Η Αληθινή Γη

Από τον Φαίδωνα του Πλάτωνα: ο Σωκράτης ετοιμάζεται να πιει το κώνειο και λέει τα τελευταία λόγια στους φίλους που πήγαν να τον δουν. Κλείνει με το Μύθο της Αληθινής Γης (108c–114c): «Η γη δεν είναι όπως τη νομίζουν ούτε το μέγεθός της είναι όσο νομίζουν αυτοί που συνήθως μιλούν γι’ αυτήν». Οπότε, πώς είναι η «γη που είναι στ’ αλήθεια γη»; (η ως αληθώς γη);  

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Υπάρχει ένας ποταμός από λάβα κάτω απ’ τη γη που χύνεται σε τόπο μέγα, δημιουργεί λίμνη από νερό και λάσπη που κοχλάζει

Η Lago di Naftia στη Σικελία. Γεμάτη θεϊκό οξύ, δεν υπάρχει η παραμικρότερη ζωή μέσα ή στις όχθες της. Τα καυστικά νερά της όντως κοχλάζουν και βγάζουν φωσφορικούς ατμούς. Αν πέσει άνθρωπος ή ζώο μέσα τους, σε λίγα λεπτά δε θ‘ απομείνει ούτε οστό. Η λέξη Naftia, υποθέτω, είναι ελληνική («ναυτία»)

 

Η Lago di Naftia είναι τρυφερότερα γνωστή και με το παρατσούκλι Λίμνη του Θανάτου. Έχει χαρακτηριστεί «η πιο επικίνδυνη λίμνη στον κόσμο» 

 

Φωτογραφία εποχής, μάλλον 19ος αιώνας, της Λίμνης του Θανάτου. Στην αρχαιότητα ήταν τόπος ορκωμοσίας: αν κάποιος έδινε όρκο στην περιοχή της Λίμνης, το καλό που του θέλω, έπρεπε να τον τηρήσει

 

Ένα άλλο εντυπωσιακό με τη Λίμνη του Θανάτου είναι ότι τείνει να εξαφανίζεται το χειμώνα και να επανεμφανίζεται το καλοκαίρι 

 

 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Στα σημεία που ρέει άφθονο νερό, όπως σε κρατήρες, υπάρχουν αστείρευτα ρεύματα ποταμών κάτω απ’ τη γη με θερμά νερά.

Τα θερμά λουτρά στο Vulcano της Σικελίας: λιμνούλες με ζεστό νερό, 40 ως 80 βαθμούς Κελσίου, και λοφάκια που αχνίζουν από θειάφι. Το θειούχο νερό αναμειγνύεται με το αλατόνερο της θάλασσας φτιάχνοντας ένα μοναδικό μείγμα 

 

 

Terme Segestane στη Σικελία, στον ποταμό Caldo. Ένα υπόγειο μάγμα ανεβάζει τη θερμοκρασία των νερών κοντά στους 50 βαθμούς Κελσίου. Ελαφρώς ραδιενεργά νερά με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και θείο, μέσα σ’ ένα περιβάλλον από καλάμια, αρμυρίκια, καταρράκτες και βράχους. 

Ο Πλάτωνας έγραψε τον Φαίδωνα λίγο μετά το πρώτο του ταξίδι στην Κάτω Ιταλία & Σικελία το 388 π.Χ. Είδε από κοντά αυτές τις περιοχές. Όμως τι άλλο έχει η Αληθινή Γη; 

 

 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ανάμεσα στα χάσματα της γης υπάρχει ένα που είναι τεράστιο, διαμπερές και διασχίζει όλη τη γη απ’ άκρη σ’ άκρη. Είναι αυτό για το οποίο μίλησε ο Όμηρος λέγοντας: Πολύ μακριά, στο σημείο που κάτω απ’ τη γη υπάρχει το βαθύτερο βάραθρο. Δηλαδή, αυτό που ο ίδιος κι άλλοι ποιητές αποκάλεσαν Τάρταρο 

Εδώ ο Πλάτωνας μιλά για την Αίτνα, το ορόσημο της Σικελίας, ψηλότερη απ’ τον Όλυμπο και θρυλική στους αρχαίους Έλληνες αφού κάτω απ’ αυτήν είχε ο Ήφαιστος το εργαστήριό του. Χώρια που το ηφαίστειο ήταν καρφωμένο πάνω σ’ έναν φλογερό γίγαντα. Κι άλλοι αρχαίοι συνέδεαν τον ομηρικό Τάρταρο με τη σικελική Αίτνα (π.χ. ο Πίνδαρος)  

 

 

 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Στην Αληθινή Γη υπάρχει άφθονη φωτιά, μεγάλοι πύρινοι ποταμοί, κι άλλοι από υδαρή λάσπη, κάποιες φορές διαυγής και κάποιες φορές λασπουδερή, όπως οι ποταμοί λάσπης στη Σικελία [πού ξέρει ο Σωκράτης τη Σικελία; Αφού πέρασε τη ζωή του στην Αθήνα] 

Ηφαίστειο λάσπης στη Σικελία

 

