- Θέλω να ελπίζω ότι οι Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ είναι σοβαροί επαγγελματίες που έχουν σκοπό να κάνουν σοβαρή δουλειά -σε αυτήν την περίπτωση, τους εύχομαι ό,τι καλύτερο. Ιδού και η σελίδα τους
- Το βιβλίο ανήκει στη σειρά Cult Stories των συγκεκριμένων εκδόσεων, μαζί με το Θα Φτύσω Στους Τάφους Σας του Μπόρις Βιαν και με άλλα σύγχρονα έργα μη Επιστημονικής Φαντασίας -μία μάλλον ευχάριστη έκπληξη. Είναι καιρός επιτέλους να αναδειχθεί στη χώρα μας η καλή ΕΦ, να διαδοθεί σε ένα ευρύτερο κοινό και να πάψει να συσχετίζεται με τα έργα του Steven King ή του Graham Masterton ή με τις ανωριμότητες του Fantasy (όπως επίσης είναι καιρός να εξαφανιστεί και ο υποτιμητικός όρος Παραλογοτεχνία που χρησιμοποιούσε η παλαιότερη γενιά ελλήνων συγγραφέων, μη μπορώντας να χωνέψει τις πενιχρές πωλήσεις των δικών της εμπνεύσεων και κάνοντας κρεμαστάρια ό,τι δημοφιλέστερο κυκλοφορούσε στα βιβλιοπωλεία). Τη διεύθυνση της σειράς Cult Stories έχει ο Άρης Μαραγκόπουλος, συγγραφέας και μεταφραστής.
- Το εξώφυλλο είναι μοντέρνο και πολύ καλό. Εύσημα στον Χρήστο Διαμαντίδη που το εμπνεύστηκε και το φιλοτέχνησε!
- Η μετάφραση της Τίνας Θέου δείχνει προσεγμένη και κάνει το κείμενο να ρέει όμορφα στην ανάγνωση, αν και δεν ξέρω τι ποσοστό συμμετοχής έχει η Άρτεμις Λόη σε αυτό το αποτέλεσμα. Ελπίζω να πέρασε πια ο καιρός που ο "μεταφραστής" ενός βιβλίου ΕΦ ήξερε αγγλικά σε επίπεδο Lower, ενώ ο "επιμελητής" του έκοβε από δω, έραβε από κει, προσπαθώντας να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα (Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, "μεταφράσεις" Ροζίτας Σώκου, "επιμέλειες" Μάκη Πανώριου και άλλες θλιβερές ιστορίες...). Πάντως φαίνεται ότι σίγουρα πέρασε η ρομαντική εποχή της ΕΦ στην Ελλάδα, όπου μία χούφτα τρελών προσπαθούσε -με προσωπικό κόπο, θυσίες και έξοδα- να προσφέρει στους αναγνώστες τα αριστουργήματα του Clarke, του Heinlein, του Asimov κ.α. Πλέον το πολύ σοβαρό θέμα της σοβαρής ΕΦ πρέπει να είναι δουλειά σοβαρών επαγγελματιών που να πληρώνονται σοβαρά. Ο Πανώριος, ο Μπαλάνος και τόσοι άλλοι, ήταν οι πολύτιμοι πρωτεργάτες• τώρα πρέπει να αναλάβουν οι τεχνοκράτες. Είθε!...- Περνάμε στην γκρίνια: δε μου άρεσαν οι λέξεις "μισοζωντανός" - "μισοζωή". Η Ρένα Χατχούτ, από τη δεκαετία του '70 ακόμα και τις Εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ, έκανε πολύ πιο κομψή δουλειά ("ημίβιος" - "ημιζωή"). Επίσης, για άλλη μία φορά ένα έργο του PKD υποφέρει από την εσφαλμένη απόδοση γερμανικών λέξεων και ονομάτων: "Χέρμπερτ Σένχαϊτ φον Φόγκελσανγκ", όταν η σωστή προφορά είναι: "Χέρμπερτ Σένχαϊτ φον Φόγκελζανγκ". Τη στιγμή που αποδίδεις το Schönheit με βάση το άκουσμά του (δηλ. όχι με βάση την οπτική συγγένεια των λατινικών χαρακτήρων με τους αντίστοιχους ελληνικούς), γιατί δεν κάνεις το ίδιο και για το Vogelsang;
- Περνάμε στην άγρια γκρίνια. Αντιγράφω το σημείωμα του οπισθοφύλλου: Ο Φίλιπ Ντικ που είναι, κατά γενική ομολογία, ο πιο πνευματώδης συγγραφέας ιστοριών επιστημονικής φαντασίας, δεν χρειάζεται συστάσεις. Συγκαταλέγεται πλέον στους μεγάλους κλασικούς του εικοστού αιώνα. Το Ubik, μια μεταφυσική κωμωδία θανάτου και σωτηρίας της ψυχής, ψευδαίσθησης και πραγματικότητας, με ευθείες αναφορές στον κόσμο των Ιδεών του Πλάτωνα, αποτελεί ένα από τα διεθνώς αναγνωρισμένα αριστουργήματα της επιστημονικής φαντασίας.
