αυτά που παρακολουθείς επιδει γνωρίζει προσωπικά των συγγραφέα και στην ουσία θέλεις να τσεκάρεις τα προσωπικά του.
    2. Αυτά που γράφουν καθημερινές σάχλες αλλά απορείς γιατί έχουν τόσα πολλά σχόλια και κίνηση.
    3. Αυτά που κάποτε διάβασες ένα πολύ ψαγμένο / γαμάτο post και από τότε δεν έχουν δημοσιεύσει τίποτα αξιόλογο.
    4. Αυτά που δεν καταλαβαίνεις τίποτα για το περιεχόμενο αλλά έχουν γαμάτη σχεδίαση.
    5. Αυτά που κάνουν τεράστια posts αλλά είσαι πολύ απασχολημένος να τα διαβάσεις (TL;DR) και νοιώθεις τύψεις για αυτό.
    6. Αυτά που μιλάν για κάτι άσχετο, ενίοτε όμως βάζουν φωτό από γκομενάκια και στην ουσία για αυτό τα διαβάζεις.
    7. Τα καραδεξιό/χουντικό/φασιστικό μπλογκ που ντρέπεσαι που το διαβάζεις αλλά που και που έχει και γαμώ τις αναλύσεις.
    8. Τα ειδησεογραφικά που έχουν πάνω από 1000 posts την ημέρα, δεν διαβάζεις κανένα και απλώς κάνεις "mark all as read", εδώ και δύο χρόνια.
    9. Τα σκοτεινά blog που κάνουν post μια στις τόσες με ακατάλυπτα / προσωπικά / ποιητικά μηνύματα που φαντασιώνεσαι ότι είναι μία ψαγμένη γκόμενα που γνωρίζεστε online.
    10. Το ημερολόγια του καρκινοπαθή που πεθαίνει σιγά-σιγά, λες στον εαυτό σου ότι το διαβάζεις από ευασθησία αλλά πρέπει να παραδεχθείς ότι ο πραγματικός λόγος είναι ψυχανόμαλη περιέργεια.
    11. Τα blogs που δεν γράφουν άνθρωποι.
    12. Το V for Valis
    13. Το πολιτικό blog που το γράφει κάποιος χαζούλης ανίδεος μόνο και μόνο για να τον κατατροπώνεις στα σχόλια και έτσι να νοιώθεις ανώτερος.
    14. Το εξειδικευμένο blog για εκείνο το hobby που πάντα ήθελες να κάνεις αλλά δεν έχεις ξεκινήσει ποτέ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αδερφέ, δεν ξέρω τούτο το φεγγάρι
Στης καρδιάς της άδειας τη φυρονεριά
Πούθε τάχει φέρει, πούθε τάχει πάρει
Φωτεινά στην άμμο, χνάρια σαν κεριά.