Ηφαίστεια λάσπης στη Σικελία που δημιουργούν ποταμούς λάσπης 

 

Λίμνη λάσπης στο Maccalube της Σικελίας που κατά καιρούς ξεσπά σε ξαφνικά γκέιζερ λάσπης. Το 2014, αυτό το τζετ λάσπης σκότωσε ένα κοριτσάκι εκεί κοντά. Όμως τι άλλο έχει η Αληθινή Γη;

 

 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Όταν το νερό τραβηχτεί και κατασταλάξει στους κατώτερους τόπους, τότε χύνεται μέσα απ’ τη γη στις κοίτες των ποταμών και τις γεμίζει, όπως με τα αρδευτικά αυλάκια. Όταν αποτραβηχτεί, βυθίζεται πάλι μέσα στη γη διατρέχοντας μεγαλύτερες και μικρότερες εκτάσεις 

Εδώ ο Πλάτωνας περιγράφει υπόγειους ποταμούς (subterranean rivers) καθώς και το σικελικό Fiumare: άδειες ξερορεματιές που τάχιστα γεμίζουν με ορμητικά ρεύματα νερού. Το εντυπωσιακό είναι ότι το νερό δεν προέρχεται από χειμωνιάτικες βροχές, όπως στις δικές μας ανηφαίστειες ξερορεματιές, αλλά ηφαιστειογενώς από υπόγειες πηγές [ανηφαίστειος = δική μου λέξη, α στερητικό + ηφαίστειος]

Βρήκα εδώ ένα βιντεάκι στο YouTube που δίνει μια ιδέα για το Fiumare (περιοχή Καλαβρίας, επίσης ηφαιστειογενής, που συνδέεται γεωλογικώς με τη Σικελία): 

    

 

Όσο για τους υπόγειους ποταμούς, που δε νομίζω ότι είναι συνηθισμένοι στην Ελλάδα:

Ο υπόγειος ποταμός Anapo στη Σικελία που, κατά περιοχές, χάνεται κάτω απ’ το έδαφος και κατόπιν αναδεικνύεται παραπέρα. 

 

Ο υπόγειος ποταμός Amenano κάτω απ' την πόλη της Catania, στη Σικελία 

 

Εδώ μια μικρή σημερινή γεύση από το εκτεταμένο σύστημα υπόγειων καναλιών, τούνελ και σπηλαίων του Agrigento (ο αρχαίος Ακράγας, η πόλη του Εμπεδοκλή) στη Σικελία:

    

 

 

Όμως τι άλλο έχει η Αληθινή Γη;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Παντού στην Αληθινή Γη υπάρχουν κοιλώματα, με ποικιλία μορφών και μεγεθών. Εμείς κατοικούμε μέσα σ’ ένα απ’ αυτά και νομίζουμε ότι ζούμε στην επιφάνειά της γης [ο Πλάτωνας το ανέπτυξε αργότερα στην Πολιτεία στη γνωστή Αλληγορία του Σπηλαίου] ... Το νερό στην Αληθινή Γη δημιουργεί θάλασσες, λίμνες, πηγές και ποταμούς. Στο εσωτερικό της είναι κούφια, συνέχεια των κοιλωμάτων της, με πολλές περιοχές. Κι όλες αυτές οι περιοχές κάτω απ’ τη γη συγκοινωνούν μεταξύ τους σε πολλά σημεία με κανάλια, κι οι ποταμοί πλημμυρίζουν κάθε φορά τους υπόγειους τόπους

 Εδώ δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω!... Θα ‘θελα να ‘μουν Σικελός! 

 

Grotta Magniapane, σύστημα 9 σπηλιών στη Σικελία. Μέσα τους υπάρχει ολόκληρο εγκαταλειμμένο χωριό από τον 19ο αιώνα 

 

 

Το σπήλαιο Sataria στο νησάκι της Panteleria, Σικελία. Τα νερά του είναι θερμά και θεραπευτικά. Εδώ ο Οδυσσέας συνάντησε την Καλυψώ 

 

 

Το φαράγγι του ποταμού Alcantara στη Σικελία, βόρεια της Αίτνας. Οι βραχώδεις σχηματισμοί, κολώνες και μονόλιθοι είναι από κρυσταλλωμένη λάβα της Αίτνας που ψύχθηκε χιλιάδες χρόνια πριν από το νερό του ποταμού 

 

Το σπήλαιο Marettimo στη Σικελία 

 

Tο σπήλαιο Puntali στη Σικελία 

 

Το φαράγγι του ποταμού Simeto στη Σικελία 

 

 

To φαράγγι του ποταμού Cassibile στη Σικελία 

*  *  *  *  * 

Κάπου πρέπει να σταματήσω. H παρατήρηση & στοιχειοθέτηση ότι ο Πλάτωνας στο Μύθο της Αληθινής Γης εμπνεύστηκε από τη γεωλογία και τα τοπία της Σικελίας ανήκει στον Peter Kingsley, από το βιβλίο του Ancient Philosophy, Mystery & Magic. Έψαξα να βρω αυτόν τον Σικελικό Εσπερινό, εντυπωσιάστηκα από τις φωτογραφίες και τα βίντεο. Πού να τα ζήσεις κι από κοντά! Δεν ήξερα ότι η Σικελία είναι γεωμορφικώς τόσο ιδιαίτερη και όμορφη. Και θανατηφόρα. 