Σ' έναν τραγελαφικό κόσμο ασύλληπτης κοινωνικής εκμετάλλευσης (όπου π.χ. κάθε φορά που ανοίγεις την πόρτα του διαμερίσματός σου ή την πόρτα του ψυγείου σου χρειάζεται να ρίχνεις το σχετικό κέρμα...!), άγριας βιοτεχνολογίας, που επιτρέπει να διατηρούνται οι εγκέφαλοι των πεθαμένων σε ειδικούς ψυκτικούς θαλάμους ως "μισοζωντανοί" (ώστε οι ζώντες συγγενείς τους να συζητάνε μαζί τους ακόμα και τη διαχείριση των οικονομικών τους...!), αστραπιαίων ταξιδιών στο διάστημα και πλήθος μεταλλαγμένων ανθρώπων, η σωτηρία της ψυχής επέρχεται μέσα από μία και μόνη δυνατότητα: συσκευασμένη σε μορφή θαυματουργού σπρέι που θεραπεύει τα πάντα, ακόμα και τον θάνατο! Κυλήστε, δάκρυά μου, είπε ο Ηλίας...
Κατ' αρχήν: το "πνευματώδης" δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να χαρακτηρίσεις τον Dick ως συγγραφέα. Δεν είναι σφάλμα, όμως η λέξη συνήθως παραπέμπει σε χιουμοριστική γραφή, πρωτότυπες εκφράσεις, αστεϊσμούς και λογοπαίγνια -αυτό που οι Άγγλοι λένε witty ή sparkling. Ο Dick δεν ήταν δα και Marc Twain ή Oscar Wilde! Ο αναγνώστης θα έπαιρνε μία καλύτερη ιδέα για το βιβλίο, αν διάβαζε στο οπισθόφυλλο ότι ο PKD είναι ο πιο "ευφυής" ή "πρωτότυπος" ή "οξύνους" συγγραφέας ιστοριών επιστημονικής φαντασίας.
Κατά δεύτερον και σημαντικότερον: αυτό το σημείωμα δεν αποδίδει το νόημα του Ubik. Λαμβάνει τα αφηγηματικά μέσα του συγγραφέα ως σκοπούς -παρόμοια περίπτωση μ' αυτήν του Stanislaw Lem. Το Ubik δεν έχει να κάνει με τη σωτηρία της ψυχής. Ο Dick έγραφε γι' αυτήν εδώ τη ζωή που ζούμε τώρα, όχι για το τι θα κάνουμε μετά θάνατον -περισσότερα εδώ. Ούτε ήταν ο σκοπός του να περιγράψει έναν κόσμο "ασύλληπτης κοινωνικής εκμετάλλευσης". Υπήρχαν πολλοί άλλοι συγγραφείς ΕΦ που το έκαναν αυτό καλύτερα από τον Dick, ο αναγνώστης του Ubik δεν πληρώνει για να διαβάσει πόρτες που ζητάνε κέρματα και εξωτικές βιοτεχνολογικές εφαρμογές. Όχι. Το βασικό που παίρνει ο αναγνώστης από το αριστούργημα αυτό είναι μία αλληγορία της δικής του ζωής με βάση το Γνωστικιστικό μύθο, ένα μήνυμα ότι μπορεί να μη φταις εσύ για τον πόνο και τη δυστυχία σου. Ότι μπορεί να μην είσαι εσύ αυτός που αρμενίζει στραβά• ο κόσμος ο ίδιος να είναι στραβός. Μέσω του Ubik, ο Dick μάς κλείνει το μάτι και λέει: "δε ζεις πραγματικά, είσαι ζωντανός νεκρός, ο κόσμος σου είναι σάπιος και ελεγχόμενος στην παραμικρή του λεπτομέρεια, η λύτρωση όμως μπορεί να έρθει εντός του κόσμου ετούτου, οφείλει να δράσει εντός του κόσμου ετούτου".
Τέλος πάντων, τέρμα η γκρίνια! Όποιο βιβλίο και να πάρει κάποιος στα χέρια του, πάντα μπορεί να βρει πταίσματα, πλημμελήματα και κακουργήματα αν το εξετάσει ενδελεχώς: οι τρίχες γίνονται τριχιές άμα τις κοιτάς από κοντά και με την εμπάθεια ενός επαγγελματία κριτικού. Θα πρέπει να είμαστε ευγνώμωνες που κάποιοι αποφάσισαν να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί ποτέ. Εδώ βρίσκεται και το βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων ΤΟΠΟΣ:
Πεσμαζόγλου 5 & Σταδίου, Αρσάκειο Μέγαρο
10564 Αθήνα
Tηλ. +30 210 3221580
Fax: +30 210 3211246
bookstore@motibo.com
