Οι Απόγονοι Του Κίτρινου Αυτοκράτορα

Με προβληματίζει ένα φαινόμενο που ανησυχώ ότι θα το βρούμε όλοι μπροστά μας σε κάποια στιγμή στο μέλλον. Κι όταν λέω «όλοι» εννοώ την ανθρωπότητα, σε πλανητικό επίπεδο.

Σε ευρείες περιοχές της Αφρικής, Νότιας Αμερικής, ΝΑ Ασίας γίνεται χαμός από κρατικές κινέζικες επιχειρήσεις που χτίζουν γέφυρες, αυτοκινητόδρομους, βιομηχανίες, φράγματα, νοσοκομεία κ.α., ακόμα και ολόκληρες πόλεις-καζίνο (δείτε εδώ, για παράδειγμα, την κινεζοχτισμένη πόλη Bokeo στο Λάος, ένα Λας Βέγκας μέσ’ στη ζούγκλα). Όλες αυτές είναι τεράστιες επενδύσεις, έξω από το σύστημα της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι οποίες φέρουν διαφορετικό νόημα και ρητορική. Στην κινέζικη αντίληψη της ανάπτυξης δεν υπάρχει καθόλου χώρος για προστασία μειονοτήτων, αποζημίωση εκτοπισμένων, δημοκρατία, διατήρηση πολιτισμικού κεφαλαίου, ανθρώπινα δικαιώματα, προστασία του περιβάλλοντος. Τουλάχιστον η Παγκόσμια Τράπεζα, με όλο το αίμα που έχει στα χέρια της και τον τεράστιο πόνο που έχει προκαλέσει, πιέστηκε ώστε να βάλει κάποιο φρένο στην οικονομολογική της μισανθρωπία. Τηρεί κάποια προσχήματα και τουλάχιστον (παριστάνει ότι) νοιάζεται για τις μειονότητες, τους εκτοπισμένους, το περιβάλλον κ.λπ. Οι Κινέζοι δεν τηρούν κανένα πρόσχημα.

Να βάλω κι ένα ντε προφούντις ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, πολλά ή τίποτα: έχω μιλήσει με εκατοντάδες ανθρώπους στη ΝΑ Ασία (φοιτητές, επιχειρηματίες, γκαρσόνια, πανεπιστημιακούς, τουριστικούς επαγγελματίες, πόρνες, ιεραπόστολους, σωφέρ κ.α.) που έρχονται σε επαφή με ξένους, κυρίως με επιχειρηματίες, φοιτητές και τουρίστες. Κανείς δεν συμπαθεί τους Κινέζους. Κανείς μα κανείς. Αν τους πεις για Ιάπωνες, Ευρωπαίους, Αμερικάνους, Κορεάτες, θα σου πουν «υπάρχουν καλοί και κακοί, άνθρωποι για πέταμα και άνθρωποι διαμάντια». Όμως για τους Κινέζους, αυτό που μου λέγαν όλοι είναι: «επηρμένοι, φωνακλάδες, ασεβείς, άνθρωποι χωρίς καρδιά».

Πίσω από όλα αυτά βρίσκεται η κινέζικη κυβέρνηση και ο ιδιότυπος ιμπεριαλισμός της. Από τη μια, οι τεράστιες επενδύσεις που γίνονται από ανθρώπους της κυβέρνησης (όπως Cosco στον Πειραιά), από την άλλη η κινέζικη μεσαία τάξη, ενταγμένη στο σύστημα της κυβέρνησης, που εισβάλει σε άλλες χώρες με τη μορφή φοιτητών, μικρότερων επιχειρηματιών και τουριστών. Λέω «εισβάλει» γιατί υπάρχει μια απωθητική ρητορική και νοηματοδότηση πίσω από την ενοχλητική παρουσία της σε όλο και μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Η μόνη σχετική έρευνα γι' αυτή τη ρητορική που βρήκα είναι το Yellow Man’s Burden, του Pal Nyiri (διαβάστε την, αξίζει):

Οι Κινέζοι αντιλαμβάνονται την επεμβατική παρουσία τους ως μια αλτρουιστική συνεισφορά στον εκσυγχρονισμό των «καθυστερημένων» ντόπιων, μια εκπολιτισμική αποστολή που ανέλαβε η Κίνα απέναντι στα «κατώτερα», λιγότερο ανεπτυγμένα έθνη. Τα κινέζικα ΜΜΕ συνεχώς παρουσιάζουν τους κινέζους μετανάστες ως φάρους προόδου, δουλευταράδες και ευφυείς απογόνους του Κίτρινου Αυτοκράτορα, που ευδοκιμούν σε ξένες χώρες χάρη στο επιχειρηματικό τους πνεύμα, ενώ οι ντόπιοι τους ζηλεύουν και τους έχουν ως παράδειγμα. Ακόμα και σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Ολλανδία, το κυβερνητικό παραμύθι θέλει τους κινέζους μετανάστες να ξεκινούν από χαμηλά και να καταλήγουν ψηλά προκαλώντας τον θαυμασμό των ντόπιων.

Τώρα ξέρετε για την επένδυση της Cosco στον Πειραιά, πώς παρουσιάζεται στα κινέζικα ΜΜΕ: πήγαμε να δώσουμε το φωτεινό παράδειγμα στους «καθυστερημένους» Έλληνες.

Αυτή η ρητορική συνδέεται με το εσωτερικό πρόγραμμα της κινέζικης κυβέρνησης περί «βελτίωσης της ποιότητας» του πληθυσμού – κάτι που δεν έχει συγκεκριμένο νόημα, πάντως περιλαμβάνει αστικό τρόπο ζωής, αυτοπειθαρχία, κατανάλωση και προβλεψιμότητα συμπεριφοράς. Αυτό που μένει στο φινάλε είναι μια ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ενοχλητική εικόνα κινέζικης φυλετικής ανωτερότητας έναντι των «απολίτιστων» λαών, καθώς και μια μονολιθική αντίληψη της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού ως κάτι 100% οφέλιμο, χωρίς μειονεκτήματα και παρενέργειες. Η κινέζικη κυβέρνηση, οι άνθρωποί της, τα ΜΜΕ που ελέγχει, η πρόσχαρη μεσαία τάξη της χώρας υιοθετούν παρόμοιες αντιλήψεις με αυτές που νομιμοποίησαν κάποτε τη δυτική αποικιοκρατία: the yellow man’s burden.

Έρχονται οι απόγονοι του Κίτρινου Αυτοκράτορα... Επηρμένοι, φωνακλάδες και ασεβείς, οπλισμένοι με τους Η/Υ και τα κινητά τους, τους άριστους βαθμούς τους, τα ατέλειωτα κεφάλαιά τους, τον κομφουκιανισμό τους, τις πλάτες της σιχαμένης κινέζικης κυβέρνησης. Έρχονται να αγοράσουν και να χτίσουν διυλιστήρια, αυτοκινητόδρομους, φράγματα, ουρανοξύστες, λιμάνια, εργοστάσια, νοσοκομεία, να εκπολιτήσουν τον καθυστερημένο κόσμο, να «βελτιώσουν την ποιότητά του».