Εμείς την έχουμε συνδεδεμένη με τη μαφία. Ο στρατηγός Πάττον την κορόιδευε: «Το πιο κατακτημένο μέρος του κόσμου!» έλεγε, «και ποιοι δεν πέρασαν από δω! Τώρα κι ο αμερικάνικος στρατός!». Όμως οι αρχαίοι την εκτιμούσαν. Κάθε μέρος στις παραπάνω φωτο (καθώς και πολλά άλλα ακόμα) στην αρχαιότητα ήταν τόπος λατρείας θεοτήτων και συνοδευόταν από μύθους και θρύλους. Τίποτα δεν κατάλαβε ο Πάττον απ’ τη Σικελία, αυτός μπορούσε να δει μόνο στρατούς να κατακτούν έναν τόπο. Ας κλείσουμε με λίγο Φαίδωνα (110c–111b):  

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Η Αληθινή Γη είναι φτιαγμένη από χρώματα πολύ πιο λαμπερά και καθαρά από τα δικά μας. Κάποιο μέρος της είναι πορφυρό, εκπληκτικά ωραίο, άλλο χρυσωπό, άλλο ολόλευκο, λευκότερο απ’ το γύψο ή το χιόνι, και τα υπόλοιπα χρώματά της είναι ακόμα ωραιότερα απ’ αυτά που ξέρουμε εμείς εδώ. Τα βουνά κι οι λίθοι της είναι πιο όμορφα απ’ τα δικά μας ως προς τη λειότητα, τη διαφάνεια και τα χρώματα. Τα πετράδια που ‘χουμε εμείς εδώ, το σάρδιο, ο ίασπις, τα σμαράγδια, είναι μόρια όσων υπάρχουν εκεί. Η Αληθινή Γη είναι στολισμένη μ’ όλα τούτα τα στολίδια, και με χρυσό, ασήμι κι όλα τα παρόμοια. Και τα στολίδια τούτα αποκαλύπτονται από μόνα τους, καθώς είναι μεγάλα και σπαρμένα παντού. Το κλίμα εκεί είναι τόσο εύκρατο που οι άνθρωποι δε γνωρίζουν την αρρώστια και ζουν πολύ περισσότερο από μας. Αλλά κι ως προς την όραση, την ακοή, τη σοφία κι όλα τα παρόμοια, απέχουν πολύ από μας. Έχουν ακόμα άλση κι ιερά στα οποία κατοικούν οι Θεοί, καθώς και προφητείες, φωνές, κι άλλους τρόπους με τους οποίους παρουσιάζονται οι Θεοί, κι οι άνθρωποι έρχονται σ’ επαφή μαζί τους πρόσωπο με πρόσωπο. Να δεις αυτή τη Γη, θέαμα για καλότυχους θεατές

 

Αφρός του Φεγγαριού

Η Πρώτη Ύλη (Prima Materia) ήταν κάτι μυστηριώδες που οι παλιοί αλχημιστές θεωρούσαν απαραίτητο για την παρασκευή της Φιλοσοφικής Λίθου. Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα γι’ αυτό, εξάλλου ακόμα και τ’ όνομά του, «Πρώτη Ύλη», ήταν μια κρυπτική ταμπέλα που χρησιμοποιούσαν οι αλχημιστές στα δημοσιευμένα κείμενά τους. Οι ίδιοι μεταξύ τους σίγουρα θα λέγαν πολλά περισσότερα. Αναφέρεται ότι είχε μορφή κοκκινωπής σκόνης κι ήταν ανθεκτικό στη φωτιά, αν και στους παλιούς αλχημιστές δεν ξέρεις ποτέ τι είναι κυριολεκτικό και τι μεταφορικό. Τι άλλο ξέρουμε για την Πρώτη Ύλη;   

Στην Turba Philosophorum (Σύναξη των Φιλοσόφων), ονομαστό αλχημιστικό κείμενο του 12ου αιώνα μεταφρασμένο από κάποια παλιότερη αραβική πηγή, ο Πυθαγόρας φέρεται να μιλά για κάτι που:  

“... μπορεί να βρεθεί παντού, είναι πολύτιμος λίθος όμως δεν είναι πολύτιμος λίθος. Είναι ευτελές κι ανεκτίμητο, κρυμμένο κι όμως το ξέρει ο καθένας. Έχει ένα όνομα κι έχει πολλά ονόματα, είναι ο Αφρός του Φεγγαριού. Αυτός ο πολύτιμος λίθος, που δεν είναι πολύτιμος λίθος, είναι ο πιο ακριβός απ’ όλους, χωρίς αυτόν η Φύση δεν μπορεί να φτιάξει τίποτα» 

Εδώ η Turba Philosophorum σε αγγλική μετάφραση 

To Gloria Mundi, αλχημιστικό κείμενο του 1620 προσθέτει λίγα περισσότερα για τον Αφρό του Φεγγαριού: 

«Το ξέρουν όλοι, νέοι και γέροι. Το βρίσκεις στην επαρχία, στο χωριό, στην πόλη, σ’ όλα τα δημιουργήματα του Θεού, κι όμως όλοι το περιφρονούν. Κανείς δεν του δίνει αξία παρόλο που μετά την ανθρώπινη ψυχή, είναι το πιο όμορφο και πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο. Έχει δύναμη να ρίξει πρίγκηπες και βασιλιάδες». 

«Αλέξης Τσίπρας» δεν πιάνεται για σωστή απάντηση, δεν μπορεί να ήταν αυτός η Πρώτη Ύλη των αλχημιστών. 

Τι ήταν τελικά ο Αφρός του Φεγγαριού; Ο παρακάτω γρίφος πρέπει να εμφανίστηκε τον 17ο αιώνα σε αλχημιστικά κείμενα της εποχής. Μόχθησα να τον βρω σε κάποια πρωτότυπη πηγή αλλά δεν τα κατάφερα. Τον αναφέρω όπως τυπικά αναπαράγεται, τείνω να πιστεύω ότι είναι αυθεντικός: 

«Είναι το κλειδί της ζωής και του θανάτου. Μπορεί να βρεθεί παντού όμως αν δεν το βρεις στο σπίτι σου, δε θα το βρεις πουθενά. Παρόλα αυτά είναι μπροστά στα μάτια σου. Κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτό κι όλοι το χρησιμοποιούν. Ο φτωχός συνήθως έχει περισσότερο από δαύτο απ’ ό,τι ο πλούσιος. Τα παιδιά παίζουν μ’ αυτό στους δρόμους. Οι αμόρφωτοι το εκτιμούν πολύ, ενώ οι μορφωμένοι συχνά το πετάνε. Είναι μια ζωντανή κι αόρατη ουσία που συγκεντρώνεται στις κοιλότητες της φύσης, σε ιερά ποτήρια και σε μέρη του ανθρώπινου σώματος. Είναι το μόνο πράγμα από το οποίο μπορεί να παρασκευαστεί η Φιλοσοφική Λίθος και χωρίς αυτό, κανένα ευγενές μέταλλο δεν μπορεί να γίνει» 

Τι άλλο ξέρουμε για τον Αφρό του Φεγγαριού; Ο δρ. Sigismond Backstrom (1750 - 1805) ήταν Σκανδιναβός, που μεγάλο μέρος της ζωής του δούλεψε γιατρός σε καράβια. Το 1794 έδεσε στο νησί του Μαυρίκιου (τότε γαλλική αποικία) με το πλοίο Harriet και προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εκεί ήταν που συνάντησε τον κόμη Louis de Chazal. Οι δύο άντρες γρήγορα αναγνώρισαν ο ένας στον άλλον έναν συνάδελφο αλχημιστή που είχε ήδη παρασκευάσει κάποτε τη Φιλοσοφική Λίθο. Ο Backstrom σημείωνε στο ημερολόγιό του: «Ο κόμης μου προσέφερε 30.000 Ισπανικά δολάρια να μείνω μαζί του έναν χρόνο και να ξανακάνουμε τη διαδικασία από την αρχή. Όμως καθότι είχα λάβει εντολή από τον Πρόεδρο της Αποικιακής Συνέλευσης [δηλ. την κυβέρνηση των Αβράκωτων του Μαυρίκιου] να επιβιβαστώ στο Harriet και να σαλπάρω για Νέα Υόρκη, δεν τόλμησα να μείνω. Όταν ο κόμης το άκουσε, έκλαψε σα μικρό παιδί». 

Κι όμως. Ακόμα και σε εποχές Γαλλικής Επανάστασης με εθνοσυνελεύσεις, Ιακωβίνους, Ροβεσπιέρους, Ναπολέοντες, υπήρχε κόσμος με... εντελώς διαφορετικούς στόχους απ’ αυτούς της Επανάστασης ή των αντιπάλων της 

Ο Backstrom συνέθεσε μια αλχημιστική ανθολογία. Τα σχόλια σε αγκύλες [] είναι του ίδιου. Σ' αυτήν διαβάζουμε: 

«Για τη Φιλοσοφική Λίθο ξεκινάς και τελειώνεις με τον Φιλοσοφικό υδράργυρο. Ο συμπυκνωμένος μας υδράργυρος [έμφαση στην έκφραση – συμπυκνωμένος, όχι ρευστός υδράργυρος], o οποίος είναι ένα ορυκτό [το Αντιμόνιο της Αλχημείας], πρέπει με τέχνη να γίνει νερό, να καταλυθεί στην Πρώτη του Ύλη. Δηλαδή, σε υδραργυρικό νερό [με τη δράση της μυστικής Φωτιάς στο Rebis]. Οπότε λοιπόν, είναι πολύτιμος λίθος και δεν είναι πολύτιμος λίθος»

Rebis («Διπλό») στη γλώσσα των αλχημιστών ήταν η ένωση Θείου κι Υδραργύρου, Ήλιου και Σελήνης. Δεν μπόρεσα να βρω τίποτα για τον κόμη Louis de Chazal. Είτε ήταν εξαιρετικά αθόρυβος άνθρωπος που φρόντιζε να μην τραβά την προσοχή, είτε κάποιος αριστοκράτης που στην Επανάσταση κατάλαβε αμέσως πού θα πάει το πράγμα και φρόντισε να ξεφύγει στον Μαυρίκιο, μακριά απ’ τη Γαλλία με τις πολιτοφυλακές και τις γκιλοτίνες της, είτε ήταν συγγραφική κατασκευή του Backstrom (λίγο απίθανο όμως γιατί το ημερολόγιό του ο Backstrom δεν το 'χε για δημοσίευση, τα ‘γραφε για τον εαυτό του). 

Τι ήταν τελικά η Prima Materia των αλχημιστών, o Αφρός του Φεγγαριού; Που ήταν πολύτιμος λίθος και δεν ήταν πολύτιμος λίθος; Υποψιάζομαι πως ό,τι πιασάρικη απάντηση κι αν δώσουμε –«φως!», «ζωή!», «αγάπη!», «Θεός!», «φαντασία!», «πνεύμα!» κ.ο.κ.– οι παλιοί αλχημιστές θα την απέρριπταν, δε θα μας θεωρούσαν άξιους μύησης. Κάτι άλλο περιμένουν ν’ ακούσουν. 

*  *  *  *  *

Όλη μέρα στα καμίνια και σε θερμαντήρες 

Μέσα σε ατμούς μολύβδου, σε αποστακτήρες 

 

Λιώνουν τα νιάτα μας στην Αλχημεία 

Για ν’ απομονωθεί η Πεμπτουσία 

 

Στο πετσί μας η μουντζούρα νιτρικού αργύρου 

Και η ένωση σκοτούρα θείου κι υδραργύρου 

 

Λιώνουν τα νιάτα μας στην Αλχημεία 

Για ν’ απομονωθεί η Πεμπτουσία 

 

Όσο κι όσο αγοράζω γάλα μαγνησίας 

Και παρασκευάζω Φίλτρα της Αθανασίας 

 

Λιώνουν τα νιάτα μας στην Αλχημεία

Για ν’ απομονωθεί η Πεμπτουσία

 

 

   

 

Άσκηση 14

Κοιτούσα ό,τι μου 'μεινε από τις χρονιές που δίδαξα στο Κοινωνικό Φροντιστήριο του Βόλου. Ένα απ' αυτά είναι και η Άσκηση 14, σελ. 176, του σχολικού βιβλίου στα μαθηματικά κατεύθυνσης. Την ξανάδα πρόσφατα και την παραθέτω αυτούσια από το σχολικό:

 

Πήγα να τους την κάνω στην τάξη αλλά τσατίστηκα και σταμάτησα. «Παιδιά, συγνώμη, έχει κάποια σφάλματα η εκφώνηση της άσκησης, κάντε έναν κόπο να τα διορθώσετε στο βιβλίο σας». Οπότε μας έμεινε η Άσκηση 14, σελ. 176, διορθωμένη: 

 

14. Ένας αγρότης τσιφλικάς θέλει να προσλάβει εργάτες σκλαβάκια για να μαζέψουν 12500 κιλά ντομάτες. Κάθε εργάτης σκλαβάκι μαζεύει 125 κιλά την ώρα και πληρώνεται 6 ευρώ την ώρα τη βδομάδα. Για το συντονισμό και επιστασία των εργατών σκλάβων ο αγρότης τσιφλικάς θα προσλάβει και έναν επιστάτη τσιράκι το οποίο θα πληρώνει 10 ευρώ την ώρα. Ο αγρότης τσιφλικάς, επιπλέον, θα πληρώσει στο σωματείο των εργατών (ΣΤΟ ΠΟΙΟ;) εισφορά 10 ευρώ για τον επιστάτη το τσιράκι και κάθε εργάτη σκλαβάκι. Να βρείτε πόσους εργάτες πόσα σκλαβάκια πρέπει να προσλάβει ο αγρότης τσιφλικάς για να του κοστίσει το ελάχιστο δυνατόν και ποιο θα είναι το ελάχιστο κόστος. 

 

Τα παιδιά γελούσαν, ήταν Γ’ Λυκείου ακόμα (τώρα που το ξανακοιτάζω, αναρωτιέμαι αν ξέραν τη λέξη τσιφλικάς). Η Δ. που ήταν μεταλυκειακή, δούλευε χρόνια και ξανάδινε πανελλήνιες, δε γελούσε τόσο πολύ. «Παιδιά, έτσι είναι», τους λέει κάποια στιγμή, «αλήθεια, σκλαβάκι σ’ έχουν» 

Ένα άλλο ωραίο είχε βγει απροσχεδίαστα όταν κάναμε την έννοια της Συνάρτησης Θέσης, το είχα αναφέρει εδώ. Δηλαδή, την πρώτη φορά βγήκε απροσχεδίαστα. Κατόπιν ήταν προμελετημένο, καρφωτό και δουλεμένο! Το 'χα κατά νου και περίμενα να φτάσουμε στο συγκεκριμένο σημείο της ύλης.

Η 32η Αρνητική Ομολογία

Μια ανάρτηση για την Αρχαία Αίγυπτο, ελπίζω να μην τη μετανιώσω: 

Περάσαν κιόλας 6 χρόνια, ε; Ήταν Ιούλιος 2015 που ο Τσίπρας ανήγγειλε το διαβόητο δημοψήφισμά του. Όλοι το θυμόμαστε. Είχα μόλις γυρίσει απ’ την Ασία, προσπαθούσα ακόμα να προσαρμοστώ στη χώρα της φέτας και του ελαιόλαδου (ακόμα μου ξέφευγαν ασιατικές λέξεις καθώς μιλούσα) και ξαφνικά ακούμε όλοι... δημοψήφισμα! 

Ενθουσιάστηκα. Επιτέλους, μια ευκαιρία να σταθούμε ήρωες! Να κρατήσουμε μεγάλες στάσεις ακόμα κι αν το πληρώσουμε με τη ζωή μας. Δούλεψα για το ΟΧΙ κι έπιανα κουβέντα ακόμα και με κόσμο στο παγκάκι, στο δρόμο, στο καφενείο, παντού: όλους μας έκαιγε το θέμα. Ήμουν θερμός κι υποθέτω ότι θα επηρέασα αρκετούς. Πάντως πρώτη φορά έζησα τέτοια Ελλάδα εκείνη τη βδομάδα πριν το δημοψήφισμα, μου φαινόταν σαν η χώρα να ‘χε γίνει μια μεγάλη παρέα, ακόμα και με τους ψηφοφόρους του ΝΑΙ. 

Η ανάρτηση είναι για την Αρχαία Αίγυπτο, δεν είναι πολιτική 

Μιλώντας με κόσμο του ΟΧΙ, άκουγα συχνά μια νοοτροπία: «οι Γερμανοί μας θέλουν σκλάβους τους!» και δε μου άρεσε. Άκουγα και μια άλλη νοοτροπία: «Λίγο να τους κουνηθούμε, οι Ευρωπαίοι θα τρομάξουν, η ευρωζώνη θα διαλυθεί, οι αγορές θα τρελαθούν κ.λπ. τελικά θα υποχωρήσουν!» (όχι με τέτοια λόγια φυσικά). Ούτε αυτό μου άρεσε. Προσπαθούσα να τους πω ότι μπορεί να χρειαστεί και να πεινάσουμε, να δούμε τιμές να εκτοξεύονται, να εξαφανιστούν βασικότατα είδη, ακόμα και να βρεθούμε νεκροί μια μέρα σε κάποιο παγκάκι. Ας είμαστε προετοιμασμένοι για όλα. Άρχισα σιγά–σιγά να σχηματίζω την αίσθηση ότι δεν είναι όλοι οι ψηφοφόροι του ΟΧΙ μέρος της λύσης, ούτε όλοι οι ψηφοφόροι του ΝΑΙ μέρος του προβλήματος. Στο κάτω–κάτω, δεν μπορώ να κατηγορήσω κάποιον που ψηφίζει ΝΑΙ επειδή φοβάται, όλοι φοβόμασταν τότε. 

Τη συνέχεια την ξέρουμε όλοι. Όπως είπε η κα. Μέρκελ αμέσως μετά το δημοψήφισμα: «Μάθαμε το αποτέλεσμα, τώρα ο κ. Τσίπρας πρέπει να μας εξηγήσει τι σημαίνει αυτό το αποτέλεσμα». 

Και ο κ. Τσίπρας μας εξήγησε... 

Μας είπε ότι «το ΟΧΙ ήταν ένα γαμώτο», το ‘λεγε συχνά τότε στις συνεντεύξεις του, «το 62% ήταν το γαμώτο του λαού» (τι άθλια έκφραση!) 

Δε βρέθηκε κάποιος να του υποδείξει ότι το Σύνταγμα προβλέπει τα δημοψηφίσματα να γίνονται μόνο «για κρίσιμα εθνικά θέματα ή για σοβαρά κοινωνικά ζητήματα»;... Όχι για να βγει ένα γαμώτο (το ‘χει πει ακριβώς έτσι ο Τσίπρας σε συνέντευξή του). Οπότε, αν φτιάξεις το τρεχαγύρευε δημοψήφισμά σου και το κάνεις να γίνει για «το γαμώτο του λαού» είσαι έως και αντισυνταγματικός. Πέντε χρόνια μετά, ο Τσίπρας συνέχισε να το λέει!... Πέντε χρόνια που δε διάβασε το Σύνταγμα της χώρας του  

Η ανάρτηση είναι ιστορική, για την Αρχαία Αίγυπτο.

Όμως τα σημάδια ήταν εκεί, μπροστά μας. Δεν τα βλέπαμε τότε – εγώ, τουλάχιστον, δεν τα ‘βλεπα μέσα στη θέρμη μου. Όχι μόνο το εξαιρετικά αόριστο, μη–δεσμευτικό ερώτημα του δημοψηφίσματος, πήγαμε στην κάλπη και δεν ξέραμε τι ακριβώς ψηφίζουμε (θυμάστε; Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας το οποίο κατέθεσαν η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ στο Eurogroup της 25/06/15 και αποτελείται από δύο μέρη κ.λπ.). Κυρίως ήταν το προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ στο ουδέποτε διεξαχθέν δημοψήφισμα του Παπανδρέου, Νοέμβρης 2011, τότε που σπάσαν τα νεύρα του και πέταξε ένα πυροτέχνημα για δημοψήφισμα. Λοιπόν, η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ και του ίδιου του Τσίπρα ήταν υπερβολικά... διστακτική και πολιτικάντικη. «Κάλπες εκλογών, όχι κάλπες δημοψηφίσματος», «προσωπικές επιδιώξεις του κ. Παπανδρέου», τέτοια έλεγαν (θυμίζω ότι στην αρχή κι ο ΓΑΠ σχεδίαζε το δημοψήφισμά του μ’ ένα αντίστοιχα μη–δεσμευτικό ερώτημα όπως αυτό του Τσίπρα, όμως οι Βρυξέλλες του αγρίεψαν: «το δημοψήφισμά σου θα είναι ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο ευρώ, μόνο έτσι!»). 

Αυτό έπρεπε να μας είχε χτυπήσει καμπανάκι πως όποιο και να ‘ναι το αποτέλεσμα, αν ο Τσίπρας στριμωχτεί, θα βρει τρόπο να το κάνει: «έλα μωρέ, ένα ξέσπασμα ήταν, μην το κάνουμε θέμα, να βγει ένα γαμώτο».  

 

 παιδικό παιχνιδάκι του Τσίπρα ήταν τελικά το δημοψήφισμα 

 

Η ανάρτηση είναι για την Αρχαία Αίγυπτο, δεν είναι πολιτική. Πραγματικά δεν είναι, από ηθική σκοπιά κάνω κριτική, όχι από πολιτική. 

Τελικά τι απέμεινε από το δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα για τρα–λα–λα λαϊκά γαμώτο; Σε μένα τουλάχιστον: 

- Καταρρακώθηκε η εκτίμησή μου για τον Τσίπρα (όχι ότι πιο πριν ήταν στα ύψη) 

- Εξατμίστηκε εντελώς το ενδιαφέρον μου για την ελληνική πολιτική 

- Μου ‘μεινε η εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα! Αυτήν τη νοσταλγώ. Τέτοια αίσθηση ότι μας δένουν όλους κοινοί δεσμοί αγωνίας δεν έχω ξαναζήσει στην Ελλάδα. Ήταν καταπληκτικό πόσο μπορούσες να πιάσεις κουβέντα με όλους, και με τον άνθρωπο στο δρόμο, έκανα διάφορους άτυπους φίλους τότε, όλοι είχαμε αγωνία και φόβο. 

- Μου ‘μεινε μια συμπάθεια για τον Βαρουφάκη. Τουλάχιστον αυτός καταλάβαινε ότι άμα το ξεκίνησε, οφείλει να το τραβήξει ως το τέρμα, μην ξεφτιλίσει τις λέξεις «κρίσιμο εθνικό θέμα». 

- Αν θέλω όμως να ‘μαι δίκαιος, πρώτα και καλύτερα καταρρακώθηκε η εκτίμησή μου για τον κόσμο της Ελλάδας. Τον εντελώς ανηρωικό κόσμο αυτής της χώρας («ανηρωικός»: δική μου λέξη, το αντίθετο του «ηρωικός»). Δηλαδή, αποστρέφομαι τη Μέρκελ και τον Τσίπρα, οφείλω όμως να τους αναγνωρίσω ότι διάβασαν τους Έλληνες καλύτερα από μένα. Κατάλαβαν ότι είναι τσάμπα μάγκες, επομένως δε διακινδυνεύουν πραγματικά μ’ αυτούς. 

 

Μύθος του Αισώπου Νο 131: Ο Κυνηγός κι ο Ξυλοκόπος 

Ένας Κυνηγός έψαχνε να βρει ίχνη Λέοντα. Πέφτει πάνω σ’ έναν Ξυλοκόπο στο δάσος 

- «Να σε ρωτήσω, έχεις δει εδώ κοντά ίχνη Λέοντα;» 

- «Ναι, έχω» 

- «Μπορείς να μου τα δείξεις;» 

- «Φυσικά. Αν θες, να σου δείξω και τον ίδιο τον Λέοντα» 

Ο Κυνηγός χλώμιασε: «Σ’ ευχαριστώ, όμως μόνο ίχνη Λέοντα σου ζήτησα, όχι τον ίδιο τον Λέοντα» 

Καμιά φορά αναρωτιέμαι: αν τον Τσίπρα τότε τον έπιανε μια έκλαμψη ηρωισμού και το τραβούσε ως το τέρμα, πόσοι απ’ το 62% που ψήφισαν ΟΧΙ θα δέχονταν να πληρώσουν τον λογαριασμό της επιλογής τους στις αναπόφευκτες αντιξοότητες που θα ακολουθούσαν; (ίσως ΠΟΛΥ σφοδρές αντιξοότητες). Πόσοι απ’ αυτούς που ήταν σίγουροι: «έλα μωρέ, λίγο να τους κουνηθούμε, οι αγορές / η Ευρωζώνη / το ΔΝΤ κ.λπ. θα τρελαθούν»; Πόσα παιδάκια Δημοτικού θα άκουγα γύρω μου να γκρινιάζουν: «εντάξει, ψηφίσαμε ΟΧΙ, όμως μόνο ίχνη Λέοντα ψάχναμε, τώρα γιατί μας δίνουν τον ίδιο τον Λέοντα;». Υποψιάζομαι, πάρα πολλά παιδάκια Δημοτικού... Το υποψιάστηκε κι ο Τσίπρας κι απεδείχθη εύστοχος. Έδωσε στον ανηρωικό κόσμο της χώρας αυτό ακριβώς που ζητούσε, «το γαμώτο του λαού», τίποτα περισσότερο. Ο κόσμος τον ψήφισε για πρωθυπουργό (τότε), τον ξαναψήφισε τον Σεπτέμβρη του 2015, κύλισε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι, εγώ τι θέλω κι ανακατεύομαι; 

*  *  *  *  * 

Στα Βιβλία των Νεκρών της Αρχαίας Αιγύπτου υπάρχει το σημείο της Αρνητικής Ομολογίας. Όταν μετά θάνατον παρουσιαστούμε μπροστά στους 42 θεούς–κριτές του Κάτω Κόσμου, θα τους χαιρετίσουμε έναν–έναν και θα τους προσφέρουμε δώρα. Όχι χρήματα, κοσμήματα, χρυσάφι, οι θεοί δε νοιάζονται γι’ αυτά. Άλλου είδους δώρα θα τους προσφέρουμε (αν έχουμε). Από το Βιβλίο του Άνι:  

3. Σε χαιρετώ, Fenti, που έρχεσαι από την πόλη της Κhemenu. Ποτέ δεν έκλεψα. 

8. Σε χαιρετώ, Neba, που έρχεσαι και φεύγεις. Ποτέ δεν είπα ψέματα. 

12. Σε χαιρετώ, Hraf-haf, που έρχεσαι από τη σπηλιά σου. Ποτέ δεν έκανα κανέναν να κλάψει. 

14. Σε χαιρετώ, Ta-retiu, που έρχεσαι από τη νύχτα. Ποτέ δεν επιτέθηκα σε κανέναν.  

 

Ήταν ο τρόπος των αρχαίων Αιγυπτίων να μας διδάξουν: «ζήσε τη ζωή σου έτσι ώστε να μπορείς να λες: εγώ αυτό δεν το κάνω». Πρέπει να μπορούμε να το λέμε, ορισμένα πράγματα στη ζωή ΔΕΝ ΤΑ ΚΑΝΟΥΜΕ, τελεία & παύλα. Να μπορούμε να λέμε ότι δεν εξαπατούμε, δε δολοφονούμε, δε συκοφαντούμε, δεν κάνουμε τον άλλον να κλάψει κ.α. Γιατί δεν τα κάνουμε; Χωρίς γιατί! Γιατί έχει η γάτα ένα αυτί. Πες ότι θα σταθείς κάποια στιγμή μπροστά στους θεούς και πρέπει να ‘χεις δώρα, πες το έτσι. 

Πάνω εκεί, μένοντας στο Βιβλίο του Άνι, υπάρχει η 32η Αρνητική Ομολογία: 

32. Σε χαιρετώ, Neb-abui, που έρχεσαι από την πόλη της Sauti. Ποτέ δεν πολλαπλασίασα τα λόγια μου

«Πολλαπλασιάζω τα λόγια μου» σήμαινε, στην Αρχαία Αίγυπτο, πάω να κάνω το άσπρο μαύρο με βερμπαλισμούς, δικηγορισμούς, υπεκφυγές, ελιγμούς, να κρύψω αυτά που δε με συμφέρουν ή να μειώσω τη σημασία τους κ.λπ. 

Λοιπόν, όταν ο Αλέξης Τσίπρας κληθεί να δώσει την 32η Αρνητική Ομολογία, δεν θα μπορέσει να προσφέρει αυτό το δώρο... (όμως και για τον κόσμο της Ελλάδας τι να πω; μια χαρά δέχτηκε τον λεκτικό πολλαπλασιασμό του πρωθυπουργού του... ούτε αυτοί, νομίζω, θα έχουν πολύ θάρρος όταν σταθούν μπροστά στον Neb-abui που έρχεται από την πόλη της Sauti...) 

 

The Bangles, Walk Like an Egyptian